Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bộ Măng tây”

'''Bộ Măng tây''' hay '''bộ Thiên môn đông''' ([[danh pháp|danh pháp khoa học]]: '''Asparagales''') là một [[bộ (sinh học)|bộ]] trong lớp [[thực vật một lá mầm]] bao gồm một số họ cây không thân gỗ. Trong các hệ thống phân loại cũ, các họ mà hiện nay đưa vào trong bộ Asparagales đã từng được đưa vào trong [[bộ Loa kèn]] (Liliales), và một số chi trong đó thậm chí còn được đưa vào trong [[họ Loa kèn]] (Liliaceae). Một số hệ thống phân loại còn tách một số họ được liệt kê dưới đây thành các bộ khác, bao gồm cả các bộ [[Bộ Phong lan|Orchidales]] (lan) và bộ [[Iridales]] (diên vĩ), trong khi các hệ thống khác, đặc biệt là hệ thống phân loại của [[Angiosperm Phylogeny Group|APG]] lại đưa hai bộ Orchidales và Iridales vào trong bộ Asparagales. Bộ này được đặt tên theo chi ''[[Chi Măng tây|Asparagus]]'' (măng tây, thiên môn đông).

* [[Họ Loa kèn đỏ|Amaryllidaceae]]

* [[Họ Măng tây|Asparagaceae]]

* [[Họ Hạ trâm|Hypoxidaceae]]

* [[Họ Diên vĩ|Iridaceae]]

* [[Họ Tỏi diên vĩ|Ixioliriaceae]]

* [[Họ Tỏi đá lông|Lanariaceae]]

* [[Họ Phong lan|Orchidaceae]]

* [[Họ Lam tinh|Tecophilaeaceae]]

* [[Họ Thích diệp thụ|Xanthorrhoeaceae]]

* [[Họ Huyết kiếm thảo|Xeronemataceae]]

nghĩa là hai họ [[Họ Hành|Alliaceae]] và [[Họ Bách tử liên|Agapanthaceae]] nhập vào trong họ [[Họ Loa kèn đỏ|Amaryllidaceae]] và không còn có các họ tùy chọn tách ra từ hai họ [[Họ Măng tây|Asparagaceae]] và [[Họ Thích diệp thụ|Xanthorrhoeaceae]] nữa.

Hệ thống phân loại của Angiosperm Phylogeny Group được các nhà thực vật học sử dụng rộng rãi và đã được cập nhật thành APG II năm 2003 để thêm vào các nghiên cứu gần đây, đặc biệt là các nghiên cứu phân tích [[ADN]]. Sơ đồ năm 1998 xác định 29 họ trong bộ Asparagales. APG II hợp nhất một số họ và thừa nhận một hệ thống khác với ít số lượng họ nhưng họ lại lớn hơn, trong đó một số họ nhỏ có thể kết hợp lại thành các họ lớn hơn, dựa trên sự tương thích di truyền gần gũi hơn và vẫn tuân thủ 'hệ thống APG', cho rằng họ này chứa 16-24 họ với 1.122 chi và khoảng 26.070 loài. Ví dụ, theo hệ thống phân loại mới hơn này thì người ta có thể đưa chính xác cây hoa hiên hay cây kim châm (chi ''[[Hemerocallis]]'') vào họ [[Họ Hoa hiên|Hemerocallidaceae]], hoặc vào họ [[Họ Thích diệp thụ|Xanthorrhoeaceae]]. Phân loại của APG II về bộ Asparagales như sau:

* [[Họ Hành|Alliaceae]], có thể tách riêng hai họ:

** [[Họ Bách tử liên|Agapanthaceae]]

** [[Họ Loa kèn đỏ|Amaryllidaceae]]

* [[Họ Măng tây|Asparagaceae]], có thể tách riêng thành bảy họ khác nữa:

** [[Họ Thùa|Agavaceae]]

** [[Họ Hoa không lá|Aphyllanthaceae]]

** [[Loa kèn sa mạc|Hesperocallidaceae]]

** [[Họ Lan dạ hương|Hyacinthaceae]]

** [[Họ Tóc tiên|Ruscaceae]]

** [[Họ Tử đăng|Themidaceae]]

* [[Họ Hạ trâm|Hypoxidaceae]]

* [[Họ Diên vĩ|Iridaceae]]

* [[Họ Tỏi diên vĩ|Ixioliriaceae]]

* [[Họ Tỏi đá lông|Lanariaceae]]

* [[Họ Phong lan|Orchidaceae]]

* [[Họ Lam tinh|Tecophilaeaceae]]

* [[Họ Thích diệp thụ|Xanthorrhoeaceae]]

** [[Họ Lan nhật quang|Asphodelaceae]]

** [[Họ Hoa hiên|Hemerocallidaceae]]

* [[Họ Huyết kiếm thảo|Xeronemataceae]]

*: Họ [[Họ Măng tây|Asparagaceae]]

*: Họ [[Họ Lan nhật quang|Asphodelaceae]]

*: Họ [[Họ Tóc tiên|Convallariaceae]]

*: Họ [[Họ Diên vĩ|Iridaceae]]

*: Họ [[Họ Phong lan|Orchidaceae]]

*: Họ [[Họ Lam tinh|Tecophilaeaceae]]

*: Họ [[Họ Tử đăng|Themidaceae]]

*: Họ [[Họ Thích diệp thụ|Xanthorrhoeaceae]]

** Họ [[Họ Thùa|Agavaceae]] (họ thùa)

** Họ [[Họ Hành|Alliaceae]] (họ hành)

** Họ [[Họ Loa kèn đỏ|Amaryllidaceae]] (họ [[loa kèn đỏ]])

** Họ [[Họ Măng tây|Asparagaceae]] (họ [[măng tây]])

** Họ [[Họ Lan nhật quang|Asphodelaceae]] (họ lan nhật quang)

** Họ [[Họ Lan dạ hương|Hyacinthaceae]] (họ lan dạ hương)

* Bộ [[Bộ Phong lan|Orchidales]]

** Họ [[Họ Cỏ cào cào|Burmanniaceae]]

** Họ [[Họ Phong lan|Orchidaceae]] (lan)

** Họ [[Họ Diên vĩ|Iridaceae]] (họ diên vĩ, lay ơn)

* [[Họ Bách tử liên|Agapanthaceae]]

* [[Họ Thùa|Agavaceae]]

* [[Họ Hành|Alliaceae]]

* [[Họ Loa kèn đỏ|Amaryllidaceae]]

* [[Họ Hoa không lá|Aphyllanthaceae]]

* [[Họ Măng tây|Asparagaceae]]

* [[Họ Lan nhật quang|Asphodelaceae]]

* [[Họ Tóc tiên|Convallariaceae]]

* [[Họ Hoa hiên|Hemerocallidaceae]]

* [[Họ Lan dạ hương|Hyacinthaceae]]

* [[Họ Hạ trâm|Hypoxidaceae]]

* [[Họ Diên vĩ|Iridaceae]]

* [[Họ Tỏi diên vĩ|Ixioliriaceae]]

* [[Họ Tỏi đá lông|Lanariaceae]]

* [[Laxmanniaceae|Lomandraceae]]

* [[Họ Phong lan|Orchidaceae]]

* [[Họ Tóc tiên|Ruscaceae]]

* [[Họ Lam tinh|Tecophilaeaceae]]

* [[Họ Tử đăng|Themidaceae]]

* [[Họ Thích diệp thụ|Xanthorrhoeaceae]]

*: Họ [[Họ Lam tinh|Cyanastraceae]]

*: Họ [[Họ Đa tu thảo|Dasypogonaceae]]

[[Hệ thống Cronquist]] không công nhận bộ này, đặt nhiều chi trong bộ [[Bộ Loa kèn|Liliales]] (phân lớp [[Liliidae]] của lớp [[Thực vật một lá mầm|Liliopsida]] [= thực vật một lá mầm]). Một số chi được đặt trong họ [[Họ Loa kèn|Liliaceae]].

[[Hệ thống Wettstein]], phiên bản cuối cùng năm [[1935]], cũng không công nhận bộ này và đặt nhiều chi trong bộ [[LilialesBộ Loa kèn|Liliiflorae]] thuộc lớp [[Thực vật một lá mầm|Monocotyledones]].

|label1=[[Thực vật một lá mầm|Monocots]]

|1=[[Họ Huyết kiếm thảo|Xeronemataceae]]

|label1=[[Họ Thích diệp thụ|Xanthorrhoeaceae]] s. l. 

|1=[[XanthorrhoeaceaeHọ Thích diệp thụ|Xanthorrhoeoideae]] ([[Họ Thích diệp thụ|Xanthorrhoeaceae]] s. s.)

|label1=[[Họ Măng tây|Asparagaceae]] s. l. 

|1=[[Họ Măng tây|Asparagoideae]] ([[Họ Măng tây|Asparagaceae]] s. s.)