Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Phong trào giải phóng dân tộc”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 8:
Sau 1945, [[chủ nghĩa thực dân]] cũ bước đầu bị sụp đổ. [[Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền]] là tuyên ngôn về các quyền cơ bản của con người được [[Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc]] thông qua ngày 10 tháng 12 năm 1948 tại Palais de Chaillot ở Paris, Pháp, mang đến tiếng nói cho các dân tộc bị áp bức. Cách mạng giải phóng dân tộc thành công tại một số nước tiên phong như [[Việt Nam]] lan ra các nước khác trên thế giới. Phong trào giải phóng dân tộc bắt đầu diễn ra sôi nổi mạnh mẽ và rộng lớn ở Đông Nam Á, Đông Bắc Á. Từ 1954 – 1960, hệ thống thuộc địa tan vỡ nhanh chóng, sự phát triển mạnh mẽ của phong trào giải phóng dân tộc, phong trào lan rộng sang [[Châu Phi]], [[Mỹ La Tinh]]. Ở đây đặc biệt phải tính tới vai trò của [[Chủ nghĩa Cộng sản]], tác động về mặt chủ nghĩa và về mặt nhân sự của Quốc tế 3, đứng đầu là Liên Xô. Ví dụ là Việt Nam giành độc lập dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông dương, được thành lập năm 1930 dưới sự chỉ đạo của [[Nguyễn Ái Quốc]], một thành viên của tổ chức [[Quốc tế Cộng sản III]]. Trong [[Chiến tranh Đông Dương]], phần thắng đã thuộc về [[Việt Nam Dân chủ Cộng hòa]] có sự trợ giúp khá đắc lực của [[Trung Quốc]] và [[Liên Xô]]. Ngày 1/1/1959 [[Cách mạng Cuba]] thắng lợi mở đầu cho cơn bão táp cách mạng ở Mỹ La Tinh, [[Cuba]] trở thành ngọn cờ đầu của phong trào giải phóng dân tộc, tiền đề của phe XHCN ở khu vực này.
Các nước đế quốc cũ bị Thế chiến thứ 2 làm kiệt quệ đành phải buông rời thuộc địa của mình (như Pháp, Anh, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha). [[Ấn Độ]] là trường hợp điển hình, khi mà thực dân Anh đồng ý trao trả quyền độc lập năm 1947. Đồng thời sự phát triển của khoa học kỹ thuật và kinh tế của các nước này làm giảm sự lệ thuộc của họ vào khai thác tài nguyên tại các thuộc địa. Các phong trào quyền con người và quyền bình đẳng tại các quốc gia (như phong trào bình đẳng giới, thiểu số, da đen..) đã làm thay đổi cơ cấu chính trị tại các quốc gia phát triển, nhiều đảng phái cấp tiến lên lãnh đạo, khiến họ dần dần chấp nhận quyền độc lập của các quốc gia thuộc địa. Đồng thời tổn thất nặng nề trong các cuộc chiến tranh tại các nước thuộc địa đã buộc các nước thực dân phải từ bỏ tham vọng của mình. Thất bại nặng nề tại [[Trận Điện Biên Phủ]] năm 1954 đã buộc Pháp phải rút quân tại Việt Nam. Một loạt các thuộc địa của Anh Quốc đã được độc lập vì lý do tương tự. Đồng thời [[Chủ nghĩa thực dân mới]] dễ được chấp nhận hơn dần dần thay thế chủ nghĩa thực dân kiểu cũ.
Đại Hội đồng Liên hiệp Quốc khóa XV năm 1960 đã thông qua văn kiện: [[Tuyên ngôn về thủ tiêu hoàn toàn Chủ nghĩa thực dân]], trao trả độc lập cho các quốc gia và dân tộc thuộc địa đặc biệt đến Đại hội Đồng Liên hiệp Quốc 1963 đã thông qua tuyên ngôn về thủ tiêu hoàn toàn các hình thức chế độ phân biệt chủng tộc. Sự đấu tranh dành quyền tự do bình đẳng và quyền con người vẫn tiếp tục diễn ra tại ngay cả các nước đã độc lập. Chế độ phân biệt chủng tộc bị xóa bỏ Nam Phi sau hơn 300 năm tồn tại vào năm 1994.
| |||