Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Darughachi”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
→Chú thích: Thêm thể loại [VIP] using AWB |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 5:
Nguyên thủy, Darughachi trong tiếng Mông Cổ có nghĩa là quan chức đứng đầu darugha. Trong hầu hết các ngôn ngữ khác, chức quan này tương đương chức quan Chưởng ấn hoặc Thống đốc.<ref>Elizabeth Endicott-West, ''Mongolian Rule in China, Local Administration in the Yuan Dynasty'' (Cambridge: Harvard University Press, 1989); Idem, " Imperial Governance in Yuan Times," ''Harvard Journal of Asiatic Studies'', 46.2 (1986): 523-549.</ref>
Trong tiếng [[Iran|Ba Tư]], từ này được phát âm là ''darougheh'' (''داروغه'')<ref>Từ điển Ba Tư Dehkhoda: داروغه . [ غ َ / غ ِ ] (ترکی - مغولی ، اِ) رئیس شبگردان . سرپاسبانان . داروغه که در زبان مغولی به معنی «رئیس » است یک اصطلاح عمومی اداری است [http://www.loghatnaameh.com/dehkhodaworddetail-35c0ff4f1c3840d49ee8cfb5c387ba73-fa.html]</ref>. Trong tiếng [[Turkic]], nó được phát âm là ''basqaq'' hay ''baskak''. Trong [[tiếng Nga]], nó được biến âm thành ''baskaki'' (''баскаки'').<ref>See for example the reference to one under the year 1269 in A. N. Nasonov, ed., ''Novgorodskaia Pervaia Letopis Starshego i Mladshego Izvodov'' (Moscow and Leningrad: AN SSSR, 1950), 319.</ref>
Trong các tài liệu [[Trung Quốc]], chức quan Darughachi này được viết là ''达鲁花赤'', phiên âm Hán Việt thành ''Đạt-lỗ-hoa-xích''.
==Hình thành==
Sau khi thống nhất các bộ lạc Mông Cổ, [[Thành Cát Tư Hãn]] bắt đầu cuộc chinh phạt để mở rộng đế quốc. Bấy giờ, quân Mông Cổ tuy hùng mạnh, nhưng số lượng ít, nên khi xâm chiếm được một vùng đất nào đều không đủ nhân lực chiếm đóng, hầu như phải giữ lại bộ máy hành chính cũ để điều hành công việc địa phương. Năm 1222, Thành Cát Tư Hãn cho đặt chức quan Darughachi tại các vùng mới chiếm được, với vai trò đại diện cho Đại hãn giám sát tại địa phương. Dù vậy, trên thực tế, Darughachi có quyền lực tối thượng với quân sự và hành chính tại vùng mới chiếm được.
Con cháu Thành Cát Tư Hãn vẫn duy trì chức quan này nhưng có thay đổi chút ít về vai trò tùy theo khu vực trấn nhậm. Các Darughachi có thể là quan thu thuế ở vùng ảnh hưởng, tình báo công khai ở các vùng chưa bị thu phục, hoặc cũng có thể là quan trực trị ở các vùng mới chinh phục.
Dòng 28:
:''"Trước kia, ta đã sai sứ sang thông hiếu, kẻ thừa hành u mê không cho sứ trở về do đó ta mới có việc dụng binh năm trước"''.<ref>Đại Việt Sử ký Bản Kỷ Toàn thư Quyển 5.</ref>
Tháng 3 năm 1267, sứ giả Đại Việt xin cho Nạp-lạt-Đinh trở sang làm Đạt-lỗ-hoa-xích. Nhận ra ý đồ của triều đình Đại Việt, Hốt Tất Liệt đổi ý kiến và cử một viên quan Mông Cổ khác thay:
:''"Năm Chí Nguyên thứ 7 (1270), sai Giã-thiệt-Nạp làm chức Đạt-lỗ-hoa-xích tại nước An Nam, sau ông ấy chết tại nước ấy."''
| |||