Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chiến tranh La Mã – Parthia”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Liên kết hỏng |
n AlphamaEditor, thêm ref thiếu nội dung, Excuted time: 00:00:19.4735349 |
||
Dòng 51:
Một loạt các cuộc chiến tranh mới đã bắt đầu vào thế kỷ thứ 2, trong thời gian đó người La Mã luôn giữ thế thượng phong trước Parthia. Trong năm 113, hoàng đế La Mã [[Traianus|Trajan]] quyết định rằng đây là thời điểm chín muồi để giải quyết "vấn đề phía Đông" một lần và mãi mãi bằng cách đánh bại hoàn toàn Parthia và sáp nhập Armenia, cuộc chinh phục của ông đánh dấu một sự thay đổi có chủ ý trong chính sách của La Mã đối với Parthia, và một sự thay đổi trọng tâm trong "chiến lược" của đế quốc<ref name="Lightfoot 1990"/>.
Vào năm 114, Trajan xâm chiếm Armenia, sáp nhập nó thành một tỉnh La Mã, và giết chết [[Parthamasiris]], người được đặt trên lên ngai vàng của Armenia bởi người họ hàng của ông ta, vua của Parthia, [[Osroes I của Parthia|Osroes I]].<ref name="S167">Sicker (2000), 167</ref> Năm 115, hoàng đế La Mã chiếm đóng miền bắc Lưỡng Hà và cũng sáp nhập nó vào Roma, cuộc chinh phục vùng đất này được coi là cần thiết.<ref name="S167">Sicker (2000), 167</ref> Tiếp đó người La Mã đánh chiếm kinh đô của Parthia, [[Ctesiphon]], trước khi dong thuyền xuống hạ lưu đến Vịnh Ba Tư. Tuy nhiên, trong năm này cũng đã nổ ra các cuộc khởi nghĩa ở Palestine, Syria và phía bắc Lưỡng Hà, trong khi một cuộc khởi nghĩa lớn khác của người Do Thái nổ ra trong lãnh thổ La Mã, khiến cho nguồn lực của quân đội La Mã bị trải rộng ra một cách nghiêm trong. Trajan còn thất bại trong việc đánh chiếm Hatra, mà tránh được thất bại hoàn cho người Parthia. Lực lượng Parthia cũng đã tấn công các vị trí quan trọng và các đơn vị đồn trú La Mã tại [[Seleucia]], [[Nisibis]] và [[Edessa]] đã bị cư dân địa phương đánh đuổi. Trajan sau đó đánh bại được quân khởi nghĩa ở vùng Lưỡng Hà, và đưa hoàng tử Parthia [[Parthamaspates]] lên làm vua chư hầu rồi rút về Syria. Trajan qua đời vào năm 117, trước khi ông có thể tiếp tục cuộc chiến tranh.<ref name="S168">Sicker (2000), 167–168</ref>
===Chính sách của Hadrianus và những cuộc chiến tranh bành trướng khác===
Người kế vị của Trajan, Hadrianus, đã kịp thời đảo ngược chính sách của người tiền nhiệm. Ông đã quyết định rằng mối quan tâm của Roma là thiết lập lại Euphrates như là giới hạn đối với sự kiểm soát trực tiếp của nó, và sẵn sàng trở lại '' status quo ante'', với việc từ bỏ lãnh thổ của Armenia, Lưỡng Hà, và [[Adiabene]], trao lại cho các vị vua trước đây của chúng cùng các vị vua chư hầu. Một lần nữa, ít nhất là trong nửa thế kỷ, Roma tránh hoạt động can thiệp vào phía đông của sông Euphrates.<ref name="S168" />
Dòng 76:
* {{chú thích sách |title=The Cambridge History of Iran |last=Bivar|first=H.D.H |editor=William Bayne Fisher, [[Ilya Gershevitch]], [[Ehsan Yarshater]], [[Richard Nelson Frye|R. N. Frye]], J. A. Boyle, Peter Jackson, Laurence Lockhart, [[Peter Avery]], Gavin Hambly, Charles Melville |year=1968 |publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-20092-X |url=http://books.google.com/?id=Ko_RafMSGLkC&pg=PA124&dq=Severus,+Ardashir|chapter=The Political History of Iran under the Arsacids}}
* {{chú thích sách |title=The Cambridge Ancient History (XII, The Crisis of Empire)|last=Campbell|first=Brian|editor=Iorwerth Eiddon, Stephen Edwards|year=2005|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-30199-8|url=http://books.google.com/?id=MNSyT_PuYVMC&dq=parthian,+Campbell,+Cambridge|chapter=The Severan Dynasty}}
* {{chú thích tạp chí | last =Lightfoot | first =C.S. | year =1990 | month = | title =Trajan's Parthian War and the Fourth-Century Perspective | journal =The Journal of Roman Studies | volume=80 | pages =115–116 | accessdate = ngày 5 tháng 6 năm 2008
* {{chú thích sách |title=Ancient Rome: A Military and Political History|last=Mackay |first=Christopher S.|isbn=0-521-80918-5|year=2004|publisher=Cambridge University Press|url=http://books.google.com/?id=6rLDy6qqi0UC&dq=Mackay,+Crassus,+Parthia|chapter=Caesar and the End of Republican Government}}
* {{chú thích sách |title=Parthia|last=Rawlinson|first=George|authorlink=George Rawlinson|year=2007 |origyear=1893|publisher=Cosimo, Inc.|isbn=1-60206-136-X|url=http://books.google.com/?id=Swt66Fh4NcUC&dq=Rawlinson,+Parthia}}
| |||