Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Amu Darya”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Meotrangden (thảo luận | đóng góp)
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 3:
|image_name = amu darya delta.jpg
|caption = Đồng bằng châu thổ sông Amu Darya chụp từ vũ trụ, tháng 11 năm 1994
|origin = [[PamirDãy Mountainsnúi Pamir]]
|mouth = NoneKhông, formerlytrước đây là [[Aralbiển SeaAral]]
|basin_countries = [[Afghanistan]], [[Tajikistan]], [[Turkmenistan]], [[Uzbekistan]]
|length = {{convert|2400|2.400 km|mi|abbr=on}} (1.500 dặm Anh)
|elevation = ~{{convert|6000|6.000 m| (20.000 ft|abbr=on}})
|discharge = {{convert|2525|m3/s|abbr=on}}2.525 m³ (89.200 ft³)<ref name="autogenerated1">[http://www.ce.utexas.edu/prof/mckinney/papers/aral/CentralAsiaWater-McKinney.pdf www.ce.utexas.edu]</ref>
|watershed = {{convert|534739|km2|abbr=on}}534.739 km² (206.464 dặm vuông Anh)
}}
[[Hình:Aral_map.png|nhỏ|200px|trái|Bản đồ khu vực xung quanh biển Aral. Các ranh giới của biển Aral là vào khoảng năm 1960. Các quốc gia có ít nhất một phần đường phân nước đổ vào biển Aral được tô màu vàng.]]
 
Sông '''Amu Darya''' (còn gọi là ''Amudarya'', ''Amudar'ya'', [[tiếng{{lang-tg|Омударё Bahay Tư]]дарёи &#1570;&#1605;&#1608;&#1583;&#1585;&#1740;&#1575Ому}} - ''Omudaryo'' hay ''daryoi Omu''; {{lang-fa|آمودریا}} - ''Âmudaryâ''; ({{lang-uz|Amudaryo}}, {{lang-tk|Amyderýa}}, với ''Daryadarya'' ([[tiếng Trung Ba Tư|Pahlavi]]) nghĩa là "[[biển]]" hay [[sông]] rất lớn) là một con sông ở [[Trung Á]]. Chiều dài đường giao thông thủy khoảng 1.450 km (800 dặm). Tổng chiều dài của nó là 2.400 km (1.500 dặm).
Trong [[thời Cổ đại]], con sông này có tên gọi là '''Oxus''' theo [[tiếng Hy Lạp]].
 
[[Hình:Aral_map.png|nhỏ|200px|trái|Bản đồ khu vực xung quanh biển Aral. Các ranh giới của biển Aral là vào khoảng năm 1960. Các quốc gia có ít nhất một phần đường phân nước đổ vào biển Aral được tô màu vàng.]]
 
Nó bắt nguồn từ [[dãy Pamir]] trên lãnh thổ [[Afghanistan]] như là '''sông Pamir''', nổi rõ lên tại hồ [[Zorkul]], chảy theo hướng đông-tây cho tới [[Ishtragh]], tại đây nó quay trở lại theo hướng bắc và sau đó chảy theo hướng đông bắc-tây nam tới [[Hindu Kush]] như là sông '''[[Panj]]''', sau đó gần như là theo hướng đông-tây và tạo ra biên giới tự nhiên giữa Afghanistan và [[Tajikistan]], sau đó tạo ra biên giới giữa Afghanistan và [[Uzbekistan]] trong khoảng 200 km, vượt qua [[Termez]] và [[cầu hữu nghị Afghanistan-Uzbekistan]]. Nó chảy theo biên giới của Afghanistan và [[Turkmenistan]] trong khoảng 100 km nữa trước khi chảy vào lãnh thổ Turkmenistan tại [[Kerki]]. Từ đây nó có tên gọi '''Amu Darya''', nó chảy ngang qua Turkmenistan theo hướng đông nam-tây bắc, vượt qua [[Turkmenabat]] và tạo ra biên giới của Turkmenistan và [[Uzbekistan]] tại [[Khalkabad]]. Sau đó nó phân ra thành nhiều sông nhánh (đã từng có thời gian tạo ra các đồng bằng châu thổ và đổ vào [[biển Aral]]), vượt qua [[Urgench]], [[Daşoguz|Dashoguz]] và các thành phố khác, nhưng ngày nay nó không chảy nổi tới biển Aral nữa và biến mất trong sa mạc.