Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chu kỳ Milankovitch”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Robot: Sửa đổi hướng |
n clean up |
||
Dòng 1:
'''Chu kỳ [[Milankovitch]]''' là tên gọi cho hiệu ứng tổ hợp của các thay đổi trong chuyển động của [[Trái Đất]] lên khí hậu của nó. [[Độ lệch tâm]], [[độ nghiêng trục quay|độ nghiêng trục]] và [[tiến động|tuế sai]] của quỹ đạo Trái Đất biến đổi theo một số mô hình, tạo ra các chu kỳ 100.000 năm của [[thời kỳ băng hà]] trong sự đóng băng thuộc [[kỷ Đệ tứ]] thuộc vài triệu năm gần đây. Trục tự quay của Trái Đất hoàn thành một chu kỳ tuế sai trong khoảng 26.000 năm. Cùng thời gian đó, quỹ đạo elíp cũng tự quay (chậm hơn), dẫn đến chu kỳ 22.000 năm của các điểm phân. Ngoài ra độ nghiêng của trục Trái Đất tương đối so với [[Mặt Trời]] cũng dao động trong khoảng 21,5 đến 24,5
Học thuyết Milankovitch về thay đổi khí hậu làm việc không hoàn hảo: về chi tiết cụ thể thì các thay đổi lớn nhất là nằm ở thang thời gian 100.000 năm nhưng ảnh hưởng là tương đối nhỏ ở thang thời gian này - xem [[thời kỳ băng hà]] để có thêm thông tin. Các hiện tượng khác (từ hiệu ứng của CO<sub>2</sub> hay từ động lực học các lớp băng) được viện dẫn để giải thích sai khác này.
Dòng 6:
==Các chuyển động của Trái Đất==
[[Tập tin:
Do Trái Đất tự quay xung quanh trục của nó và quay quanh Mặt Trời trên quỹ đạo, một vài biến thiên chu kỳ đã diễn ra. Mặc dù các đường cong có một lượng lớn các thành phần có dạng hình sin, nhưng rất ít thành phần là chủ yếu. Milankovitch nghiên cứu các thay đổi trong độ lệch tâm, độ nghiêng và tuế sai trong các chuyển động của Trái Đất. Các thay đổi như vậy trong chuyển động và định hướng làm thay đổi lượng và khu vực nhận bức xạ từ Mặt Trời. Các thay đổi trong các khu vực gần cực bắc được coi là quan trọng vì một lượng lớn đất đai có phản ứng với các thay đổi như vậy nhanh hơn nhiều so với các đại dương.
===Hình dạng quỹ đạo===
[[Tập tin:
[[Tập tin:
'''[[Độ lệch tâm]]''' hay hình dạng của quỹ đạo của Trái Đất, dao động từ gần như tròn (độ lệch tâm nhỏ, khoảng 0,005) tới hình elíp vừa phải (độ lệch tâm lớn, khoảng 0,058) và có độ lệch tâm trung bình là 0,028. Thành phần chính của các biến đổi này diễn ra với chu kỳ 413.000 năm (độ biến thiên của độ lệch tâm là ±0,012). Các thành phần khác dao động trong khoảng 95.000 và 136.000 năm và chúng có liên hệ lỏng lẻo trong chu kỳ 100.000 năm (các biến thiên từ -0,03 tới +0,02). Độ lệch tâm hiện tại là 0,017.
Dòng 18:
===Độ nghiêng trục tự quay===
[[Tập tin:
Trục tự quay của Trái Đất có dao động, với sự thay đổi nhỏ khoảng 2,4
Hiện tại độ nghiêng của trục tự quay của Trái Đất là khoảng 23,5
Các mùa hè mát hơn sẽ là dấu hiệu cho thấy thời kỳ băng hà bắt đầu vì băng đá sẽ tan ít hơn so với lượng băng và tuyết tạo ra từ mùa đông trước đó.
===Định hướng trục tự quay===
[[Tập tin:
'''[[Tiến động|Tuế sai]] của các [[điểm phân]]''' là sự thay đổi trong hướng của trục tự quay của Trái Đất tương đối so với Mặt Trời ở thời điểm của điểm cận nhật và viễn nhật.
Dòng 67:
==Các trạng thái hiện tại==
[[Tập tin:
Lượng bức xạ mặt trời ở bắc bán cầu tại vĩ độ 65
Hiện tại mùa hè ở nam bán cầu diễn ra khi Trái Đất nằm gần điểm cận nhật và mùa đông diễn ra khi Trái Đất nằm gần điểm viễn nhật. Vì thế sự chênh lệch giữa các mùa ở nam bán cầu ở một mức độ nào đó là rõ ràng hơn so với bắc bán cầu. Độ lệch tâm tương đối nhỏ của quỹ đạo hiện tại sinh ra khoảng 6,8% chênh lệch trong lượng bức xạ từ mặt trời trong mùa hè của hai bán cầu.
| |||