Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lưu Diễn”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Robot: Sửa đổi hướng |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
'''Lưu Diễn''' ([[chữ Hán]]: 劉縯; ? – 23) là tướng quân [[khởi nghĩa Lục Lâm]] cuối thời [[nhà Tân]] trong [[lịch sử Trung Quốc]].
==Thân thế==
Dòng 6:
Lưu Diễn là cháu 9 đời của Hán Cao Tổ [[Hán Cao Tổ|Lưu Bang]]. Tổ 6 đời của Lưu Diễn là Lưu Phát, con thứ của [[Hán Cảnh Đế]]. Tổ 5 đời của ông là Lưu Mãi - con thứ của Lưu Phát - được phong hầu ở hương Thung Lăng, huyện Linh Đạo thuộc quận Linh Lăng<ref>Đông bắc Ninh Viễn, Hồ Nam hiện nay</ref>, gọi là Thung Lăng hầu. Cụ nội của Lưu Diễn là Lưu Ngoại – con thứ của Lưu Phát, làm Thái thú quận Uất Lâm<ref>Quế Bình, Ngọc Lâm thuộc Quảng Tây hiện nay</ref>.
Ông nội của Lưu Diễn là Lưu Hồi làm Đô uý ở Cự Lộc<ref>Vùng Cự Lộc, Hà Bắc, Trung Quốc</ref>. Cha ông là Lưu Khâm, con trưởng của Lưu Hồi. Mẹ ông là con gái hào phú Phàn Trọng, tên là Phàn Nhàn Đô. Thời Hán Thành Đế (33 – 7 TCN), Lưu Khâm được phong làm huyện lệnh Tế Dương thuộc quận Trần Lưu, sau chuyển về làm huyện lệnh ở Nam Đốn.
Lưu Khâm và Phàn Nhàn Đô sinh được 6 người con: 3 trai 3 gái. Lưu Diễn là con trai lớn nhất trong nhà. Ông có chị Lưu Hoàng cùng 2 em gái là Lưu Nguyên và Lưu Bá Cơ, 2 em trai là Lưu Trọng và [[Hán Quang Vũ Đế|Lưu Tú]].
Dòng 15:
Năm 4 CN, cha Lưu Diễn là Lưu Khâm mất khi đang tại chức ở Nam Đốn. Mất cha, 6 anh em Lưu Diễn sống dựa vào chú Lưu Lương đang làm huyện lệnh huyện Tiêu thuộc Bái quận<ref>Huyện Tiêu, An Huy hiện nay</ref>.
Năm 8, [[Vương Mãng]] cướp ngôi nhà Hán, lập ra [[nhà Tân]]. Lưu Diễn nuôi chí chống lại Vương Mãng để báo thù cho nhà Hán. Trong khi em trai Lưu Tú chăm chỉ học hành và giữ nề nếp trong nhà thì Lưu Diễn tỏ ra khác hẳn, thích sống phóng khoáng, bán tài sản kết giao giang hồ theo phong cách của Lưu Bang. Lưu Diễn thường chê em là có tầm nhìn hạn hẹp, chỉ luẩn quẩn trong nhà, chú tâm những điều vụn vặt như ông Lưu Trọng - anh của Lưu Bang trước kia<ref>Tào Hồng Toại, sách đã dẫn, tr 263</ref>.
==Khởi binh chống nhà Tân==
Dòng 32:
==Chiến sự Nam Dương==
===Bại trận===
Quân Lục Lâm sau đó lại đánh hạ được Cưu Dương<ref>Tây bắc Đường Hà, Hà Nam, Trung Quốc</ref> và tiến về Tân Đô<ref>Phía đông huyện Tân Dã hiện nay</ref>, áp sát Uyển Thành - thủ phủ của Nam Dương.
Tháng 12 năm 22, các tướng trấn thủ Nam Dương là Chân Phụ và Lương Khâu Tứ mang 10 vạn quân ra đối địch. Hai bên gặp nhau ở Tiểu Tràng An huyện Dục Dương<ref>Phía nam thành phố Nam Dương, Hà Nam, Trung Quốc</ref>. Quân Lục Lâm (gồm Tân Thị và Thung Lăng) vừa thắng trận, chủ quan khinh địch, bị quân Tân đánh tan tác. Trận này Lưu Diễn bị mất mấy người thân: em trai Lưu Trọng cùng em gái Lưu Nguyên và 3 con nhỏ của Lưu Nguyên.
Dòng 44:
==Muốn làm vua==
Trong quân Lục Lâm có chủ trương lập một người hoàng tộc [[nhà Hán]] lên làm vua để có danh chính đánh [[Vương Mãng]], khôi phục nhà Hán. Ngoài [[Lưu Huyền]] và anh em Lưu Diễn, [[Hán Quang Vũ Đế|Lưu Tú]], trong quân Lục Lâm còn có các tông thất là Lưu Lương, Lưu Tứ, Lưu Gia.
Các thủ lĩnh Vương Khuông và Vương Phượng chủ trương lập Lưu Huyền là người tài năng kém và không có vây cánh, thế lực để dễ khống chế<ref>Tiêu Lê, sách đã dẫn, tr 434</ref><ref>Đặng Huy Phúc, sách đã dẫn, tr 86-87</ref>, trong khi thiểu số theo Lưu Diễn không tán thành. Ông muốn bản thân mình được lập làm vua mới xứng đáng. Cuối cùng, số đông của Vương Khuông thắng thế, Lưu Huyền được lập làm vua, với danh nghĩa khôi phục nhà Hán để đánh nhà Tân, tức là Hán Canh Thuỷ Đế.
Lưu Diễn rất bất mãn về việc này.
Dòng 53:
Tháng 2 năm 23, quân Lục Lâm dưới danh nghĩa nhà Hán chia làm 2 đường, cánh quân chủ lực do Vương Khuông, Lưu Diễn chỉ huy đánh Uyển Thành; cánh thứ 2 nhỏ do Vương Phượng, Vương Thường, Lưu Tú chỉ huy, mang 2 vạn quân đánh Côn Dương<ref>Huyện Diệp, Hà Nam, Trung Quốc</ref>, Đinh Lăng<ref>Tây bắc Uyển Thành, Hà Nam</ref> và đất Yển<ref>Nay là Yển Thành, Hà Nam</ref>. Quân Nghiêm Ưu, Trần Mậu bỏ Uyển Thành về giữ Dĩnh Xuyên, giao cho các tướng dưới quyền cố thủ Uyển Thành.
Lưu Diễn cầm quân vây đánh Uyển Thành, được cánh quân của Vương Thường và Lưu Tú liên tục tiếp tế cho quân lương thu được.
Vương Mãng nghe tin quân Tân liên tiếp thất bại, liền phái Đại tư đồ Vương Tầm, Đại tư không Vương Ấp trưng tập hết quân tướng còn lại gồm 42 vạn quân đi đánh quân Lục Lâm. Tháng 5 năm 23, quân Vương Tầm tiến đến Dĩnh Xuyên<ref>Huyện Vũ tỉnh Hà Nam</ref>, hợp với quân của Nghiêm Ưu, Trần Mậu. Bốn tướng hợp đại binh tiến về phía nam, đụng độ với cánh quân nhỏ của Lục Lâm dưới quyền Lưu Tú và Vương Thường.
Nghiêm Ưu từng khuyên Vương Tầm mang quân đánh Lưu Diễn ở Uyển Thành trước vì đạo quân trong tay ông là quân chủ lực. Tuy nhiên Vương Tầm không nghe theo, cho rằng dễ dàng hạ được Côn Dương rồi sẽ sang Uyển Thành đánh Lưu Diễn.
Dòng 62:
==Bị giết==
Sau khi hạ Uyển Thành, Canh Thuỷ Đế Lưu Huyền lấy đây làm kinh đô. Cũng từ sau trận Uyển Thành và Côn Dương, danh tiếng của anh em Lưu Diễn lên rất cao. Nhưng trong khi Lưu Tú khiêm tốn giữ mình thì Lưu Diễn lại tỏ ra cậy công, bất phục Lưu Huyền. Ông tự xưng là Trụ thiên đại tướng quân.
Điều đó khiến Lưu Huyền lo lắng. Sợ Lưu Diễn mưu lật đổ mình, phe Lưu Huyền được Vương Khuông, Thân Đồ Kiến ủng hộ bàn nhau giết Lưu Diễn để trừ hậu hoạ.
| |||