Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Quán Anh”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n using AWB |
n clean up, General fixes using AWB |
||
Dòng 1:
'''Quán Anh''' ([[chữ Hán]]: 灌嬰, ? - [[176 TCN]]), nguyên là người huyện Tuy Dương<ref>Nay nằm ở Thương Khâu, [[Hà Nam]], [[Trung Quốc]]</ref>, là chính trị gia, [[thừa tướng]] [[nhà Hán]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Xuất thân từ một thương nhân, ông gia nhập vào nghĩa quân chống [[nhà Tần]] do [[Lưu Bang]] chỉ huy. Trong chiến dịch diệt [[Nhà Tần|Tần]], Quán Anh lập được nhiều công lao nên lần lượt được phong các tước vị Tuyên Lăng quân, Xương Văn quân
== Theo Hán vương khởi nghĩa ==
Sử sách không ghi rõ về thân thế và thời thiếu niên của Quán Anh, chỉ chép lại hoạt động của ông từ lúc theo Hán vương. Ban đầu, Quán Anh làm thương nhân ở quê nhà Tuy Dương. Khi quân của Lưu Quý (lúc đó đang làm Bái công) tiến đánh [[nhà Tần]] vào Ung Khâu thì nghe tin tướng Tần là [[Chương Hàm]] đã giết chết đại tướng khởi nghĩa [[Hạng Lương]], nên phải lui về quận Đãng. Lúc này, Quán Anh mới xin gia nhập vào đội quân của Lưu Bang<ref name="zh.wikisource.org">{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kí, quyển 95: Phàn Lịch Đằng Quán liệt truyện|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7095|accessdate=05/07/2013}}</ref>
Quán Anh đi theo Lưu Bang trong suốt các trận chiến với [[nhà Tần]], thắng quân Tần ở Đông Quận, do đó được phong chức Thất Đại phu. Sau đó, ông tiếp tục bình định và chiếm được các cứ điểm của Tần là Bạc Nam, Khai Phong, Khúc Ngộ,
Năm [[206 TCN]], Lưu Bang lên ngôi Hán vương, phong cho Quán Anh chức Lang trung, sang tháng 10, ông được thăng làm Trung Yết giả. Cũng từ năm đó, chiến tranh giữa Lưu Bang và [[Hạng Vũ]] nổ ra. Lưu Bang xuất quân tiêu diệt Tam Tần, cứ điểm ở phía tây của Hạng vương, tiến vào Quan Trung, còn Quán Anh dẫn một cánh quân hạ được Lịch Dương, buộc Tắc vương [[Tư Mã Hân]] đầu hàng. Sau đó ông lại theo Lưu Bang đánh Ung vương [[Chương Hàm]]<ref>Chương Hàm nguyên là tướng cũ của nhà Tần, sau theo Hạng vương</ref>, tiếp đó lại tiến vào Lâm Tấn và bình định đất Ân.
Cùng năm đó, Quán Anh giao chiến với tướng Sở là [[Long Thư]], đánh thắng Thư ở Định Đào<ref>{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kí, quyển 7, Hạng Vũ bản kỉ|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7007|accessdate=05/07/2013}}</ref>
Năm [[204 TCN]], Quán Anh tham gia vào trận chiến Bành Thành với Hạng Vũ, bị quân Sở đánh bại. Quán Anh cùng chủ tướng Lưu Bang phải chạy khỏi Bành Thành, rút về đóng quân ở Ung Khâu<ref name="ReferenceA">{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kí, quyển 8, Cao Tổ bản kỉ|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7008|accessdate=05/07/2013}}</ref>
Lúc đó Lưu Bang tuyển kị binh để ra giao chiến với quân Sở, muốn lấy một người kị binh thông thạo trận mạc làm tướng. Có người đề cử Lý Tất và Lạc Giáp, nhưng hai người vốn là kị binh cũ của nhà Tần, nên không được tin tướng. Vì thế Hán vương cho Quán Anh Trung Đại phu và chỉ cho Lý, Lạc làm Tả hữu giáo úy để phụ giúp ông. Khi ra giao chiến với quân Sở, kị binh của Quán Anh giành chiến thắng, đánh bại quân Sở. Quán Anh thừa cơ tiến vào hậu phương, cắt đứt đường lương thảo của Hạng vương rồi dẫn kị binh về Hà Nam, nghênh đón Lưu Bang về Lạc Dương. Lưu Bang phong cho ông làm Ngự sử Đại phu<ref name="zh.wikisource.org"/> và sai ông dẫn kị binh cùng [[Hàn Tín]] tiến công vào nước Tề. Hai ông đánh bại quân Tề, giết tướng [[Long Thư]], bình định đất Tề. Sau đó Hàn Tín tự lập lên ngôi Tề vương, sai Quán Anh dẫn quân giao chiến với tướng Sở là Công Cảo ở Lỗ Bắc, tiến vào nước Sở. Ông nhanh chóng hạ các thành của Sở, tiến chiếm Bành Thành. Sau cùng, ông tham gia vào [[trận Cai Hạ|trận quyết chiến cùng Hạng vương ở Cai Hạ]]. Ông dẫn 5000 kị binh truy kích Hạng Vũ tới Đông Thành, sau Vũ tự tử, năm bộ tướng của Quán Anh cắt đầu của Vũ dâng lên Hán vương, được phong hầu.
Dòng 25:
Sau khi Hán Cao Tổ Lưu Bang chết, quyền hành trong triều rơi vào tay Lã hậu<ref name="ReferenceB">{{chú thích web|author=Tư Mã Thiên|title=Sử kí, quyển 9, Lã hậu bản kỉ|url=http://zh.wikisource.org/wiki/%E5%8F%B2%E8%A8%98/%E5%8D%B7009|accessdate=05/07/2013}}</ref>. Lã hậu tiến hành phong vương cho các thân tộc họ Lã để chiếm lấy triều chính. Năm [[180 TCN]], Lã hậu chết, Đông Mưu hầu Lưu Chương muốn đánh họ Lã để lập anh mình là Tề vương Lưu Tương làm [[thiên tử]], bèn xin Tề Vương đem binh về hướng tây giết họ Lã mà làm vua, ông và Chu Hư Hầu cùng các quan đại thần sẽ làm nội ứng<ref name="ReferenceB"/><ref>Sử kí, Tề Điệu Huệ vương thế gia</ref>.
Tề vương bèn xuất quân tây tiến. Trước sức mạnh của quân Tề, thừa tướng [[Lã Sản]] (em Lã hậu) sai Quán Anh cầm binh đánh dẹp, nhưng Quán Anh lại bàn với quân lính, đóng binh ở Huỳnh Dương, và sai sứ đến phía đông liên kết với Tề vương, dự định khi họ Lã làm biến sẽ tiêu diệt<ref name="zh.wikisource.org"/>
== Thừa tướng nhà Hán ==
| |||