Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lan Xang”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 55:
{{Chính|Phà Ngừm}}
 
Phà Ngừm là dòng dõi của thủ lĩnh (''chao muang'') xứ [[Luangprabang (huyện)|muang Sua]] (Luangprabang ngày nay). Lúc nhỏ, ôngcha cùngcon chaông bị ngườibắt Khmer giải sangvào [[Angkor]] làm [[con tin]] rồicủa lấytriều một công nương trong hoàng tộcđình Khmer. Trong thờiAngkor, gianPhà này ôngNgừm quy y theo [[đạo Phật]] giáorồi Đạiđược thừagả công họcnương hỏitrong phéphoàng chỉtộc huyKhmer. quânNăm sự1351 khi caimiền trịBắc của [[Đếloạn, quốctriều đình Khmer]]. Nămlúc 1351,ấy Phàđã Ngừmsuy đượcyếu, triềusai đìnhPhà Angkor pháiNgừm kéocầm quân lên bình định miền bắc [[cao nguyên Khorat]]. Vớiđánh độidẹp. quânPhà hùngNgừm mạnh,giỏi cùngviệc tàibinh điềunên quânbình giỏi,định Phà Ngừm đã chiến thắngđược các ''chao muang'' địa phương năm 1354, thống nhất xứ Lào, lậpxưng nênquốc triềuhiệu đình '''Lan Xang'''. vàoKinh năm 1354,đô đặt đô ở Xieng Dong Xieng Thong ở muangxứ Muang Sua cũ. Biên cương nước Lan Xang rộng lớn nhất nhì Đông Nam Á lúc bấy giờ, bao gồm [[Cao nguyên Khorat]] cùng cảlưu hai bờvực sông Mê Kông, bắc giáp [[Trung Hoa]], nam đến Sambor phía dưới các thác ghềnhcủa [[đảođế Khong]]quốc trên sông [[Mê KôngAngkor]], đông giáp [[Đại Việt]], tây là rặng [[Dong Phaya Yen]].
 
Năm 1373, dân Lan Xang không phục nên Phà NgùmNgừm nên phải lưu vong sang xứ [[nanNan (tỉnh)|muang Nan]] (nay thuộc [[nan (tỉnh)|tỉnh Nan]], [[Thái Lan]]) rồi mất ở đó. Con Phà Ngừm là [[Samsenethai]] lên kế vị. Sử Thái thì cho là từ Samsenthai trở đi, Lan Xang sang triều cống, nhận làm chư hầu [[vương quốc Ayutthaya]] của người Thái.
 
Samsenethai có công chỉnh đốn triều chính Lan Xang thêm quy củ, lấy [[Hệ thống Mandala|Mandala]] và [[Phật giáo]] [[Thượng tọa bộ]] làm gốc. Nhờ đó, Samsenethai thu phục được các thủ lĩnh địa phương. Ông còn tìm cách giao hiếu với Quốc vương nước Ayutthaya của người Thái, ngày càng hùng mạnh. Một mặt Samsenethai nạp phi kết hôn với công chúa xứ [[Lan Na]], mặt kia ông cũng phái người sang cầu hôn bên Ayutthaya, rước một công chúa về. Ayutthaya.