Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland”

| GDP_PPP_year = 20162020

| GDP_PPP_per_capita = 42,51444.288 USD<ref name=imf2/>

| GDP_nominal = 2,65&nbsp;.638.3 nghìn tỷ USD<ref name=imf2/><!--Note: Do not update with "IMF staff estimates", wait until actual data is published-->

| GDP_nominal_year = 20162020

| GDP_nominal_per_capita = 4339.902229 USD

| GDP_nominal_per_capita_rank = 1321

'''Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland''' ({{lang-en|United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland}}), thường được gọi là '''Anh Quốc''', '''Vương quốc Anh''', '''Liên hiệp Anh''' hoặc chỉ gọi tắt ngắn gọn là '''Anh''' ({{lang-en|United Kingdom}} hoặc ''Great Britain''), là một [[đảo quốc]] và [[Danh sách quốc gia có chủ quyền|quốc gia có chủ quyền]] tại [[châu Âu]]. Quốc gia này nằm tại ngoài khơi [[Châuchâu Âu lục địa]], bao gồm [[đảo Anh]] và phần phía đông bắc của [[đảo Ireland]], cùng nhiều [[đảo]] nhỏ khác. [[Bắc Ireland]] là bộ phận duy nhất của Vương quốc Liên hiệp Anh thuộc đảo Ireland và có đường [[biên giới]] trên bộ ởvới đảo[[Quốc Irelandgia vớicó chủ quyền|quốc gia độc lập]] phía nam là [[Cộng hòa Ireland]].<ref group="nb">Ngoài ra, hai lãnh thổ hải ngoại của nó cũng có biên giới trên bộ với các quốc gia khác. [[Gibraltar]] có biên giới trên bộ với [[Tây Ban Nha]], còn [[Akrotiri và Dhekelia|Khu vực căn cứ chủ quyền Akrotiri và Dhekelia]] có biên giới với Cộng hòa Síp, Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ Bắc Síp, và khu vực đệm Liên Hiệp Quốc chia tách hai thực thể trên đảo.</ref> Ngoài biên giới trên bộ này, bao quanh Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland là [[biển]] [[Đại Tây Dương]], trong đó, [[biển Bắc]] tạibao quanh phần phía đông và [[eo biển Manche]] tạibao quanh phần phía nam. [[Biển Ireland]] nằm giữa đảo Anh và đảo Ireland. Vương quốc Liên hiệp Anh và [[Bắc Ireland]] có [[diện tích]] 243.610&nbsp;[[Kilômét vuông|km²]], là quốc gia có chủ quyền [[Danh sách quốc gia theo diện tích|rộng thứ 78 trên thế giới và rộng thứ 11]] tại [[Vùng|khu vực]] [[châu Âu]].

Vương quốc Liên hiệp Anh và [[Bắc Ireland]] là quốc gia [[Danh sách quốc gia theo dân số|đông dân thứ 22 trên thế giới]], với [[dân số]] ước tính đạt vào khoảng 64,1 triệu cưngười dân vàotrong năm 2013.<ref name="pop_estimate">{{Chú thích web |url=http://www.ons.gov.uk/ons/rel/pop-estimate/population-estimates-for-uk--england-and-wales--scotland-and-northern-ireland/2013/index.html |tiêu đề=Population Estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland, Mid-2013|nhà xuất bản=Office for National Statistics |ngày truy cập=ngày 26 tháng 6 năm 2014}}</ref> ĐâyAnh là một [[quốc gia]] [[quân chủ lập hiến]] theo thể chế [[dân chủ đại nghị]] kết hợp với [[dân chủ trực tiếp]].<ref>[http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/HowtheMonarchyworks/Whatisconstitutionalmonarchy.aspx The British Monarchy, ''What is constitutional monarchy?'']. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2013</ref><ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uk.html CIA, ''The World Factbook'']. Truy cập ngày 17 tháng 7 năm 2013</ref> [[Thủ đô]] [[Luân Đôn]] là một [[thành phố toàn cầu]] vàhạng là'''Alpha++''', trung tâm [[Tài chính quốc tế|tài chính toàn cầu]], và cũng là khu vực [[đô thị]] lớn thứ tư4 tại châu Âu.<ref>{{Chú thích web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/uk.html|tiêu đề=The World Factbook|ngày=ngày 1 tháng 2 năm 2014|work=[[Central Intelligence Agency]]|ngày truy cập=ngày 23 tháng 2 năm 2014}}</ref> Các vùng đô thị lớn khác tập trung xung quanh Luân Đôn là: [[Manchester]], [[Birmingham]], [[Leeds]] và [[Glasgow]]. Quân[[Danh chủsách quốc vương và nữ vương Vương quốc Anh|Nữ hoàng Anh]] hiện nay là [[Elizabeth II|Nữ vương Elizabeth II]], bà caiđăng quang và trị vì từ năm 1952. Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland bao gồm bốncó 4 quốc gia: [[Anh]] (England), [[Scotland]], [[Wales|xứ Wales]], và [[Bắc Ireland]].<ref name="page823">{{Chú thích web |url= http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/+/http://www.number10.gov.uk/Page823 |tiêu đề=Countries within a country |nhà xuất bản=Prime Minister's Office |ngày=ngày 10 tháng 1 năm 2003}}</ref> Ba3 quốc gia sautrực thuộc khác có [[chính phủ]] được chính quốc phân quyền, bao gồm:<ref name="devoladmins">{{Chú thích web|url=https://www.gov.uk/devolution-of-powers-to-scotland-wales-and-northern-ireland#devolved-administrations|tiêu đề=Devolution of powers to Scotland, Wales, and Northern Ireland|nhà xuất bản=United Kingdom Government|ngày truy cập=ngày 17 tháng 4 năm 2013|trích dẫn=In a similar way to how the government is formed from members from the two Houses of Parliament, members of the devolved legislatures nominate ministers from among themselves to comprise an executive, known as the devolved administrations...}}</ref> [[Guernsey]], [[Jersey]], và [[đảoĐảo Man]], khôngcác phải[[lãnh thổ]] này được quy định là bộvùng phậntự khôngtrị, thểmột táchbộ rờiphận của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, cácthuộc lãnhđịa thổdưới này[[Quyền làxét vùngxử|quyền tựtài trị,phán]] thuộccủa địa hoàng[[Hoàng gia Anh]] và [[Chính phủ Anh Quốc]] chịu trách nhiệm về mặt [[quốc phòng]] vàcũng như đại diện quốc tế.<ref>{{Chú thích web |url=http://www.direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/LivingintheUK/DG_10012517 |tiêu đề=Key facts about the United Kingdom |ngày truy cập=ngày 3 tháng 5 năm 2011 |nhà xuất bản=[[Directgov]] |trích dẫn=The full title of this country is 'the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'. 'The UK' is made up of England, Scotland, Wales and Northern Ireland. 'Britain' is used informally, usually meaning the United Kingdom. 'Great Britain' is made up of England, Scotland and Wales. The Channel Islands and the Isle of Man are not part of the UK. |archive-date=2012-10-15 |archive-url=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20121015000000/http://www.direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/LivingintheUK/DG_10012517 |url-status=dead }}</ref> Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland cũng có [[lãnh thổ hải ngoại thuộc Anh|14 lãnh thổ hải ngoại]] khác,<ref>{{Chú thích web |url= http://www.fco.gov.uk/en/about-us/what-we-do/overseas-territories |tiêu đề= Working with Overseas Territories |nhà xuất bản= [[Foreign and Commonwealth Office]] |ngày truy cập=ngày 3 tháng 5 năm 2011}}</ref> các vùng lãnh thổ đang xảy ra [[Tranh chấp lãnh thổ|tranh chấp]] là [[quần đảo Falkland]] (với [[Argentina]]), [[Gibraltar]], (với [[Tây Ban Nha]]) và [[Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh|Lãnh thổ Ấn Độ Dương]], tuy nhiên, Vương quốc Anh hiện nay vẫn đang duy trì [[Quyền xét xử|quyền tài phán]] và sự kiểm soát trên thực tế đối với toàn bộ các lãnh thổ này.

QuanMối quan hệ giữa các quốc gia trong Vương quốc Liên hiệp Anh và [[Bắc Ireland]] thay đổi theo thời gian. [[Wales]] được hợp nhất vào [[Vương quốc Anh]] (England) theo các [[:en:Laws_in_Wales_Acts_1535_and_1542|Đạo luật Liên Minh vào các năm 15361535 và 15431542]]. Một hiệp định tiếp theo được ký kết giữa Anh và [[Vương quốc Scotland|Scotland]] có kết quả là một [[Vương quốc Anh (1707-1801)|Vương quốc Anh]] (Great Britain) thống nhất vào năm 1707, và đến năm 1801 thì vương quốc này tiếp tục hợp nhất với [[Vương quốc Ireland]] để hình thành [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Ireland]]. Năm 1922, <math>5/6</math> lãnh thổ Ireland tuyên bố ly khai khỏi Vương quốc Liên hiệp, để lại Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland như hiện nay.<ref group="nb">[[Hiệp định Anh-Ireland]] được ký kết vào ngày 6 tháng 12 năm 1921 nhằm giải quyết [[Chiến tranh Độc lập Ireland]]. Có hiệu lực vào một năm sau, hiệp định thiết lập [[Quốc gia Tự do Ireland]] là một quốc gia tự trị riêng biệt trong Thịnh vượng chung. Tên hiện tại của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland được thông qua vào năm 1927 nhằm phản ánh biến đổi này.</ref> Các lãnh thổ hải ngoại của Vương quốc Liên hiệp Anh và [[Bắc Ireland]] nguyên là những thuộc địa, chúng là tàn dư của [[Đế quốc Anh|Đế quốc thực dân Anh]] từng bao phủ gần một<math>1/4</math> phầndiện tưtích đạiđất lụcliền trên thếbề giớimặt [[Trái Đất|trái đất]] vào cuối [[Thế kỷ 19|thế kỷ XIX]] và đầu [[Thế kỷ 20|thế kỷ XX]] và- [[Đế quốc Anh]] là đế quốc rộng lớn nhất và cũng là một trong những [[Đế quốc]] đã để lại nhiều di sản khổng lồ cùng tầm ảnh hưởng sâu rộng nhất trong [[Lịch sử thế giới|lịch sử nhân loại]] với [[Biệt hiệu|biệt danh]] ''"Đế quốc mặt trời không bao giờ lặn"''. Ảnh hưởng của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland nói chung cũng như [[người Anh]] nói riêng có thể nhận thấy trong [[chủng tộc]], [[ngôn ngữ]], [[văn hóa]], [[Ý thức hệ|hệ tư tưởng]], [[Tư pháp|hệ thống tư pháp]], [[kinh tế]],... của nhiều cựu thuộc địa ngày nay trên toàn [[thế giới]], trong đó nổi bật như [[Hoa Kỳ]], [[Canada]], [[Ấn Độ]], [[Úc]], [[Trung Đông]], [[Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh|Vùng Vịnh]], [[New Zealand]], [[Singapore]], [[Hồng Kông]],...

Ngày nay, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland là một [[Nước công nghiệp|quốc gia công nghiệp phát triển]] với [[kỹ nghệ]] tiên tiến, Anh chỉ có khoảng [[Danh sách quốc gia theo dân số|68 triệu cư dân]] nhưng có [[Kinh tế Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|quy mô nền kinh tế]] [[Danh sách quốc gia theo GDP (danh nghĩa)|lớn thứ năm5 trên thế giới]] tính theo [[Tổng sản phẩm nội địa|GDP]] danh nghĩa]], và[[Danh lớnsách quốc gia theo GDP (PPP)|đứng thứ 9 toàn cầu]] xét theo [[sức mua tương đương]] theo([[thống sốkê]] liệu[[năm]] vào[[2020]]) nămvà 2016giữ hạng 5 toàn cầu về tổng [[Giá trị (kinh tế học)|giá trị]] [[thương hiệu]] quốc gia<ref>{{Chú thích web|url=https://brandirectory.com/rankings/nation-brands/table|tựa đề=NATION BRANDS 2020 RANKING|tác giả=|họ=BRAND FINANCE|tên=|ngày=|website=brandirectory.com|url lưu trữ=|ngày lưu trữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>. [[Người Anh|Người dân Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland]] đượccó nhận[[thu địnhnhập làbình cóquân mộtđầu kinhngười]] tếở thu nhậpmức cao với cả [[Danh sách các quốc gia theo GDP (danh nghĩa) bình quân đầu người|danh nghĩa]] và [[Danh sách quốc gia theo GDP (PPP) bình quân đầu người|sức mua]], đồng thời được phânxếp loại là[[Danh sách quốc gia theo chỉ số phát triển con người|rất cao]] trongvề [[chỉ số phát triển con người]] (HDI). Đây là quốc gia đã tiến hành cuộc [[Cách mạng công nghiệp|Cách mạng công nghiệp hóa]] [[Cách mạng công nghiệp lần thứ nhất|lần đầu tiên trêntrong lịch sử thế giới]], là cường[[Cường quốc]] đứng đầu [[thế giới]] trong [[Thế kỷ 19|thế kỷ XIX]] và đầu [[Thế kỷ 20|thế kỷ XX]].<ref>{{chú thích sách |title= The First Industrial Nation: the Economic History of Britain, 1700–1914 |publisher= Routledge |location =Luân Đôn |author=Mathias, P. |year=2001 |isbn=0-415-26672-6}}</ref><ref name="ferguson">{{chú thích sách |last=Ferguson |first=Niall |year=2004 |title=Empire: The rise and demise of the British world order and the lessons for global power |url=https://archive.org/details/empire00nial |publisher=Basic Books |location =New York |isbn=0-465-02328-2}}</ref> Ngày nay, Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland vẫn là một đại[[Đại cường quốc]], vớicó cácsức ảnh hưởng đángvề kể[[chủng vềtộc]], [[ý thức hệ]], [[Kinh tế thế giới|kinh tế]], [[văn hóa]], [[quân sự]], [[khoa học]], và [[chính trị]],... trên quy mô toàn thế giới với [[tiếng Anh]] là [[Danh sách các quốc tếgia nơi Tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức|ngôn ngữ toàn cầu]].<ref>{{chú thích báo |url= http://www.theaustralian.com.au/news/opinion/cameron-has-chance-to-make-uk-great-again/story-e6frg6zo-1225866975992 |author=Sheridan, Greg |title=Cameron has chance to make UK great again |access-date =ngày 23 tháng 5 năm 2011 |work=The Australian |location =Sydney |date =ngày 15 tháng 5 năm 2010}}</ref><ref>{{chú thích báo |url= http://www.independent.co.uk/news/uk/home-news/britain-is-now-most-powerful-nation-on-earth-8326452.html |author=Dugan, Emily |title=Britain is now most powerful nation on earth |access-date =ngày 18 tháng 11 năm 2012 |work=The Independent |location =Luân Đôn |date =ngày 18 tháng 11 năm 2012}}</ref> Đây[[Quân làđội mộtAnh|Quân quốcđội Hoàng gia Anh]] sở hữu [[vũ khí hạt nhân]] đượcvà côngcó nhậnsức vàmạnh xếp[[quân hạngsự]] 7tổng vềhợp chiđược tiêuxếp quânhạng sự8 trêntoàn thếcầu giới vàotrong năm 2016.2021<ref name="SIPRI">{{Chú thích web |url = https://www.sipriglobalfirepower.orgcom/sites/default/files/Trendscountries-world-military-expenditure-2016listing.pdf asp|tiêutựa đề =2021 TrendsMilitary inStrength WorldRanking|tác Militarygiả=|họ=Global Expenditure,Fire 2016Power|tên=|ngày=|website=www.globalfirepower.com|url lưu trữ=|nhàngày xuấtlưu bảntrữ=|url hỏng=|ngày truy cập=}}</ref>, Anh cũng xếp hạng 5 trên thế giới về [[StockholmNgân Internationalsách Peacequốc Researchphòng Institutecác nước|tổng mức ngân sách chi tiêu]] |địnhcho dạng=PDF[[quốc |ngàyphòng]] truynăm cập[[2021]].<ref>{{Chú thích web|url=https://www.globalfirepower.com/defense-spending-budget.php|tựa ngàyđề=Defense 26Spending thángby 4Country năm(2021)|họ=Global 2017Firepower|website=www.globalfirepower.com}}</ref> Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland là quốc gia tham gia sáng lập [[Liên Hiệp Quốc]], một thành viên thường trực trong [[Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc]] kểvà từthành phiênviên họpthuộc đầu[[Liên tiênminh củachâu cơÂu]] cấu(EU) này(nhưng đã [[Việc Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland rời Liên minh châu Âu|rời khỏi khối vào năm 19462020]]). Quốc gia này cũng là thành viên của hầu hết các tổ chức quốc tế lớn, trong đó nổi bật như: [[Khối Thịnh vượng chung Anh|Thịnh vượng chung các Quốc gia]], các nhóm [[G7]], [[G8]], [[G20 (nhóm các nền kinh tế lớn)|G20G-20]], [[NATO]], [[Five Eyes|Liên minh Tình báo Toàn cầu]] (nhóm Ngũ Nhãn), [[Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế|IAEA]], [[Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế|OECD]], [[Câu lạc bộ Paris]] và [[WTO]],...