Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Công đoàn”

Trải qua ba trăm năm, các công đoàn phát triển thành nhiều dạng thức dưới sự ảnh hưởng của các [[các dạng chính phủ|thể chế chính trị]] và kinh tế. Mục tiêu và hoạt động cụ thể của các công đoàn có khác nhau, nhưng thường bao gồm:

Bắt đầu từ thế kỷ XVIII, hầu hết xã hội [[Phương Tây]], nhất là [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh Quốc]] với nhiều biến động diễn ra trước hết, chứng kiến sự chuyển đổi từ nền văn hóa trồng trọt với nền tảng sản xuất thủ công sang cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất. Bên trong cuộc chuyển mình này nhiều biến động đã thúc đẩy sự xuất hiện của công đoàn.

Công đoàn đôi khi được xem như hậu duệ của các phường hội [[Châu Âu|Âu Châu]] trung cổ mặc dù sự liên quan giữa chúng còn đáng bàn cãi. Các phường hội trung cổ tồn tại là để bảo vệ và cải thiện kế sinh nhai của các thành viên thông qua việc kiểm soát vốn kiến thức của thợ thủ công (bí quyết nghề nghiệp) và sự phát triển của các thành viên từ thợ học việc đến thợ lành nghề, thợ giỏi, và cuối cùng thành thợ cả hay trùm thợ của cả phường nghề. Chúng cũng cung cấp chỗ ăn ở cho các thành viên, giúp họ khi đi lại để tìm việc. Các phường hội có thể hiện một số khía cạnh của công đoàn hiện đại, nhưng đồng thời cũng có các đặc điệm của các hội nghề nghiệp hay các công ty hiện đại.

Quyền gia nhập công đoàn đã được nhắc đến trong điều 23 phân đoạn 4 của bản [[Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền]] ([[Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền|UDHR]]), và được khẳng định lại trong điều 20 phân đoạn 2 rằng “Không được ép buộc bất cứ ai trong việc tham gia vào một hiệp hội”. Việc cấm đoán một người không được tham gia hay thành lập công đoàn, cũng như ép buộc một người làm việc ấy, dù là do chính phủ hay doanh nghiệp thực hiện, đều bị coi là hành vi xâm hại nhân quyền. Những lý lẽ tương tự cũng được đặt ra khi người thuê mướn phân biệt đối xử dựa trên việc có tham gia công đoàn hay không. Những mưu toan của người chủ, thường là với sự hỗ trợ của các lực lượng bên ngoàn, nhằm cấm đoán việc nhân viên của mình tham gia công đoàn được gọi là phá hoại công đoàn (union busting)

Ở [[Pháp]] và [[Đức]] cũng như các quốc gia Âu Châu khác, các đảng phái chủ nghĩa xã hội và những người vô chính phủ đóng một vai trò nổi bật trong việc tạo lập và xây dựng các công đoàn, đặc biệt là kể từ những năm 1870 về sau. Ở [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Anh Quốc]] thì sự việc lại đối nghịch, các [[Công đoàn kiểu mới]] ôn hoà thống trị phong trào công đoàn kể từ giữa thế kỷ XIX và chủ nghĩa công đoàn lại mạnh hơn phong trào lao động có tính chính trị, mãi cho đến khi Công Đảng ra đời và phát triển hồi đầu thế kỷ XX.

Các công đoàn có thể tham gia vào cuộc đấu tranh chính trị hay xã hội rộng lớn hơn. [[Chủ nghĩa công đoàn xã hội]] bao gồm nhiều công đoàn có thể dùng sức mạnh quốc tế để ủng hộ cho những chính sách và luật lệ xã hội có lợi cho thành viên của chúng hay cho toàn thể giới công nhân. Các công đoàn ở nhiều nước cũng kề vai sát cánh với các [[đảng phái chính trị|chính đảng]].

Tại Anh Quốc những năm 1980, chính phủ của [[Margaret Thatcher]] đã đưa ra một loạt những bộ luật nhằm hạn chế các hãng đóng hay hãng công đoàn. Tất cả những thoả ước bắt buộc công nhân phải tham gia công đoàn nay bị coi là bất hợp pháp. Ở [[Hoa Kỳ|Mỹ]], Luật Taft-Hartley năm 1947 đã đặt các hãng đóng ra ngoài vòng pháp luật, nhưng vẫn cho phép các hãng loại công đoàn trong hầu hết các bang.

Ngoài ra, sự liên đới giữa các công đoàn với các chính đảng cũng khác biệt. Ở một số nước các công đoàn quan hệ chặt chẽ, thậm chí có cùng ban lãnh đạo, với một chính đảng nhằm đại diện cho quyền lợi của người lao động. Thông thường đây là một đảng cánh tả hay đảng xã hội chủ nghĩa, nhưng cũng có một số ngoại lệ. Ở Mỹ thì ngược lại, mặc dù đã gắn kết từ lâu với Đảng Dân chủ, phong trào công nhân không nhất quán về mặt này; hội [[Hội Ái Hữu Nghiệp Đoàn Tài xế Xe Tải Quốc Tế]] (International Brotherhood of Teamsters) ủng hộ mộ số ứng viên [[Đảng Cộng hoàhòa (Hoa Kỳ)|Đảng Cộng hòa]], và hội [[Professional Air Traffic Controllers Organization]] (PATCO) đã ủng hộ [[Ronald Reagan]] vào năm 1980 (đến năm sau Reagan đã tàn hủy PATCO, phá vỡ một cuộc [[đình công]] bằng cách đưa vào những công nhân thay thế vĩnh viễn). Ở Anh Quốc, quan hệ giữa phong trào công đoàn với [[Đảng Lao động Anh|Công Đảng Anh]] đang căng thẳng vì lãnh đạo của đảng này tiến hành các kế hoạch tư nhân hoá xung đột với nhiều thứ mà người ta coi là quyền lợi của công nhân.

Cuối cùng, luật lao động ảnh hưởng đến [http://laodong.com.vn/Tin-tuc/Nguoi-lao-dong-trong-cho-vao-vai-tro-cong-doan/58872 vài trò của công đoàn] và các thức hoạt động của chúng. Ở nhiều nước Tây Âu, lương bổng và quyền lợi chủ yếu là do chính quyền thiết lập. Nước Mỹ có một cách tiếp cận ít can thiệp hơn, thiết lập một số mức chuẩn tối thiểu nhưng để mặc lương bổng và quyền lợi của công nhân cho các cuộc mặc cả [http://laodong.com.vn/Tin-tuc/Nguoi-lao-dong-trong-cho-vao-vai-tro-cong-doan/58872 tập thể và thị trường] quyết định. Trong lịch sử, Cộng hoà [[Hàn quốc]] từng chỉnh đốn việc thương lượng tập thể bằng cách bắt buộc các chủ thuê lao động phải tham gia, nhưng thương lượng tập thể chỉ hợp pháp nếu tiến hành trước tết âm lịch. Trong những [[chủ nghĩa toàn trị|chế độ toàn trị]] như [[Đức Quốc Xã|Đức Quốc xã]], các công đoàn là những cơ quan nhà nước mặc định có chức năng làm cho các công xưởng hoạt động thông suốt và hiệu quả.