Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chủ nghĩa vô trị”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Addbot (thảo luận | đóng góp)
594.418 sửa đổi
n Bot: Di chuyển 105 liên kết ngôn ngữ đến Wikidata tại d:q6199 Addbot
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
986.568 sửa đổi
n Robot: Sửa đổi hướng
Dòng 1:
{{1000 bài cơ bản}}'''Chủ nghĩa vô chính phủ''' là một hệ tư tưởng [[triết học chính trị]] bao trùm các học thuyết và thái độ ủng hộ việc loại bỏ tất cả các [[chính phủ|chính quyền]] cưỡng ép,<ref name=definitions>*[[Errico Malatesta]], "[http://www.marxists.org/archive/malatesta/1930s/xx/toanarchy.htm Towards Anarchism]", ''MAN!''. [[Los Angeles]]: International Group of San Francisco. {{OCLC|3930443}}.
* {{chú thích tạp chí |url=http://www.theglobeandmail.com/servlet/story/RTGAM.20070514.wxlanarchist14/BNStory/lifeWork/home/
|title=Working for The Man |journal=[[The Globe and Mail]] |accessdate=2008-04-14 |last=Agrell |first=Siri |date=2007-05-14}}
Dòng 5:
* "Anarchism". ''The Shorter [[Routledge Encyclopedia of Philosophy]]''. 2005. P. 14 "Anarchism is the view that a society without the state, or government, is both possible and desirable."</ref> nghĩa là [[nhà nước]]. Trong các ngôn ngữ châu Âu, thuật ngữ ''vô chính phủ'' xuất phát từ [[tiếng Hy Lạp]] αναρχω, ''anarcho'', nghĩa là "không có người cai trị",<ref>[http://www.m-w.com/dictionary/anarchy Anarchy]</ref><ref>[[Merriam-Webster]]'s Online dictionary</ref> từ ἀν (''an'', "không có") + ἄρχή (''arche'', "cai trị") + ισμός (từ [[thân từ]] -ιζειν). Thuật ngữ này (''anarchism'') được định nghĩa tại ''The Concise Oxford Dictionary of Politics'' là "quan điểm rằng xã hội có thể và nên được tổ chức mà không cần một nhà nước cưỡng ép."<ref name=slevin>Slevin, Carl. "Anarchism". ''The Concise Oxford Dictionary of Politics''. Ed. Iain McLean and Alistair McMillan. Oxford University Press, 2003.</ref> Các nhà vô chính phủ cụ thể có thể có thêm các tiêu chí khác về những gì cấu thành nên chủ nghĩa vô chính phủ, và họ thường bất đồng quan điểm về các tiêu chí này. Theo cuốn ''[[The Oxford Companion to Philosophy]]'', "không có một quan niệm mang tính định nghĩa duy nhất nào mà tất cả các nhà vô chính phủ đều đồng ý, ngoại trừ việc họ đều bác bỏ chính phủ cưỡng ép, và những người được xem là vô chính phủ cùng lắm là chia sẻ một sự hao hao giống ([[tiếng Đức]]: Familienähnlichkeit) nhất định".<ref name=oxcom>"Anarchism". ''[[The Oxford Companion to Philosophy]]'', [[Oxford University Press]], 2007, tr. 31. "there is no single defining position that all anarchists hold, beyond their rejection of compulsory government, and those considered anarchists at best share a certain [[family resemblance]]"</ref>
 
Có nhiều loại và truyền thống của chủ nghĩa vô chính phủ,<ref>[[PeterPyotr Kropotkin|Kropotkin, Peter]]. ''Anarchism: A Collection of Revolutionary Writings'', Courier Dover Publications, 2002, tr.5</ref><ref>{{chú thích tạp chí|author=R.B. Fowler|title=The Anarchist Tradition of Political Thought|year=1972|journal=Western Political Quarterly|volume=25|issue=4|pages=738–752|doi=10.2307/446800}}</ref> không phải tất cả đều tách biệt lẫn nhau.<ref>Sylvan, Richard. "Anarchism". ''A Companion to Contemporary Political Philosophy'', editors Goodwin, Robert E. and Pettit, Philip. Blackwell Publishing, 1995, tr.231</ref> Chủ nghĩa vô chính phủ thường được coi là một hệ tư tưởng [[cực tả|cánh tả cấp tiến]],<ref name=brooks>"Usually considered to be an extreme left-wing ideology, anarchism has always included a significant strain of radical individualism, from the hyperrationalism of Godwin, to the egoism of Stirner, to the libertarians and anarcho-capitalists of today." Brooks, Frank H. 1994. ''The Individualist Anarchists: An Anthology of Liberty (1881–1908)''. Transaction Publishers. tr. xi</ref> và do đó đa phần [[kinh tế vô chính phủ]] và [[pháp luật vô chính phủ|triết học luật pháp]] phản ảnh các cách giải thích mang tính chất bài quyền lực của các chủ nghĩa [[chủ nghĩa cộng sản vô chính phủ|cộng sản]], [[chủ nghĩa tập thể vô chính phủ|tập thể]], [[chủ nghĩa công đoàn vô chính phủ|công đoàn]] hay [[participatory economics]]; tuy nhiên, chủ nghĩa vô chính phủ đã luôn luôn bao gồm cả một dòng cá nhân chủ nghĩa,<ref name=brooks/> trong đó có những người ủng hộ [[chủ nghĩa tư bản]] (ví dụ [[chủ nghĩa vô chính phủ thị trường|những người theo chủ nghĩa vô chính phủ thị trường]]: [[chủ nghĩa tư bản vô chính phủ]], [[agorism]], v.v..) và các cấu trúc kinh tế định hướng [[thị trường]] khác, ví dụ: [[Mutualism (kinh tế học)|mutualism]].<ref>{{chú thích tạp chí|author=Colin Moynihan |title=Book Fair Unites Anarchists. In Spirit, Anyway|year=2007|journal=New York Times|issue=16 April}}</ref><ref>{{chú thích tạp chí|author=Dennis Roddy|title=Anarchists: Can they get it together?|year=2003|journal=Pittsburgh Post-Gazette |issue=02 February}}</ref><ref>{{chú thích tạp chí|author=Joseph Kahn|title=Anarchism, the Creed That Won’t Stay Dead; The Spread of World Capitalism Resurrects a Long-Dormant Movement |year=2000|journal=[[The New York Times]]|issue=5 August}}</ref> Như miêu tả của nhà vô chính phủ thế kỉ 21 [[Cindy Milstein]], chủ nghĩa vô chính phủ là một "truyền thống chính trị mà đã không ngừng vật lộn với tình trạng căng thẳng giữa cá nhân và xã hội."<ref>{{Chú thích web |url=http://www.social-ecology.org/article.php?story=20031028151308269 |title=Anarchism's Promise for Anti-Capitalist Resistance |accessdate=2008-07-09 |last=Milstein |first=Cindy |authorlink=Cindy Milstein |date=2003-10-28 |work= |publisher=[[Institute for Social Ecology]]}}, "political tradition that has consistently grappled with the tension between the individual and society."</ref> Những người khác, chẳng hạn như [[Panarchism|panarchists]] và [[anarchists without adjectives]] không ủng hộ cũng như phản đối bất cứ hình thức tổ chức cụ thể nào. [[Các trường phái tư tưởng vô chính phủ]] khác nhau một cách căn bản, ủng hộ bất cứ cái gì từ [[chủ nghĩa cá nhân]] cực đoan đến [[chủ nghĩa tập thể]] hoàn toàn.<ref name=slevin/> Một số nhà vô chính phủ về cơ bản là phản đối mọi dạng cưỡng ép, trong khi những người khác ủng hộ việc sử dụng một số biện pháp cưỡng ép, trong đó có cách mạng bằng bạo lực, trong quá trình tiến tới [[tình trạng vô chính phủ]].<ref>Fowler, R.B. "The Anarchist Tradition of Political Thought". ''The Western Political Quarterly'', Vol. 25, No. 4. (Dec., 1972), tr. 743–744</ref>
 
Những người vô chính phủ có đặc điểm chung là bài trừ quyền lực nhà nước. Tuy nhiên mục tiêu của các phong trào vô chính phủ không giống nhau, và cách thức khác nhau. Phong trào vô chính phủ mạnh nhất có mục tiêu xóa bỏ mọi nhà nước, mà họ cho là nguyên nhân của chiến tranh, đàn áp và bất công, phủ nhận mọi đảng phái tham gia vào các quá trình tranh cử hay nắm giữ quyền lực. Phong trào này bất đồng với những người cộng sản trong phương thức triệt tiêu quyền lực nhà nước. Nó thường được xem là một dạng chủ nghĩa tự do cực đoan, không tính đến các vấn đề dân tộc, quốc gia,...Do đó các nhà nước thường cấm đoán các phong trào này, trừ những người vô chính phủ ôn hòa, hay hoạt động tôn trọng Hiến pháp..
Dòng 19:
* ''Anarchism'', [[George Woodcock]] (Penguin Books, 1962). {{oclc|221147531}}.
* ''Anarchy: A Graphic Guide'', [[Clifford Harper]] (Camden Press, 1987): An overview, updating Woodcock's classic, and illustrated throughout by Harper's woodcut-style artwork.
* ''The Anarchist Reader'', George Woodcock (ed.) (Fontana/Collins 1977; ISBN 0006340113): An anthology of writings from anarchist thinkers and activists including [[Pierre-Joseph Proudhon|Proudhon]], [[PeterPyotr Kropotkin|Kropotkin]], [[Mikhail Bakunin|Bakunin]], [[Errico Malatesta|Malatesta]], [[Murray Bookchin|Bookchin]], [[Emma Goldman|Goldman]], and many others.
* ''Anarchism: From Theory to Practice'' by [[Daniel Guerin]]. Monthly Review Press. 1970. ISBN 0853451753
* ''Anarchy through the times'' by [[Max Nettlau]]. Gordon Press. 1979. ISBN 0849013976
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Chủ_nghĩa_vô_trị”