Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đèo Văn Trị”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→Sự nghiệp: Alphama Tool |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 13:
Tháng 1 năm 1887, thiếu tá Pelletier chỉ huy một cánh quân đánh vào Mường Bo, quân khởi nghĩa rút về [[Sa Pa]]. Tháng 2 năm 1887, quân Pháp truy kích đến [[Sa Pa]], nghĩa quân rút về Lai Châu rồi từ đó hoạt động chống Pháp ở địa bàn Sơn La và Lai Châu. Trên đường mang quân truy quét Đèo Văn Trị, thiếu tá Pelletier đánh chiếm huyện Phong Thổ và dùng nơi đây làm căn cứ hành quân trong vùng Bảo Hà và Bình Liêu. Tháng 3 năm 1887, quân Pháp chiếm huyện [[Bát Xát]] và xây thành đồn Bát Xát
[[Hình:Deo_Van_Long_et_Cam-Doi_LP03.jpg|nhỏ|250px|Đèo Văn Trị (trái) với Kam Doi (phải) và [[Quân cờ đen]], 1890]]
Trong khi ở [[Bắc Kỳ]] bị quân Pháp đánh chiếm thì bên [[Lào]], người Xiêm mở cuộc càn quét xứ chư hầu [[Lão Qua]]. Tướng Xiêm là Chamun Waiworanat kéo quân chiếm lấy kinh đô [[Luang Prabang]] rồi đánh tràn lên [[Sầm Nứa]] và Sipsong Chuthai, bắt được mấy người con của Cầm Sinh làm [[con tin]] rồi rút quân về Xiêm. Cầm Sinh hay tin giận lắm, phái con là Đèo Văn Trị đánh sang Lào để trả thù.<ref name="Arthur J. Dommen, trang 17">Arthur J. Dommen, trang 17</ref>
Tháng 7 năm
Do bị truy quét gắt gao, cộng với mâu thuẫn với Tôn Thất Thuyết (vì Tôn Thất Thuyết định mưu sát ông để giữ bí mật trên đường trốn sang Trung Quốc<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/158140/Deo-Van-Tri] Encyclopædia Britannica</ref>), nên gia đình Đèo Văn Trị khuyên ông đầu thú quân Pháp. Hơn nữa Pavie đã vận động với triều đình Xiêm thả anh em của Trị nên năm 1888 Đèo Văn Trị chấp thuận đầu hàng và mở đường cho quân Pháp tiến vào vùng [[Điện Biên Phủ|Mường Thanh]]. Để bảo đảm cho sự hợp tác lâu dài của Đèo Văn Trị, người Pháp khôi phục quyền cai trị cha truyền con nối tại vùng đất Sipsong Chuthai bên bờ [[sông Đà]] cho ông, và còn nâng ông lên địa vị "Chúa Thái". Trên thực tế, việc này đồng nghĩa với việc người Pháp chấp thuận để xứ Thái được quyền tự trị hạn chế trong Đông Dương thuộc Pháp.
|