Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Đảo chính 16 tháng 5”

{{chất lượng dịch}}'''Đảo chính quân sự 16 tháng 5''' ({{korean|hangul=5.16 군사정변|hanja=五一六軍事政變|rr=O-illyuk gunsa-jeongbyeon}}) là một [[cuộc đảo chính quân sự]] tại [[Hàn Quốc]] năm 1961, được tổ chức và thực hiện bởi [[Park Chung-hee]] và các đồng minh của ông, người đã thành lập Ủy ban Cách mạng Quân sự, được chỉ định bởido [[Chung Tham mưu trưởng (Hàn Quốc)|Tham mưu trưởng quân đội]] [[Chang Do-yong]] đứng đầu sau khingày đượcđảo thôngchính quacho sauđến ngàykhi đảoông chínhnày bị bắt. Cuộc đảo chính đãlật khiếnđổ chính phủ được bầu cử dân chủ của [[Yun Bo-seon]] bất lực và chấm dứt nền [[Cộng hòa thứ hai của Hàn Quốc|Cộng hòa thứ hai]], thànhđồng lậpthời mộtdẫn quânđến độiviệc cảithành cáchlập [[Hội đồng tối cao về tái thiết quốc gia]], người đã tiếp quản chức Chủ tịch sau khi Tướng Chang bị bắt hồi tháng Bảy.

Cuộc đảo chính là công cụ mang lại sứcquyền mạnhlực cho mộtPark [[chủ nghĩa phát triển|nhà phát triển]] mớiChung-hee và đặt nền móng cho quá trình [[kỳ tích sông Hán|công nghiệp hóa nhanh chóng của Hàn Quốc]] dưới sự lãnh đạo của Park, nhưng di sản của nó đang gây tranh cãi vì sự đàn áp dân chủ và tự do dân sự màcũng nó đòi hỏi, vànhư các cuộc thanh trừng đượcsau ban hành trong sự trỗi dậy của nóđó. Được gọi là "Cuộc cách mạng quân sự ngày 16 tháng 5" của Park và các đồng minh, "một khởi đầu tinh thần quốc gia mới, trưởng thành",<ref>{{harvnb|Jager|2003|p=79}}</ref> việc đánh giá bản chất của cuộc đảo chính là một "cuộc cách mạng" đang gây tranh cãi và đánh giá của nó đã bị tranh cãi.

Bối cảnh của cuộc đảo chính có thể được phân tích cảtrong vềphạm bốivi cảnhhẹp trướccũng mắtnhư vàtrong bối cảnh rộng lớn hơn của bài phát triển - [[giải phóng Hàn Quốc|giải phóng]] Hàn Quốc. Trong khi nền Cộng hòa thứ hai mang đến cho Hàn Quốc một bầu không khí kinh tế và chính trị cóchứa đựng nhiều vấn đề đơn lẻ khuyến khích sự can thiệp của quân đội,. nguồnNguồn gốc trực tiếp của cuộc đảo chính kéocó dàithể đếnbắt đầu cuối thời [[Syngman Rhee|Rhee]], và các nhà sử học gần đây như Yong- Sup Han lập luận rằng hình ảnh đảo chính thường xuyên tái diễn như một phản ứng trực tiếp không thể tránh khỏi hoàn toàn đối vớicủa những người mơbất hồmãn củavới một chế độ mới bị tê liệt bởi sự bất ổnthiếu đặcnăng hữulực là quá đơn giản.<ref>{{harvnb|Kim|Vogel|2011|p=35}}</ref>

Từ năm 1948, Hàn Quốc có Tổng thống là [[Syngman Rhee]], một người [[chống cộng sản|chống cộng]], người đã sử dụng [[chiến tranh Triều Tiên]] để củng cố độc quyền về quyền lực chính trị ởtại nướchàn cộng hòaQuốc. Rhee đại diện cho lợi ích của một giai cấp thống trị [[bảo thủ]], cáiđược gọi là "quý tộc giải phóng", người đã vươn lên vị trícó ảnh hưởng dưới sự [[Chính phủ quân đội Hoa Kỳ tại Hàn Quốc|chiếm đóng của Mỹ]]. Những "quý tộc giải phóng" này đã hình thành nên phần lớn giai cấp chính trị, bao gồm cả những người ủng hộ Rhee và các đối thủ của ông trong [[Đảng Dân chủ (Hàn Quốc, 1955)|Đảng Dân chủ]], nâng caocó tầm nhìn của xã hội tương tự như của ông.<ref>{{harvnb|Kim|2004|p=42}}</ref> Rhee đã loại bỏ bất kỳ nguồn lực lượng đối lập thực sự nào, ví dụ như việc xử tử [[Cho Bong-am]], người đã vận động chống lại ông trong [[bầu cử tổng thống Hàn Quốc, 1956|bầu cử tổng thống năm 1956]] trên mộttinh nền tảng củathần hòa bình [[thống nhất Hàn Quốc|thống nhất]] và đã thu hút khoảng 30% phiếu bầu, một mức hỗ trợ cao không thể chấp nhận được đối với một ứng cử viên phe đối lập.<ref>{{harvnb|Koo|1993|p=42}}</ref>