Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Wikipedia:Cẩm nang biên soạn/Danh sách”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Dòng 115:
Người viết có thể thêm một tiểu thể loại của [[:Thể loại:Danh sách]] tại phần dưới cùng của trang.
 
== ListPhong stylescách ==
{{See also|Trợ giúp:Danh sách}}
{{See also|Help:List|Wikipedia:Manual of Style#Bulleted and numbered lists}}
 
ThereCó arevài severalcách waysđể oftrình presentingbày listsdanh onsách trên Wikipedia.
 
=== LineXuống breaksdòng ===
<syntaxhighlight lang="html4strict" enclose="pre">
cakebánh<br>
cheesepho mát<br>
chocolatesô-cô-la<br>
</syntaxhighlight>
 
hiện ra thành:
renders as:
 
cakebánh<br>
cheesepho mát<br>
chocolatesô-cô-la<br>
 
<em>Nên tránh</em> phương pháp này vì nó không đáp ứng cách chuẩn của web và có thể gây khó khăn cho người khuyết tật. Thay vào đó, hãy sử dụng các phương pháp sau:
This method is <em>deprecated</em> as it does not meet web standards and can cause accessibility problems. Instead, use one of the following:
 
=== BulletedGạch listsđầu dòng ===
{{Shortcut|WP:BULLET|WP:BULLETLIST|MOS:BULLETLIST}}
 
{| class="wikitable"
|+Ví dụ tốt
|+Good example
! scope="col" | Wikitext
! scope="col" | HTML
! scope="col" | AppearanceHiện lên
|- style="vertical-align:top;"
| <pre style="margin:0px;">
== TitleTiêu ofđề listdanh sách ==
* ExampleVí dụ 1
* ExampleVí dụ 2
* ExampleVí dụ 3
</pre>
| <syntaxhighlight lang="html4strict" enclose="pre">
<p><a name="Title_of_listTiêu_đề_danh_sách" id="Title_of_listTiêu_đề_danh_sách"></a></p>
<h2><span class="mw-headline">TitleTiêu ofđề listdanh sách</span></h2>
<ul>
<li>ExampleVí dụ 1</li>
<li>ExampleVí dụ 2</li>
<li>ExampleVí dụ 3</li>
</ul>
</syntaxhighlight>
| style="white-space:nowrap; padding:1em;" | <div style="padding-top:0.5em; padding-bottom:0.17em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:150%; margin-bottom:0.6em;"> TitleTiêu ofđề listdanh sách </div>
* ExampleVí dụ 1
* ExampleVí dụ 2
* ExampleVí dụ 3
|}
Về vấn đề phong cách, các mục danh sách nên được viết hoa/thường nhất quán như một câu hoặc viết thường toàn bộ. Chúng không nên có dấu kết câu trừ khi chúng chứa một câu đầy đủ.
As a matter of style, list items should be formatted consistently in either sentence case or lower case. They should not have final punctuation unless they consist of complete sentences.
 
Phong cách này cũng phù hợp với các danh sách dài hoặc danh sách mà các mục chứa cả liên kết và văn bản giải thích. Ngoài ra, nó cũng phù hợp khi bài viết vốn đã cso vài tiêu đề hoặc phụ đề.
This style is appropriate for long lists, or lists of entries which consist of both a link and explanatory text. Also, it is appropriate when the article already has several titles or subtitles.
 
Tiêu đề cho một điểm có thể sửa trực tiếp nếu chức năng [[Wikipedia:Sửa phần|sửa từng phần]] được bật. Nó cũng cho phép hệ thống mục luc tự động phát hiện ra danh sách đó. Tuy nhiên, nó là không bắt buộc.
The Title provides a direct edit point, if one enables [[Wikipedia:Section editing|section editing]]. It also enables the automatic table of contents system to detect the list. It is not required, however.
 
InĐặc particularbiệt, '''dokhông notcách double-spaceđôi thecác linesdòng oftrong thedanh list'sách'' bybằng leavingcách blankđể linesra orcác extradòng trống hoặc thẻ HTML <nowiki><br></nowiki> tagsthừa afterđằng them,sau như astrong inví thisdụ examplenày:
{| class="wikitable"
|+Ví dụ tồi
|+Bad example
! scope="col" | Wikitext
! scope="col" | HTML
! scope="col" | AppearanceHiện lên
|- style="vertical-align:top;"
| <pre style="margin:0px;">
== TitleTiêu ofđề listdanh sách ==
* ExampleVí dụ 1
 
* ExampleVí dụ 2
 
* ExampleVí dụ 3
</pre>
| <syntaxhighlight lang="html4strict" enclose="pre">
<p><a name="Title_of_listTiêu_đề_danh_sách" id="Title_of_listTiêu_đề_danh_sách"></a></p>
<h2><span class="mw-headline">TitleTiêu ofđề listdanh sách</span></h2>
<ul>
<li>ExampleVí dụ 1</li>
</ul>
<ul>
<li>ExampleVí dụ 2</li>
</ul>
<ul>
<li>ExampleVí dụ 3</li>
</ul>
</syntaxhighlight>
| style="white-space:nowrap; padding:1em;" | <div style="padding-top:0.5em; padding-bottom:0.17em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:150%; margin-bottom:0.6em;"> TitleTiêu ofđề listdanh sách </div>
* ExampleVí dụ 1
 
* ExampleVí dụ 2
 
* ExampleVí dụ 3
|}
 
Dòng 210:
! style="background:#bfffbf;" | A
| <pre style="margin:0px; background:#cfffcf;">
[[File:ExampleVí dụ.jpg|thumb|CaptionLời thuyết textminh]]
* ExampleVí dụ 1
* ExampleVí dụ 2
* ExampleVí dụ 3
* ExampleVí dụ 4
</pre>
|-
! style="background:#ffbfbf;" | B
| <pre style="margin:0px; background:#ffcfcf;">
* ExampleVí dụ 1
* ExampleVí dụ 2
[[File:ExampleVí dụ.jpg|thumb|CaptionLời thuyết textminh]]
* ExampleVí dụ 3
* ExampleVí dụ 4
</pre>
|-
! style="background:#bfffbf;" | C
| <pre style="margin:0px; background:#cfffcf;">
* ExampleVí dụ 1
* ExampleVí dụ 2
* [[File:ExampleVí dụ.jpg|thumb|CaptionLời thuyết textminh]] Example 3
* ExampleVí dụ 4
</pre>
|}
 
Làm như thế thực ra tạo ra ba danh sách với một mục mỗi cái! Lưu ý mã HTML được sinh ra chưa nhiều thẻ &lt;ul&gt; ngang số thẻ &lt;li&gt;. Điều này có thể ảnh hưởng xấu đến khả năng đọc bằng máy của nội dung nếu một danh sách liền mạch được mong đợi.<ref>Dòng trống gây vấn đề đặc biệt với những người dùng trình đọc màn hình. Ví dụ bị định dạng tồi ở trên được đọc lên như sau: "Danh sách của 1 mục: Ví dụ 1, hết danh sách. Danh sách của 1 mục: Ví dụ 2, hết danh sách. Danh sách của 1 mục: Ví dụ 3, hết danh sách." Việc định dạng không đúng kéo dài hơn ba lần thời gian cần để đọc một danh sách.</ref> Ngoài ra trong một số trình duyệt, khoảng trống thừa giữa một danh sách đơn và cái tiếp theo có thể trông rất chối mắt.
Doing this actually produces three lists with one item each! Notice the rendered HTML in which there are as many &lt;ul&gt; tags as &lt;li&gt; tags. This can adversely affect machine-readability of the content if a continuous list is expected.<ref>Blank lines cause particular problems for users of [[screen reader]]s. The badly formatted example above is read out loud like this: "List of 1 items: Example 1, list end. List of 1 items: Example 2, list end. List of 1 items: Example 3, list end." Improper formatting can more than triple the length of time it takes to read the list.</ref> Moreover in certain web browsers, the extra white-space between one singular list and the next can have a visually jarring effect.
 
Để ảnh nổi sang bên phải danh sách, ta nên đặt mã của ảnh trước mục đầu tiên trong hầu hết trường hợp, xem ví dụ "A" ở bên phải.
To float pictures to the right of the list, one should put the image markup before the first item in most cases, see the example "A" at right:
Chèn mã ảnh thành một dòng riêng bên trong danh sách (như trong ví dụ "B") một lần nữa tách nó thành hai nửa danh sách.
Inserting the image markup as a separate line within the list (as in example "B") once again will split it into two half-lists.
 
Nếu độ dài của mục hoặc độ hợp lý về chủ đề của ảnh không khuyến khích việc đặt ở trên, hãy tính đến việc đặt nó sau dấu sao của mục đầu tiên mà nó minh hoạ (như trong ví dụ "C") để tránh phá vỡ sự liền mạch của phần tử HTML của danh sách không sắp xếp ({{code|<ul>}}).
Should the length of the list items or the topical relevance of said image discourage display at the top corner, consider placing it after the asterisk of the first list-item it illustrates (as in example "C") to avoid breaking continuity of the unordered list ({{code|<ul>}}) element.
 
'''Chú ý''': Tránh đặt ảnh nổi bên trái danh sách vì nó ngắt quãng sự canh lề của các gạch đầu dòng, làm cho sự phân cấp của các mục trở nên không chắc chắn với người đọc.
'''Note''': Avoid floating images to the left of a list as this disrupts the indentation of the bullet-points, making the hierarchy of list-items more difficult for readers to ascertain.
 
=== UnbulletedDanh listssách không gạch ===
{{shortcut|WP:UBLIST}}
 
ForVới listscác ofdanh upsách tocó thirtyđến ba mươi (maycó thể tăng increaselên latersau) itemsmục, withoutcách bulletstrình bày không có gạch đầu dòng (forví exampledụ introng infobox fields,hoặc orđể tothay replacecác listsdanh separatedsách withvới thẻ {{Tag|br|single}}), thì nên dùng {{Tl|Plainlist}} orhoặc {{tl|Unbulleted list}} should be used. ThisCách emitsnày thecho correctmã HTML markup,đúng và giấu andcác hidesgạch theđầu bulletsdòng withbằng CSS.
 
{| class="wikitable"
! Wikitext
! HTML
! Hiện ra
! Appearance
|- style="vertical-align:top;"
| <pre style="margin:0px;">
== TitleTiêu ofđề listdanh sách ==
{{Plainlist|
* ExampleVí dụ 1
* ExampleVí dụ 2
* ExampleVí dụ 3
}}
</pre>
| <syntaxhighlight lang="html4strict" enclose="pre">
<p><a name="Title_of_listTiêu_đề_danh_sách" id="Title_of_listTiêu_đề_danh_sách"></a></p>
<h2><span class="mw-headline">TitleTiêu ofđề listdanh sách</span></h2>
<ul>
<li>ExampleVí dụ 1</li>
<li>ExampleVí dụ 2</li>
<li>ExampleVí dụ 3</li>
</ul>
</syntaxhighlight>
| style="white-space:nowrap; padding:1em;" | <div style="padding-top:0.5em; padding-bottom:0.17em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:150%; margin-bottom:0.6em;"> TitleTiêu ofđề listdanh sách </div>
{{Plainlist|
* ExampleVí dụ 1
* ExampleVí dụ 2
* ExampleVí dụ 3
}}
|- style="vertical-align:top;"
| <pre style="margin:0px;">
== TitleTiêu ofđề listdanh sách ==
{{Unbulleted list
| ExampleVí dụ 1
| ExampleVí dụ 2
| ExampleVí dụ 3
}}
</pre>
| <syntaxhighlight lang="html4strict" enclose="pre">
<p><a name="Title_of_list" id="Title_of_list"></a></p>
<h2><span class="mw-headline">TitleTiêu ofđề listdanh sách</span></h2>
<ul>
<li>ExampleVí dụ 1</li>
<li>ExampleVí dụ 2</li>
<li>ExampleVí dụ 3</li>
</ul>
</syntaxhighlight>
| style="white-space:nowrap; padding:1em;" | <div style="padding-top:0.5em; padding-bottom:0.17em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:150%; margin-bottom:0.6em;"> TitleTiêu ofđề listdanh sách </div>
{{Unbulleted list
| ExampleVí dụ 1
| ExampleVí dụ 2
| ExampleVí dụ 3
}}
|}
 
=== NumberedDanh listssách đánh số ===
Tương tự như trên, sử dụng ký hiện # để có một danh sách đánh số:
Similar to the above, use a # symbol to obtain a numbered list:
{| class="wikitable"
! Wikitext
! HTML
! Hiện ra
! Appearance
|-
| <pre>
== TitleTiêu ofđề listdanh sách ==
# ExampleVí dụ 1
# ExampleVí dụ 2
# ExampleVí dụ 3
</pre>
| <syntaxhighlight lang="html4strict" enclose="pre">
<p><a name="Title_of_listTiêu_đề_danh_sách" id="Title_of_listTiêu_đề_danh_sách"></a></p>
<h2><span class="mw-headline">TitleTiêu ofđề listdanh sách</span></h2>
<ol>
<li>ExampleVí dụ 1</li>
<li>ExampleVí dụ 2</li>
<li>ExampleVí dụ 3</li>
</ol>
</syntaxhighlight>
| style="white-space:nowrap; padding:1em;" | <div style="padding-top:0.5em; padding-bottom:0.17em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:150%; margin-bottom:0.6em;"> TitleTiêu ofđề listdanh sách </div>
# ExampleVí dụ 1
# ExampleVí dụ 2
# ExampleVí dụ 3
|}
Dòng trống giữa các muc trong một danh sách có thứ tự không chỉ gây vấn đề giống như ví dụ trước mà còn làm khởi phát lại số đếm từ "1". Điều này không thể được sửa bằng mã wiki phức tạp (phá hỏng mong đợi dễ sửa chữa) nên hãy tránh việc cách đôi trong danh sách đánh số.
Blank lines between items of an ordered list will not only cause the same problems as in the previous example, but will also restart the numbering at "1". This cannot be fixed without complex wiki markup (defeating ease-of-editing expectations), so double-spacing should always be avoided in numbered lists.
 
==== Other cases ====
==== Các trường hợp khác ====
Experienced editors can use raw html to achieve more complex results, such as ordered lists using indexes other than numbers, and ordered lists not starting from 1.
Những biên tập viên có kinh nghiệm có thể dùng mã HTML thô để đạt đến kết quả phức tạp hơn, ví dụ như danh sách đánh chỉ số không phải theo số hoặc danh sách đánh số không xuất phát từ 1.
{| class="wikitable"
! Wikitext
! Hiện ra
! Appearance
|-
| <pre><ol type="a">
<li>thisdanh sách</li>
<li>listnày</li>
<li>usesdùng</li>
<li>letterschữ</li>
<li>asđể</li>
<li>indexesđánh chỉ số</li>
</ol></pre>
|
<ol type="a">
<li>thisdanh sách</li>
<li>listnày</li>
<li>usesdùng</li>
<li>letterschữ</li>
<li>asđể</li>
<li>indexesđánh chỉ số</li>
</ol>
|-
| <pre><ol start="10">
<li>thisdanh sách</li>
<li>listnày</li>
<li>startsbắt đầu</li>
<li>fromtừ</li>
<li>10</li>
</ol></pre>
|
<ol start="10">
<li>thisdanh sách</li>
<li>listnày</li>
<li>startsbắt đầu</li>
<li>fromtừ</li>
<li>10</li>
</ol>
|-
| <pre><ol type="I" start="50">
<li>thisdanh sách</li>
<li>listnày</li>
<li>usesdùng</li>
<li>romansố La-mã</li>
<li>numeralsvà</li>
<li>andbắt đầu</li>
<li>startstừ</li>
<li>from</li>
<li>50</li>
</ol></pre>
|
<ol type="I" start="50">
<li>thisdanh sách</li>
<li>listnày</li>
<li>usesdùng</li>
<li>romansố La-mã</li>
<li>numeralsvà</li>
<li>andbắt đầu</li>
<li>startstừ</li>
<li>from</li>
<li>50</li>
</ol>
|}
ValidCác valuesgiá fortrị thecho listtrường "type" arelà:
*1 (defaultmặc định, numberssố)
*a ([[Chữ Latinh|chữ Latinh]] viết thường)
*a (lowercase [[latin letters]])
*A (uppercasechữ latinLatinh lettersviết hoa)
*i ([[Số La Mã|số La-mã]] viết thường))
*i (lowercase [[roman numerals]])
*I ([[Số La Mã|số La-mã]] viết hoa))
*I (uppercase roman numerals)
giá trị cho "start" <i>có thể</i> âm nhưng chỉ khi danh sách sử dụng số làm chỉ số. Nếu không, kết quả sẽ ra kỳ quặc.
The start value <i>can</i> be negative, but only if the list uses numbers as indexes. Otherwise, bizarre results are achieved.
{| class="wikitable"
! Wikitext
! Hiện ra
! Appearance
|-
| <pre><ol type="a" start="-2">
<li>definitelychắc chắn</li>
<li><b>notkhông phải</b></li>
<li>aý tưởng</li>
<li>goodtốt!</li>
<li>idea!</li>
</ol></pre>
|
<ol type="a" start="-2">
<li>definitelychắc chắn</li>
<li><b>notkhông phải</b></li>
<li>aý tưởng</li>
<li>goodtốt!</li>
<li>idea!</li>
</ol>
|}
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Cẩm_nang_biên_soạn/Danh_sách”