|
*
[[Tập tin:Moment.png|nhỏ|250px|Mô men]]
==<nowiki/>==
'''Mô men''', '''M''', của một [[vectơ]] '''B''' có gốc tại ''G'' tính từ tâm ''O'' là [[tích vectơ|tích véc tơ]]:
: '''M''' = '''r''' × '''B'''
ở đó
:'''r''' là véc tơ khoảng cách nối ''O'' tới ''G''.
Đọc tên một cách đầy đủ, người ta có thể nói '''M''' là mô men tương ứng với trục đi qua điểm 0, hay đơn giản, "mô men M quanh O".
Mô men trong vật lý học là khái niệm được phát triển để mở rộng nhiều tính chất của chuyển động thẳng sang cho [[chuyển động quay]] của vật rắn.
== Định luật trục song song ==
Mô men phụ thuộc vào tâm quay ''O''. Nếu '''M'''<sub>A</sub> là mô men quanh điểm A, thì mô men quanh điểm B là
: <math>\mathbf{M_B} = \mathbf{M_A} + \mathbf{R} \times \mathbf{B} \,</math>
ở đó
:'''R''' là vectơ từ điểm ''B'' tới điểm ''A''.
Cách biểu diễn này còn được gọi là '''định luật trục song song'''.
Với trường hợp mô men là tổng của các mô men thành phần, như trong các hệ động lực rắn, ở đó mỗi thành phần của hệ sẽ tạo ra một mô men, sự thay đổi của trục được tính bằng:
: <math>\mathbf{M_B} = \mathbf{R} \times \mathbf{B} + \sum_{i=0}{\mathbf{r_i} \times \mathbf{b_i}} \,</math>
ở đó
: <math>\mathbf{B} = \sum_{i=0}{\mathbf{b_i}} \,</math>
hay chuyển sang,
: <math>\mathbf{M_B} = \mathbf{R} \times \mathbf{B} + \mathbf{M_A} \,</math>
== Các đại lượng liên quan ==
Một số đại lượng cơ học quan trọng được phát triển cho chuyển động quay từ những ứng dụng của các mô men:
* [[Mô men quán tính]] (''I'' = ''m'' ''r''<sup>2</sup>), tương ứng với [[khối lượng]] trong [[chuyển động quay]].
* [[Mô men động lượng]] ('''''L''''' = ''I'' '''''ω'''''), tương ứng với [[động lượng]] trong chuyển động quay.
* [[Mô men lực]] ('''τ''' = '''''F'''''×'''''r'''''), tương ứng với [[lực]] trong chuyển động quay.
Khi không có mô men lực tác dụng, thì mô men động lượng được bảo toàn.
Trong [[cơ học lượng tử]]:
* [[Spin]]
* [[Mô men từ quỹ đạo]]
* [[Mô men từ spin]]
== Xem thêm ==
* [[mô men (toán học)]]
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
[[Thể loại:Chuyển động quay]]
[[Thể loại:Cơ học vật rắn]]
| 