Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Mục-kiền-liên”

'''Mục-kiền-liên''' (chữ Trung Quốc: 目犍連) hay gọi tắt là '''Mục-liên''' (目連) (tên latinh hóa: '''Maudgalyayana''', '''Mahamaudgalyayana''' hay '''Mahāmoggallāna'''; [[tiếng Pali]]: Moggallāna; Tạng ngữ: མོའུ་འགལ་གྱི་བུ་) là một trong những đồ đệ thân tín nhất của [[Tất-đạt-đa Cồ-đàm|Thích-ca Mâu-ni]]. Ông nổi tiếng về sự hiếu thảo với mẹ.

Mục Kiền Liên chào đời tại một ngôi làng nhỏ gần kinh đô [[Patna]] của vương quốc [[Magadha]], nay thuộc tiểu bang [[Bihar]], [[Ấn Độ|Ấn Ðộ]]. Thuộc giòng dõi Mudgala, tức là "Thiên văn gia.” Theo ngữ căn thì danh từ Moggalàna phát nguồn từ chữ Mudgala (một giòng dõi chuyên nghiên cứu Thiên Văn học rất cổ).

Là công tử từ một giai cấp "Cao quý" và thuộc giòng dõi mỗi người tôn kính, phụ thân của ngài chẳng khác nào một Tiểu vương. Lớn lên trong một khung cảnh sang trọng không thiếu thốn bất cứ món gì. Được giáo dục theo truyền thống [[Ấn Độ Giáogiáo|Bà la môn giáo]]. Một lần ngài cùng người bạn tên [[Xá-lợi-phất|Upatissa]] đi dự hội "Hội Sơn Thần" (trước tế lễ thần núi, sau để dân chúng có một dịp liên hoan vui thú). Sau ngày vui đó tâm tưởng luôn nghĩ về Tử Biệt Sinh Ly giữa cuộc đời và cứu rỗi, hai người quyết đi tìm đường Giải thoát. Từ đó họ quyết định sống một cuộc sống đời làm Đạo sĩ, thoát ly gia đình, thoát bỏ sợi dây giai cấp của Bà la môn.

Ngài cùng bạn Ngài là [[Xá-lợi-phất]] đã gặp nhiều vị Giáo chủ, biết nhiều triết học khác nhau. Một số chủ trương hẳn thuyết Vô Ðạo Ðức (đạo đức là sự vô ích) một số khác đề cao thuyết Ðịnh Mệnh, và một số khác truyền bá tư tưởng [[Chủ nghĩa duy vật|Duy vật]]. Họ nhận thấy sự sai lầm của những giáo thuyết như thế, nên chẳng bao lâu đã không màng để tâm nghiên cứu nữa. Khi ấy cả Mục Kiền Liên và [[Xá-lợi-phất]] đã khoảng bốn mươi tuổi, và nhằm lúc [[Tất-đạt-đa Cồ-đàm|Đức Phật]] vừa cho phép đoàn đệ tử đầu tiên đi truyền bá chân lý. Ðoàn sứ giả ấy, gồm sáu mươi vị, tất cả là những Thánh nhân. Mục đích đoàn Thánh Tăng này là đi ban bố giáo lý an lành và tiến hóa trong nhân loại.Còn đức phật, Ngài đích thân đến thành [[Vương Xá]] ([[Ràjagaha]]) để tiếp độ vị vua nước Magadha tên là [[Tần-bà-sa-la|Bimbisara]] và nhận lãnh ngôi tịnh xá [[Veluvana Vihàra]] do vua dâng cúng. Phật đang có mặt tại ngôi chùa này thì Mục Kiền Liên và Xá-lợi-phất vừa quay về thành Vương Xá, tạm thời ngụ trong viện của Đạo sĩ Sànjaya. Một hôm Xá-lợi-phất đã ra đường phố, còn Mục Kiền Liên ở nhà. Chợt chàng thấy người bạn thân trở về với vẻ mặt vô cùng hớn hở mà từ xưa đến giờ chưa bao giờ nhìn thấy. Phong độ của Upatiss lúc ấy hoàn toàn khác hẳn : trang nghiêm và rạng rỡ! Kolita lập tức hỏi:- Này bạn! Vẻ mặt bạn thật thỏa mãn, dung nghi bạn rất trong sáng, phải chăng bạn đã tìm ra con đường Giải thoát?

Rồi Xá-lợi-phất thuật lại rằng: Trên con đường phố chàng gặp một vị Sa Môn phong cách rất tự tại. Vị Sa Môn này đã làm cho ông phát sinh lòng kinh cảm, rồi ông không ngần ngại hỏi vị Sa Môn xem Tôn sư Ngài là ai. Sa môn ấy chính là Trưởng lão [[Assaji]] một trong những vị đệ tử đầu tiên của đức Phật và cũng là một trong sáu mươi vị [[A La Hán]]. Trưởng lão Assaji còn xác nhận rằng Ngài chỉ là một đệ tử của vị Ðại sĩ thuộc giòng họ [[Tất-đạt-đa Cồ-đàm|Thích Ca]].

Mục Kiền Liên nhập diệt nửa tháng sau [[Xá-lợi-phất]]. Nghĩa là vào ngày mồng 1 sau tháng Kattika theo lịch cổ Ấn Độ (khoảng giữa [[tháng mười|tháng 10]] [[Dương lịch]]). Lúc ấy nhằm mùa thu, lá vàng rơi đầy tiễn đưa Ngài giã từ "biển khổ".

Sau đây là những biến cố đáng thương trong cái chết của Mục Kiền Liên được diễn tả trong kinh Majjhima Nikàya của [[Thượng tọa bộ|Phật giáo Nam tông]] như sau:

Thì ra ác quả một hành động tội lỗi xa xưa (khi tiền kiếp nọ, Mục Kiền Liên vì sợ vợ, đã nhu nhược đem cha mẹ bỏ vào rừng hoang, đói khát cho đến chết) nay ác quả đang đuổi kịp. Ðại đức Mahà Mục Kiền Liên phải trả xong ác quả ấy thì công hạnh mới hoàn toàn! Giống như [[tất-đạt-đa Cồ-đàm|đức Phật]] và [[Xá-lợi-phất]], trước khi nhập [[Niết-bàn|Niết Bàn]] đã trải qua một cơn bệnh vậy!

Ngài tu luyện thành công nhiều phép thần thông qua đó biết mẹ mình đang lâm kiếp [[ngạ quỷ]]; ngài hỏi [[Tất-đạt-đa Cồ-đàm|Phật tổ]] về cách cứu mẹ.