Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Nguyễn Phi Khanh”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
986.568 sửa đổi
n clean up, replaced: {{fact}} → {{fact|date=7-01-2013}} (2)
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
986.568 sửa đổi
n Robot: Sửa đổi hướng
Dòng 1:
'''Nguyễn Phi Khanh''' ([[Chữ Trung Quốc|chữ Hán]]: 阮飛卿; tên thật là '''Nguyễn Ứng Long''' (阮應龍); năm sinh không chắc chắn. Một số nguồn cho là khoảng năm [[1355]]<ref name=BT /><ref name=CSKB />, nhưng một số nguồn khác cho là năm [[1335]]<ref name=BKTT />–[[1428]]<ref name=BT>[http://www.binhthuan.gov.vn/KHTT/vanhoa/0001/0000/CD00E.htm Nguyễn Phi Khanh- nhà thơ trữ tình nhân đạo] trên cổng giao tiếp điện tử tỉnh [[Bình Thuận]]</ref><ref name=CSKB /> hay [[1429]]<ref name=BKTT />) là Hàn lâm học sĩ [[nhà Hồ]] và là cha của [[Nguyễn Trãi]] - một công thần khai quốc [[nhà Hậu Lê]]. Ông quê xã [[Chí Ngãi]], huyện [[Chí Linh]], tỉnh [[Hải Dương]] (nay là phường [[Cộng Hòa|Cộng Hoà]], Tx. [[Chí Linh]], [[Hải Dương]]). Sau dời về xã [[Ngọc Ổi]], nay thuộc huyện [[Thường Tín]], tỉnh [[Hà Tây]], nay thuộc [[Hà Nội]]<ref name=BKTT>[http://hanoi.ws/van-hoa/danh-nhan/nguyen-phi-khanh.html Nguyễn Phi Khanh: người hết lòng vì nước vì dân ]</ref>.
 
==Thân thế==
Dòng 11:
Ông từng thi đỗ Nhị giáp tiến sĩ năm Long Khánh thứ 2, đời vua [[Trần Duệ Tông]], tức năm [[1374]]<ref name=BT /><ref name=CSKB /><ref name=BKTT /> nhưng không được triều đình bổ dụng<ref name=DVSK /> nên về quê dạy học. Đại Việt sử ký toàn thư không ghi rõ ông đỗ thái học sinh năm nào, nhưng có viết về việc ông đỗ thái học sinh trong các sự kiện của năm [[1385]], sau khi thượng hoàng [[Trần Nghệ Tông]] đã tổ chức kỳ thi thái học sinh năm Xương Phù thứ 8 ([[1384]])<ref name=DVSK />. Đến khi [[Hồ Quý Ly]] cướp ngôi [[nhà Trần]], ông đã ra làm quan cho [[nhà Hồ]] dưới triều [[Hồ Hán Thương]], được bổ nhiệm giữ chức Hàn lâm học sĩ<ref name=DVSK>[http://gralib.hcmuns.edu.vn/greenstonelib/library?e=d-000-00---0sachlich--00-0-0--0prompt-10---4------0-1l--1-vi-50---20-about---00031-001-1-0utfZz-8-00&a=d&c=sachlich&cl=CL1&d=HASH01ee20abb493d48e1ec1536f.3.8 Đại Việt Sử ký toàn thư: Bản kỷ, quyển VIII]</ref> rồi lần lượt thăng lên Thống chương Đại phu, Đại lý tự khanh kiêm Trung thư Thị lang, Tư nghiệp Quốc tử giám<ref name=CSKB>[http://www.consonkiepbac.org.vn/NewsDetails.aspx?NewsID=35 Nguyễn Phi Khanh] trên website Ban quản lý di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc.</ref>.
 
Năm [[1407]], khi quân [[nhà Minh]] xâm lược nước Việt, Nguyễn Phi Khanh bị [[Trương Phụ]] bắt và giải về Trung Quốc, Nguyễn Trãi khóc chạy theo cha ra đến ải [[Nam Quan]]<ref name=CSKB />. Phi Khanh quay lại bảo Nguyễn Trãi quay về [[Thăng Long]] nuôi chí diệt giặc mới là làm tròn đại hiếu<ref name=CSKB />. Quả nhiên sau này Nguyễn Trãi đã theo [[Lê Thái Tổ|Lê Lợi]] đánh bại được quân Minh.
 
Nguyễn Phi Khanh mất tại [[Trung Quốc]]<ref name=BT /><ref name=CSKB /><ref name=BKTT />, thọ 73 tuổi<ref name=BT />. [[Thượng thư|Quan thượng thư]] [[nhà Minh]] là [[Hoàng Phúc]]{{fact|date=7-01-2013}} do cảm ân nghĩa Nguyễn Trãi đã tha chết khi quân Minh thua trận nên tìm cách cho con ông là [[Nguyễn Phi Hùng]] (em Nguyễn Trãi) đưa hài cốt về an táng tại núi Đá Bạc. Người đời sau gọi núi đó là núi Báo Ân hay núi Báo Đức, hoặc còn gọi là núi Báo Vọng, thuộc huyện [[Chí Linh]], tỉnh [[Hải Dương]] ngày nay. Mộ chí nay vẫn còn<ref name=CSKB />.
 
Gần đây, sách ''"Nhìn lại lịch sử"''<ref>Nhìn lại lịch sử - Phan Duy Kha, Lã Duy Lan, Đinh Công Vĩ - NXB Văn hóa thông tin, 2003</ref> dẫn bài của tác giả Đinh Công Vĩ, có nghiên cứu gia phả Phạm Anh Vũ (tức Nguyễn Anh Vũ - con [[Nguyễn Trãi]], cháu Nguyễn Phi Khanh, phải đổi sang họ mẹ khi trốn tránh vì gia đình bị tru di tam tộc) nêu thông tin khác về kết cục của Nguyễn Phi Khanh. Theo đó, Nguyễn Phi Khanh bị quân Minh giải đi Trung Quốc, có cả anh em Nguyễn Trãi và Nguyễn Phi Hùng đi theo. Tới Vạn Sơn Điếm ([[Hồ Bắc]]) một thời gian thì quân Minh thả cho Nguyễn Phi Khanh về. Ông sống ở Côn Sơn tới khi mất năm 1428 chứ không phải mất ở Trung Quốc.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguyễn_Phi_Khanh”