Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Layla và chàng điên”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n cosmetic change using AWB |
n Robot: Sửa đổi hướng |
||
Dòng 1:
[[Tập tin:Layla and Majnun2.jpg|nhỏ|phải|250px|Một cảnh trong câu chuyện của Nezami]]
'''Layla và Chàng điên''' ([[tiếng Anh]]: Layla and Majnun, also known as The Madman and Layla; [[tiếng Ả Rập]]: مجنون و ليلى (Chàng điên và Layla), hoặc: قيس وليلى (Qays và Layla); [[tiếng Ba Tư]]: لیلی و مجنون (Layla và Chàng điên); tiếng [[Azerbaijan]]: Leyli və Məcnun (Leyli và Chàng điên); tiếng [[Thổ Nhĩ Kỳ]]: Leyla ile Mecnun (Leyla và Chàng điên) – là một giai thoại [[tình yêu]] nổi tiếng ở vùng Trung và [[Cận Đông]], trong thế giới [[Ả Rập]] nói chung, mà đặc biệt là ở [[Iran]] và [[Azerbaijan]]. Giai thoại này dựa trên câu chuyện có thật của chàng trai tên Qays ibn al-Mulawwah ([[tiếng Ả Rập]]: قيس بن الملوح) ở miền bắc bán đảo [[Ả Rập]], sống dưới triều đại [[Nhà Omeyyad|Umayyad]] thế kỷ thứ 7, yêu cô gái tên là [[Layla]]. Đây là câu chuyện tình yêu nổi tiếng thế giới, cả [[phương Đông]] cũng như [[phương Tây]]. [[Layla]] và chàng điên là đề tài của nhiều tác phẩm thơ, ca, nhạc, họa nổi tiếng thế giới.
== Cốt truyện ==
[[Qays ibn al-Mulawwah]] là nhà thơ người Bedouin yêu Layla ibn bint Mahdi Sa'd là người cùng bộ lạc. Chàng trai làm thơ ca ngợi tình yêu dành cho [[Layla]]. Sau đó chàng xin phép bố của Layla để cưới cô làm vợ thì bị từ chối vì theo phong tục của bộ lạc, điều này sẽ làm chia rẽ bộ tộc. Sau đó Layla được gả cho một người đàn ông khác. Khi nghe tin Layla sắp lấy chồng thì Qays liền bỏ nhà đi vào sa mạc, người thân và gia đình hết sức thuyết phục chàng nhưng không thể, họ đành để đồ ăn cho chàng giữa sa mạc. Đôi khi họ nhìn thấy chàng đang đọc thơ về Layla cho chính mình hoặc dùng gậy viết thơ lên cát. Còn [[Layla]] theo chồng về [[Iraq]], sau một thời gian đã đổ bệnh và chết. Sau đó một thời gian người ta cũng tìm thấy xác của Qays nằm trên mộ của một người phụ nữ không rõ danh tính. Chàng đã viết ba dòng thơ cuối cùng lên phiến đá trên mộ. Phần lớn thơ của Qays ibn al-Mulawwah được viết trước ngày chàng trở thành người điên. Người đời hiểu rằng Qays trở thành điên là vì tình, bởi thế họ gọi Qays là “Chàng điên Layla” ([[tiếng Ả Rập]]: مجنون ﻟﻴﻠﻲ - điên vì tình) hoặc đơn giản là Majnun.
Dòng 12:
== Lịch sử và sự ảnh hưởng ==
[[Tập tin:Keshan 01.jpg|nhỏ|phải|250px|Chuyện tình Majnun và Layla của Nezami]]
Từ câu chuyện dân gian [[Ả Rập]] “''Layla và Majnun''” đã đi vào văn học [[Iran|Ba Tư]]. Người đầu tiên trong số các nhà thơ Ba Tư viết về câu chuyện tình của [[Layla]] và Majnun là nhà thơ [[Rudaki]], thế nhưng câu chuyện thực sự nổi tiếng sau khi trường ca Layla và Majnun của nhà thơ Nezami (thế kỷ thứ 12) ra đời. [[Nezami]] thu thập tất cả những chi tiết thần bí lẫn đời thường của câu chuyện rồi mô tả thành một bức tranh sống động về hai người yêu nhau. Bằng trường ca ''Layla và Majnun'', Nezami đã có sự ảnh hưởng lớn đến nền văn học [[Iran|Ba Tư]], nhiều nhà thơ Ba Tư sau đó đã đi viết về đề tài này. Trường ca ''Layla và Majnun'' của [[Nezami]] mang nhiều nét riêng biệt của văn hóa Ba Tư về quan hệ giữa các nhân vật, về thời gian, nơi chốn vv… Trong trường ca này [[Layla]] và Majnun quen biết nhau và họ rơi vào một tình yêu tuyệt vọng từ ngày còn ngồi trên ghế nhà trường. Họ yêu nhau tha thiết nhưng không thể gặp nhau công khai vì một sự hằn thù giữa hai gia đình và Layla bị gia đình buộc đi lấy người khác.
Bằng cốt truyện như vậy, câu chuyện Layla và Majnun trở thành một bi kịch của tình yêu bất tử mà 400 năm sau đó [[William Shakespeare]] cũng đi theo cách này trong bi kịch Romeo và Juliet. Có những ý kiến, bị các nhà nghiên cứu Shakespeare phản bác, cho rằng bản dịch trường ca [[Layla]] và Majnun của Nezami đã có ảnh hưởng đến [[William Shakespeare]] khi ông viết [[Romeo và Juliet]].
Theo truyền thống văn hóa [[Ả Rập]], tình yêu của Layla và Majnun được gọi là tình yêu trinh khiết ([[tiếng Ả Rập]]: حب عذري, [[tiếng Anh]]: Virgin Love, [[tiếng Ý]]: Amore Vergine) – nghĩa là những người yêu không bao giờ cưới và chưa bao giờ ân ái với nhau về mặt thể xác. Mô-típ này trở thành phổ biến hầu như khắp thế giới, những câu chuyện tình yêu như ''“Qays và Lubna”, “Kuthair và Azza”, “Marwa và Al Majnoun Al Faransi”, “Antara và Abla”'' đều sử dụng mô-típ này. Nhà nghiên cứu người [[Iran|Ba Tư]] Hekmat thống kê được không dưới 40 phiên bản [[tiếng Ba Tư]] và 13 phiên bản [[tiếng Thổ Nhĩ Kỳ]] của câu chuyện tình “''[[Layla]] và Majnun''”. Còn nhà thư mục Vahid Dastgerdi thì cho rằng nếu đi tìm ở các thư viện khắp thế giới thì sẽ có không dưới 1000 phiên bản của “''[[Layla]] và Majnun''”.
== Một số bài thơ của chàng thi sĩ điên [[Qays ibn al-Mulawwah]] ==
| |||