Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Oliver Cromwell”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Add 1 book for Wikipedia:Thông tin kiểm chứng được (20230205)) #IABot (v2.0.9.3) (GreenC bot |
Không có tóm lược sửa đổi Thẻ: Đã bị lùi lại Soạn thảo trực quan |
||
Dòng 88:
----
* [http://www.iisg.nl/today/en/17-09.php Ethnic Cleansing of Ireland], [http://www.iisg.nl/ International Institute of Social History] Website (Based in the Netherlands), "Roman Catholic Irish were subdued to ethnic cleansing policy by Oliver Cromwell. After his suppression of a rebellion against the English in 1649 he ordered that the Irish were allowed to live west of the Shannon river only. During guerrilla warfare that followed thousands of Irish died or were sold as slaves to America. Cromwell had promised Irish land to the business investors and soldiers who had helped him perform his expeditions. The 'Act for the Attainder of the Rebels in Ireland' of ngày 17 tháng 9 năm 1656 is part of this programme. The land of rebels is attained and 'rebels' are defined in such a way that all Catholics match. By the end of 1656 four fifths of the Irish land was in Protestant hands."</ref> và ở chính Ireland cho tới tận bây giờ, người ta vẫn rất căm thù Cromwell.<ref>"Of all these doings in Cromwell's Irish Chapter, each of us may say what he will. Yet to everyone it will at least be intelligible how his name came to be hated in the tenacious heart of Ireland". John Morley, Biography of Oliver Cromwell. Page 298. 1900 and 2001. ISBN 978-1421267074.; "Cromwell is still a hate figure in Ireland today because of the brutal effectiveness of his campaigns in Ireland. Of course, his victories in Ireland made him a hero in Protestant England." [http://www.learningcurve.gov.uk/civilwar/g5/cs2/s4/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070928062053/http://www.learningcurve.gov.uk/civilwar/g5/cs2/s4/|date=2007-09-28}} British National Archives web site. Truy cập March 2007; [http://www.british-civil-wars.co.uk/military/1649-52-cromwell-ireland.htm] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20041211163740/http://www.british-civil-wars.co.uk/military/1649-52-cromwell-ireland.htm|date=2004-12-11}}From a history site dedicated to the English Civil War. "... making Cromwell's name into one of the most hated in Irish history". Truy cập March 2007. Site currently offline. WayBack Machine holds archive here</ref><ref>; From the Channel 4 History site
: [http://www.channel4.com/history/microsites/H/history/war/cromwell.html] "Cromwell's name has always been execrated by Irish Catholics for the massacre at Drogheda. He is also hated for the transplanting of Protestant settlers to Ireland, a policy established in the reign of Elizabeth I." Accessed March 2007.</ref> == Thời trẻ: 1599-1640 ==
Hàng 118 ⟶ 119:
Một nghị viện thứ hai được thành lập cũng trong năm đó. Cromwell lại là nghị viên đại diện cho Cambridge. Cũng giống như giai đoạn 1628-1629, có vẻ như Cromwell có được vị trí này là nhờ sự bảo trợ của những người khác. Trong tuần đầu tiên nghị viện họp, ông được đề cử đọc kiến nghị về việc thả [[John Lilburne]], bị bắt vì mang bất hợp pháp những văn bản về tôn giáo vào Anh từ Hà Lan, một nhiệm vụ lẽ ra không được giao cho một người còn khá là vô danh và ít ảnh hưởng như Cromwell. Trong hai năm đầu ở nghị viện, Cromwell liên hệ về mặt chính trị với một nhóm các quý tộc sùng đạo ở [[Thượng Nghị viện Vương quốc Anh|Thượng viện]] và các thành viên ở Hạ viện mà ông đã có mối liên hệ với tư cách cá nhân, tôn giáo và gia đình từ những năm 1630, như các bá tước [[Robert Devereux]] của [[Essex]], [[Robert Rich]] của [[Warwick]] và [[Francis Russell]] của [[Bedford]], Oliver St John, và tử tước [[William Fiennes]] của [[Saye và Sele]].<ref>Adamson, John (1990). "Oliver Cromwell and the Long Parliament", in Morrill, p.57.</ref> Trong giai đoạn này, nhóm quý tộc nói trên đang có dự định về một cuộc cải cách: quyền hành pháp do những nghị viện thông thường kiểm tra và mở rộng một cách vừa phải quyền tự do tín ngưỡng. Cromwell có lẽ cũng có một vai trò nào đó trong những mưu toan chính trị của nhóm này. Tháng 5 năm 1641, Cromwell đã thúc đẩy lần đọc thứ hai của Bộ luật nghị viện thường niên và sau đó đóng vai trò trong việc soạn thảo đạo luật về việc loại bỏ quy chế giám mục quản lý nhà thờ.<ref>Adamson, p.53.</ref>
== Chỉ huy quân đội: 1642-1646 ==
Do không thể thống nhất trong việc giải quyết vấn đề [[Scotland]], xung đột vũ trang giữa nghị viện và vua [[Charles I của Anh|Charles I]] bùng nổ vào mùa thu năm 1642. Trước khi gia nhập lực lượng của nghị viện, kinh nghiệm quân sự duy nhất của Cromwell là những đợt huấn luyện với lực lượng dân quân địa phương. Vào lúc đó, ở tuổi 43, ông chiêu mộ được một đơn vị kỵ binh ở [[Cambridgeshire]] sau khi ngăn một đoàn vận chuyển bạc từ các đoàn thể ở [[Cambridge]] cho nhà vua. Cromwell cùng đội quân của mình sau đó tham gia trận đánh quyết định vào tháng 10 năm 1642, [[trận Edgehill]]. Đơn vị của ông được tăng lên thành một trung đoàn đầy đủ vào mùa đông năm 1642 và là một phần của liên quân phía đông do [[Edward Montagu]], tử tước Manchester, chỉ huy. Cromwell có thêm kinh nghiệm và giành được chiến thắng trong nhiều trận đánh ở phía đông đảo Anh trong năm 1643, đáng kể nhất là [[trận Gainsborough]] ngày 28 tháng 7.<ref>{{Chú thích web |url=http://www.british-civil-wars.co.uk/military/1643-lincolnshire.htm#gainsborough |ngày truy cập=2008-10-02 |tựa đề=1643: Civil War in Lincolnshire<!-- Bot generated title --> |archive-date = ngày 11 tháng 12 năm 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081211003401/http://www.british-civil-wars.co.uk/military/1643-lincolnshire.htm#gainsborough }}</ref> Sau trận đánh này, Cromwell được cử làm thống đốc Ely và được thăng hàm đại tá trong liên quân phía đông.[[Tập tin:Oliver CromwellUT.jpg|nhỏ|trái|Oliver Cromwell.]]
Vào thời gian diễn ra [[trận Marston Moor]] tháng 7 năm 1644, Cromwell được thăng hàm thiếu tướng kỵ binh trong quân đoàn Manchester. Thành công của đội kỵ binh do ông chỉ huy trong việc chọc thủng hàng rào kỵ binh của quân hoàng gia rồi tấn công bộ binh từ phía sau tại Marston Moor là một yếu tố quan trọng đóng góp vào thắng lợi của phe nghị viện trong trận đánh đó. Cromwell luôn dẫn đầu đội quân của mình và đã bị một vết thương ở đầu. Cháu trai của ông, [[Valentine Walton]], tử trận ở Marston Moor, và Cromwell viết một bức thư rất nổi tiếng cho cha của anh, anh rể của ông, kể lại cái chết can đảm của người lính. Trận Marston Moor giúp phe nghị viện kiểm soát miền bắc nước [[Anh]], nhưng phe hoàng gia vẫn còn kháng cự.
Hàng 235 ⟶ 234:
[[Tập tin:Execution of Cromwell, Bradshaw and Ireton, 1661.jpg|thumb|left|Xử tử thi thể của Cromwell, Bradshaw và Ireton, hình vẽ]]
Ngày 30 tháng 1 năm 1661, (kỷ niệm 12 năm ngày xử tử Charles I), thi thể Cromwell bị quật lên từ Tu viện Westminster, và bị hành hình. Thi thể của [[Robert Blake]], [[John Bradshaw]] và [[Henry Ireton]] cũng chịu chung số phận (thi thể con gái Cromwell vẫn được giữ nguyên ở Abbey). Thi thể của ông sau đó bị treo lên những sợi xích ở [[Tyburn, London|Tyburn]], rồi bị ném vào một cái hố. Đầu của Cromwell bị bêu trên một cây cột bên ngoài [[Cung điện Westminster]] tới năm 1685. Sau đó đầu của Cromwell trở thành vật sở hữu của nhiều người khác nhau và được mang ra triển lãm vài lần, bao gồm việc bán cho Josiah Henry Wilkinson năm 1814,<ref>Staff. "[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,809453,00.html Roundhead on the Pike] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111031235835/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,809453,00.html |date=2011-10-31 }}", ''Time'' magazine, ngày 6 tháng 5 năm 1957</ref><ref>{{chú thích báo|author=Terri Schlichenmeyer |url=http://www.cnn.com/2007/LIVING/wayoflife/08/21/mf.missing.famous/index.html?imw=Y&iref=mpstoryemail |title=Missing body parts of famous people|publisher=CNN|access-date =ngày 27 tháng 11 năm 2008 | date=ngày 21 tháng 8 năm 2007}}</ref> trước khi được chôn cất trở lại ở tiền sảnh giáo đường Đại học Sidney Sussex [[Cambridge]], vào năm 1960.<ref>Gaunt, p.4.</ref><ref>[http://www.cambridgeshire.gov.uk/leisure/museums/cromwell/online/ Cromwell's head] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100311214801/http://www.cambridgeshire.gov.uk/leisure/museums/cromwell/online
Tuy nhiên, nhiều người nghi ngờ thi thể bị hành hình tại Tyburn có thể không phải là của Cromwell. Sở dĩ xuất hiện những nghi ngờ này là vì từ khi ông qua đời tháng 9 năm 1658 tới khi bị quật lên vào tháng 1 năm 1661, thi thể của ông đã được chôn đi chôn lại vài lần để ngăn những người bảo hoàng đầy thù hận xâm phạm. Có những giả thuyết nói thi thể của ông được [[chôn cất|chôn]] ở London, Cambridgeshire, Northamptonshire hoặc Yorkshire.<ref>{{chú thích sách |last1=Gaunt |first1=Peter |title=Oliver Cromwell |url=https://archive.org/details/olivercromwell0000gaun_u2q1 |publisher=Blackwell Publishers Inc |year=1996 |location=Massachusetts |page=[https://archive.org/details/olivercromwell0000gaun_u2q1/page/4 4] |access-date =ngày 29 tháng 11 năm 2011}}</ref> Và cho tới giờ, câu hỏi về việc thi thể bị hành hình ở Tyburn có phải của Oliver Cromwell không vẫn chưa có câu trả lời.
| |||