Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ngũ Hồ thập lục quốc”

Giai đoạn này còn gọi là '''"Ngũ Hồ loạn Hoa"''' (năm dân tộc Hồ làm loạn Trung Hoa). Ngũ Hồ tính 5 tộc: [[Hung Nô]] ([[Lưu Uyên]] - [[Hán Triệu]]), [[Yết]] ([[Thạch Lặc]] - [[Hậu Triệu]]), [[Tiên Ti]] ([[Mộ Dung]] - các nước Yên, trừ Bắc Yên), [[người Đê|Đê]] ([[Phù Kiên]] - [[Tiền Tần]], [[Lý Đặc]] - [[Thành Hán]]), [[Người Khương|Khương]] ([[Diêu Trường]] - nước [[Hậu Tần]]). Một thuật ngữ ít được sử dụng hơn là '''Giai đoạn thập lục quốc''' miêu tả thời kỳ hỗn loạn này từ năm [[304]] đến [[439]].

Sự xâm nhập của các dân tộc Hồ vào Trung Hoa thực ra đã bắt đầu từ lâu. Ngay từ cuối thời [[Nhà Hán#Sự trỗi dậy và sụp đổ của nhà Đông Hán|Đông Hán]] tới [[Tam Quốc]], do nội chiến liên miên, dân số giảm sút, giai cấp thống trị cần bổ sung nhân lực cho chiến tranh nên cho các ngoại tộc vào trong [[Vạn Lý Trường Thành]]. Các địa chủ người Hán thường mộ họ làm tá điền, làm lính và cướp bán cho người khác làm nô lệ.

Từ cuối thời [[Nhà Hán|Tây Hán]], Hung Nô có nội loạn. Một [[thiền vu]] là Hô Hàn Tà mang 5.000 nhà vào hàng nhà Hán. Tới thời [[Nhà Hán#Sự trỗi dậy và sụp đổ của nhà Đông Hán|Đông Hán]], chúa Nam Hung Nô cũng hàng Hán, được dời đến ở [[Thiểm Tây]] và bắc Sơn Tây. Tới thời [[Tam Quốc]], dân Hung Nô đã đông đúc, thế lực lớn dần. [[Tào Tháo]] bèn phân tán người Hung Nô thành 5 bộ, cho ở 5 huyện thuộc [[Sơn Tây (Trung Quốc)|Sơn Tây]] hiện nay là: Huyền Thị (huyện Cao Bình), Bồ Tử (huyện Bồ), Tần Hưng (huyện Xin Xen), Đại Lăng (huyện Văn Thuỷ), Kỳ huyện (huyện Kỳ). Mỗi bộ đặt một quan cầm đầu gọi là Súy, sau đổi làm Đô úy và chọn một người Hán làm chức Tư mã để cai quản chung. Trong 5 bộ đó, bộ nhỏ có khoảng 3.000 nhà, bộ lớn khoảng 10.000 nhà.

Là một tộc [[Người Đông Hồ (định hướng)|Đông Hồ]]. Cuối thời Đông Hán, sau khi người bắc Hung Nô dời về phía Tây thì người Tiên Ty lấn gần hết đất cũ của Hung Nô. Tới giữa thế kỷ 2, người Tiên ty khống chế một vùng rộng lớn từ khu vực [[Liêu Hà]] tới hành lang phía tây sông [[Hoàng Hà]], giáp U Xum và có một bộ phận đã vào bên trong Vạn Lý trường thành. Thị tộc Tiên Ty có 4 họ: Mộ Dung, Đoàn, Thác Bạt, Vũ Văn.

Cũng là một tộc Tây Nhung, ở rải rác miền [[Cam Túc]], [[Thanh Hải (Trung Quốc)|Thanh Hải]] và [[Thiểm Tây]]. Thời Hán, người Khương luôn đánh nhau với người Hán. Người Khương có tới 150 thị tộc.

Dân tộc Tung vốn ở đất Ba Thục cổ, vùng Ba Tây, Giang Cừ (huyện Thượng Khê, huyện Cừ tỉnh [[Tứ Xuyên]]). Người Tung có 5 họ: Ba, Phàm, Thẩm, Tướng, Trịnh. Họ Ba làm vua, các họ kia làm tôi. Cuối thời [[Nhà Hán#Sự trỗi dậy và sụp đổ của nhà Đông Hán|Đông Hán]], một bộ phận người Tung rời vào [[Hán Trung]]. [[Tào Tháo]] phân tán đến đất Lược Dương cho ở lẫn với người Chi. Cuối thời Tây Tấn, lưu dân trở về Ba Thục cùng tù trưởng Lý Đặc.

{| width=100% class="wikitable" align=center style="width:100%; margin:auto; text-align:center;"

! style="width=8:7% ;"| Dân tộcTên nước

! style="width=4:8% ;"| SốDân vuatộc

! style="width=10:4% ;"| Vua sángSố lậpvua

! style="width=:10% ;"| Vua cuốisáng cùnglập

! style="width=4:15% ;"| SốTrị nămvì

! style="width=25:4% ;"| Phạm vi lãnhSố thổnăm

! style="width=10:8% ;"| Nước tiêu diệtQuốc đô

|[[Người Hán|Hán]]

|[[Cao Câu Ly]], [[Người Hán|Hán]]

{| width=100% class="wikitable" align=center style="width:100%; margin:auto; text-align:center;"

! style="width=8:7% ;"| Dân tộcTên nước

! style="width=4:8% ;"| SốDân vuatộc

! style="width=10:4% ;"| Vua sángSố lậpvua

! style="width=:10% ;"| Vua cuốisáng cùnglập

! style="width=4:15% ;"| SốTrị nămvì

! style="width=25:4% ;"| Phạm vi lãnhSố thổnăm

! style="width=10:8% ;"| Nước tiêu diệt Quốc đô

|[[Người Hán|Hán]]

|[[Người Hán|Hán]]

|[[Người Hán|Hán]]