Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Động vật Một cung bên”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
TuHan-Bot (thảo luận | đóng góp)
n Robot: Sửa đổi hướng
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
Dòng 45:
Các động vật thuộc [[bộ Cung thú]] (''Therapsida''), là nhóm tiến hóa hơn trong Synapsida, đã xuất hiện trong nửa đầu của kỷ Permi và trở thành nhóm động vật to lớn trên đất liền có ảnh hưởng chi phối vào nửa sau của kỷ này. Chúng đã chi phối thế giới hai lần: một lần trong [[kỷ Permi]] và một lần trong [[đại Tân sinh|đại Tân Sinh]], là đại hiện đang diễn ra. Ngoài ra, chúng là các động vật đa dạng và phổ biến nhất của giai đoạn từ giữa đến cuối kỷ Permi, bao gồm các động vật ăn cỏ và ăn thịt, có kích thước từ nhỏ như chuột nhắt (ví dụ ''[[Robertia]]'') tới các động vật ăn cỏ đồ sộ với trọng lượng cỡ 1 tấn hoặc hơn thế (ví dụ ''[[Moschops]]''). Sau khi đã phát triển thịnh vượng trong nhiều triệu năm, những động vật thành công này đã bị tiêu diệt trong [[sự kiện tuyệt chủng kỷ Permi-kỷ Trias]] vào khoảng 250 Ma, sự kiện [[tuyệt chủng]] lớn nhất trong [[Lịch sử Trái Đất]], có thể có liên quan tới sự kiện phun trào núi lửa [[đá trap Siberi]].
 
Chỉ có một số ít loài Therapsida và không có loài Pelycosauria nào sống sót sau sự kiện tuyệt chủng kỷ Permi và chúng lại trở thành những động vật thành công trong điều kiện của [[kỷ Tam Điệp|kỷ Trias]]; chúng bao gồm ''[[Lystrosaurus]]'' và ''[[Chi Thú hàm chó|Cynognathus]]'', trong đó chi thứ hai đã xuất hiện muộn hơn vào đầu kỷ Trias. Tuy nhiên, vào lúc bấy giờ kèm theo với chúng là những [[Thằn lằn ngự trị|Archosauria]] (trước đây gọi là [[Thecodont]]; nhưng thuật ngữ này không được sử dụng trong phân loại học hiện đại). Một số trong số này, như ''[[Euparkeria]]'', là nhỏ bé và mảnh dẻ, trong khi những loài khác, như ''[[Erythrosuchus]]'', lại to lớn như hay to lớn hơn cả các therapsida lớn nhất.
 
Therapsida trong kỷ Trias bao gồm ba nhóm. Cụ thể, các động vật ăn cỏ mũi khoằm được biết đến như là [[cận bộ Hai răng chó]] (''Dicynodontia''), như ''Lystrosaurus'' và các hậu duệ của nó là họ [[Kannemeyeriidae]], chứa một số thành viên đạt tới kích thước lớn (nặng tới 1 tấn hoặc hơn). Các [[Phân bộ Một răng chó|động vật một răng chó]] (''Cynodontia'') giống như thú và ăn cỏ, ăn thịt hay ăn côn trùng đã tăng lên, bao gồm [[cận bộ Một răng chó thật sự]] (''Eucynodontia'') từ thời kỳ thuộc [[tầng Olenëk]], mà đại diện ban đầu của nó là các động vật thuộc chi ''Cynognathus''. Cuối cùng, khi đó cũng có các động vật thuộc [[phân bộ Đầu thú]] (''Therocephalia''), nhưng chúng chỉ tồn tại cho tới nửa đầu của kỷ Trias.