Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cadmi”

'''Cadmi''' là [[nguyên tố hóa học]] trong [[bảng tuần hoàn|bảng tuần hoàn các nguyên tố]] có ký hiệu '''Cd''' và [[số nguyên tử]] bằng 48. Là một [[kim loại chuyển tiếp]] tương đối hiếm, mềm, màu trắng ánh xanh và có độc tính, cadmi tồn tại trong các quặng [[kẽm]] và được sử dụng chủ yếu trong các loại [[pin (định hướng)|pin]].

Khoảng 3/4 cadmi sản xuất ra được sử dụng trong các loại pin (đặc biệt là [[pin niken-cadmi|pin Ni-Cd]]) và phần lớn trong 1/4 còn lại sử dụng chủ yếu trong các [[chất màu gốc cadmi|chất màu]], lớp sơn phủ, các tấm mạ kim và làm chất ổn định cho [[chất dẻo|plastic]]. Các sử dụng khác bao gồm:

* Trong các hợp kim làm vòng bi hay gối đỡ do có [[ma sát|hệ số ma sát]] thấp và khả năng chịu mỏi cao.

* Một số vật liệu [[chất bán dẫn|bán dẫn]] như [[sulfua cadmi]], [[selenua cadmi]] và [[telurua cadmi]] thì nó dùng trong các thiết bị phát hiện [[ánh sáng]] hay [[pin mặt trời]]. [[HgCdTe]] nhạy cảm với tia [[tia hồng ngoại|hồng ngoại]].

* Sử dụng trong thiết bị phát hiện [[neutrino|nơtrino]] đầu tiên.

Cadmi ([[latinh|tiếng Latinh]]: ''cadmia'', [[tiếng Hy Lạp]]: ''kadmeia'' có nghĩa là "[[calamin]]") được [[phát hiện các nguyên tố hóa học|phát hiện]] bởi [[Friedrich Strohmeyer]] tại [[Đức]] năm [[1817]]. Strohmeyer đã tìm thấy nguyên tố mới trong tạp chất của [[cacbonat kẽm]] (calamin) và trong khoảng 100 năm sau đó thì Đức là nước sản xuất lớn duy nhất của kim loại này. Kim loại này được đặt tên theo từ Latinh để chỉ calamin do nó được tìm thấy trong quặng chứa hợp chất này của kẽm. Strohmeyer thông báo rằng một số mẫu quặng chứa tạp chất của calamin bị đổi màu khi nung nóng nhưng calamin tinh chất thì không.

Các quặng chứa cadmi rất hiếm và khi phát hiện thấy thì chúng chỉ có một lượng rất nhỏ. [[Greenockit]] (Cd[[lưu huỳnh|S]]), là [[khoáng chất]] duy nhất của cadmi có tầm quan trọng, gần như thường xuyên liên kết với [[sphalerit]] ([[kẽm|Zn]]S). Do vậy, cadmi được sản xuất chủ yếu như là phụ phẩm từ việc khai thác, nấu chảy và tinh luyện các quặng [[sulfua]] kẽm, và ở mức độ thấp hơn là từ quặng [[chì]] và [[đồng (nguyên tố)|đồng]]. Một lượng nhỏ cadmi, khoảng 10% mức tiêu thụ, được sản xuất từ các nguồn thứ cấp, chủ yếu từ bụi sinh ra khi tái chế phế thải [[sắt]] và [[thép]]. Việc sản xuất tại [[Hoa Kỳ|Mỹ]] bắt đầu từ năm [[1907]] nhưng cadmi đã không được sử dụng rộng rãi cho đến tận sau khi [[Chiến tranh thế giới thứ nhất|Đại chiến thế giới 1]] kết thúc.

Cadmi là một trong rất ít nguyên tố không có ích lợi gì cho cơ thể [[loài người|con người]]. Nguyên tố này và các dung dịch các hợp chất của nó là những chất cực độc thậm chí chỉ với nồng độ thấp, và chúng sẽ [[tích lũy sinh học]] trong cơ thể cũng như trong các [[hệ sinh thái]]. Một trong những lý do có khả năng nhất cho độc tính của chúng là chúng can thiệp vào các phản ứng của các [[enzime]] chứa [[kẽm]]. Kẽm là một nguyên tố quan trọng trong các hệ sinh học, nhưng cadmi, mặc dù rất giống với kẽm về phương diện hóa học, nói chung dường như không thể thay thể cho kẽm trong các vai trò sinh học đó. Cadmi cũng có thể can thiệp vào các quá trình sinh học có chứa [[magiê]] và [[canxi]] theo cách thức tương tự.