Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Tư Mã Duật”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
Không có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 41:
}}
{{sơ khai}}
'''Tư Mã Duật''' ([[chữ Hán]]: ''司马遹''; [[278]]-[[300]]) tự '''Hi Tổ''' (''熙祖'') là tông thất [[nhà Tấn]], hoàng thái tử của [[Tấn Huệ đế]], vua thứ 2 của [[nhà Tấn]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Ông bị Hoàng hậu [[Giả Nam Phong]] phế truất và sát hại năm 300, sau được truy tôn là Mẫn Hoài thái tử. Cái chết của ông cũng châm ngòi cho [[loạn bát vương đầu thời [[nhà Tấn]].
==Thân thế và thuở nhỏ==
Tư Mã Duật là con trai trưởng của Tấn Huệ Đế, vua thứ hai của [[nhà Tấn]] với cung nhân Tạ Cửu. Năm [[271 TCN]], Tư Mã Trung (tức Tấn Huệ Đế, lúc đó đang làm thái tử) lấy con gái đại thần Giả Sung là [[Giả Nam Phong]]<ref>Thẩm Khởi Vĩ, sách đã dẫn, tr 45</ref>, phong làm vợ đích, nhưng Giả Nam Phong chỉ sinh toàn con gái, mà đến năm 278 thì Tạ Cửu lại sinh ra con trai là Tư Mã Duật.
Tư Mã Duật từ nhỏ đã thông minh đĩnh ngộ, được vua ông là [[Tấn Vũ đế]] yêu quý<ref>{{chú thích web|author=Phòng Huyền Linh (chủ biên)|title=Tấn thư, liệt truyện quyển 23|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E8%B3%87%E6%B2%BB%E9%80%9A%E9%91%91/%E5%8D%B7083|accessdate=21/5/2013}}</ref>. Do đó mặc dù thấy Tư Mã Trung bị thiểu năng trí tuệ, nhưng Tấn Vũ đế và Dương Hoàng hậu vẫn giữ ngôi thái tử, vì họ cho rằng tuy con dốt nhưng cháu giỏi thì sau này có thể giúp con, vì vậy càng thôi ý định thay thái tử.
Sau đó Tấn Vũ đế phong cho Tư Mã Duật làm Quảng Lăng vương, phong địa 5 vạn hộ, lại cho đại thần Lưu Thực làm thầy cho ông<ref>{{chú thích web|author=Phòng Huyền Linh (chủ biên)|title=Tấn thư, liệt truyện quyển 23|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E8%B3%87%E6%B2%BB%E9%80%9A%E9%91%91/%E5%8D%B7083|accessdate=21/5/2013}}</ref>.
==Được phong thái tử==
Năm 290, Tấn Vũ đế mất, Tư Mã Trung lên nối ngôi, tức [[Tấn Huệ Đế]]<ref>{{chú thích web|author=Phòng Huyền Linh (chủ biên)|title=Tấn thư, bản kỉ quyển 4|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E6%99%89%E6%9B%B8/%E5%8D%B7004|accessdate=21/05/2013}}</ref>. Huệ đế phong cho Tư Mã Duật làm thái tử. Huệ Đế cho tuyển những lão thần như Hà Thiệu làm thái sư, Vương Nhung làm thái phó, Dương Tế làm Thái bảo dạy học cho Tư Mã Duật, lại tuyển Bùi Hiến và Trương Huy Hòa cùng học với ông.
Tư Mã Duật không thích học, lại không tôn kính thầy dạy. Giả Nam Phong (lúc này đã làm Hoàng hậu) muốn toàn quyền nắm triều chính, thường sai người đến dụ dỗ ông không tham gia triều chính. Tuy Giang Thống và Đỗ Tích Đô khuyên ngăn nhưng ông không nghe.
==Kết oán với họ Giả==
Tư Mã Duật tính tình cương nghị, lại sinh được ba con trai, nhưng ông ít quan tâm đến triều chính. Bấy giờ Giả Nam Phong thấy Huệ đế ngu ngốc, muốn khống chế triều chính. Chiêm sự Bùi Quyền thấy vậy khuyên ngăn ông nên kết thân với họ Giả để đề phòng hậu hoạn nhưng ông không nghe.
Em gái Giả hậu là Giả Ngọ được gả cho [[Hàn Thọ]], cũng sinh được 1 con gái. [[Quách Hoè]]<ref>Là vợ của Giả Sung, mẹ Giả Nam Phong</ref> lại khuyên Giả hậu nên gả cháu gái đó cho Tư Mã Duật để ràng buộc. Nhưng Giả hậu lẫn vợ chồng Giả Ngọ đều không tán thành<ref>Thẩm Khởi Vĩ, sách đã dẫn, tr 154</ref>.
Quách Hoè lại khuyên Giả hậu lấy con gái lớn của tư đồ [[Vương Diễn]] cho thái tử Duật để lấy lòng, nhưng Giả hậu lại lấy cô chị xinh đẹp cho em mình là Giả Thuỵ, và lấy cô em là Vương Huệ Phong xấu xí cho thái tử Duật. Thái tử biết chuyện nên căm ghét Giả hậu.
Có lần Tư Mã Duật cùng Thành Đô vương [[Tư Mã Dĩnh]] và Giả Mật<ref>Là con trai Giả Ngọ, tức cháu gọi Giả Nam Phong là cô ruột</ref> đi du ngoạn, có xung đột với Giả Mật. Tư Mã Dĩnh bèn trách Giả Mật vô lễ với thái tử. Giả Mật tức giận, khuyên Giả Nam Phong phế thái tử. Giả hậu nghe theo, công khai tuyên bố khuyết điểm của Tư Mã Duật ra ngoài để mọi người biết. Trung Lĩnh quân Triệu Tuấn khuyên Tư Mã Duật ép vua cha phế hậu nhưng ông không nghe.
==Bị phế và bị giết==
[[Bùi Ngỗi]], [[Giả Mô]] thấy Giả hậu thù địch với thái tử nên rất lo lắng, sợ trong triều sẽ xảy ra biến loạn, bèn bàn với Trương Hoa định phế bỏ Giả hậu, lập Tạ Thục phi là mẹ ruột của thái tử Duật lên thay. Thủ hạ của thái tử Duật là Lưu Biện cũng chủ trương làm binh biến để phế Giả hậu, cũng bàn với [[Trương Hoa]]. Tuy nhiên lão thần Trương Hoa muốn yên phận<ref>Thẩm Khởi Vĩ, sách đã dẫn, tr 55</ref>, lại thoái thác rằng chưa từng nghe Giả hậu có ý phế thái tử, do đó không nên gây hấn. Bản thân thái tử Duật cũng không quyết đoán việc binh biến. Do đó việc lật đổ không được thực hiện.
Trương Hoa tiết lộ mưu của [[Lưu Biện (nhà Tấn)|Lưu Biện]] cho Giả hậu<ref>{{chú thích web|author=Tư Mã Quang|title=Tư trị thông giám, quyển 83|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E8%B3%87%E6%B2%BB%E9%80%9A%E9%91%91/%E5%8D%B7083|accessdate=21/05/2013}}</ref> , Biện bị điều ra làm quan ở ngoài. Biết mình không thoát khỏi tay Giả hậu, Lưu Biện uống thuốc độc tự sát.
Tháng 12 năm 299, Giả
==Chú thích==
{{tham khảo}}
{{Loạn bát vương}}
[[thể loại:Người nhà Tấn]]
| |||