Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Bá quốc Bồ Đào Nha”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trang mới: “{{Infobox Former Country |native_name = ''Condado Portucalense''<br> ''Condado de Portucale'' |conventional_long_name = Bá quốc Bồ Đào Nha |common_n…”
 
GHA-WDAS (thảo luận | đóng góp)
n Bot: sửa lỗi chung
Dòng 36:
 
==Bá quốc đầu tiên==
[[FileTập tin:Henry, Count of Portugal.jpg|thumb|left|upright|Chân dung Henry xứ Burgundy từ một bức tiểu họa thế kỷ 13.]]
Lịch sử bá quốc Bồ Đào Nha theo truyền thống được bắt đầu từ ''[[Reconquista|cuộc tái chiếm]]'' Portucale ([[Porto]]) của [[Vímara Peres]] vào năm [[868]]. Ông được vua [[Alfonso III xứ Asturias]] bổ nhiệm làm bá tước và trao quyền kiểm soát [[Biên khu|khu vực biên giới]] giữa hai dòng sông [[Limia]] và [[Douro]]. Phía nam Douro, một lãnh địa biên giới sẽ được hình thành trong những thập kỷ về sau khi cái sẽ trở thành [[Bá quốc Coimbra]] do [[Hermenegildo Gutiérrez]] chinh phục từ tay quân [[Moor]]. Điều này chuyển biên giới xa tận phía nam giáp với bá quốc Bồ Đào Nha nhưng nó vẫn còn phỉa hứng chịu các chiến dịch lặp đi lặp lại từ [[Tiểu vương quốc Cordoba|Khalip của Cordoba]]. Việc [[Almanzor]] tái chiếm Coimbra vào năm [[987]] một lần nữa lại đặt bá quốc Bồ Đào Nha trên biên giới phía nam của nhà nước León đối với hầu hết các phần còn lại cho sự tồn tại của bá quốc. Các vùng phía nam của nó chỉ được tái chinh phục dưới thời vua [[Ferdinand I xứ León và Castile]], với thành [[Lamego]] thất thủ vào năm [[1057]], [[Viseu]] vào năm [[1058]] và cuối cùng là [[Coimbra]] vào năm [[1064]].
 
Các nhà lãnh đạo đầu tiên của bá quốc Bồ Đào Nha đã đạt tới đỉnh cao quyền lực của họ trong những năm cuối thế kỷ 10, khi Bá tước [[Gonzalo Menéndez|Gonçalo Mendes]] có thể sử dụng danh hiệu ''magnus dux portucalensium'' ("đại công tước Bồ Đào Nha") và con trai của ông là [[Menendo González|Menendo]] vẫn sử dụng danh hiệu ''dux magnus'' (đại công tước). Năm [[966]] Gonçalo phái người tới ám sát vua [[Sancho I của León]]. Ông cho mời nhà vua đến dự một bữa tiệc và thết đãi những món ăn bị nhiễm độc.<ref>Abdurrahman Ali El-Hajji (1965), "Christian States in Northern Spain During the Umayyad Period (138–366 A.H./A.D. 755–976): The Borders of those States, their kings, Internal Relations; Its Influence on their Relations and Motives for their Diplomatic Relations with the Muslims," ''Islamic Quarterly'', 9(1/2), 51; [[Roger Collins]] (1983), ''Early Medieval Spain: Unity in Diversity, 400–1000'' (Macmillan), 242.</ref> Vào những năm cuối thập niên 960 vùng đất của Gonçalo đã bị người [[Viking]] tàn phá, và vào năm [[968]] ông có cãi nhau với vua [[Ramiro III]] về việc từ chối của người sau nhằm chiến đấu chống lại bọn cướp. Con trai ông Menendo có mối quan hệ mật thiết với đối thủ và người kế thừa của Ramiro là [[Bermudo II xứ León|Bermudo II]], trở thành ''[[alférez]]'' của nhà vua và gia sư cho con mình là vị vua tương lai [[Alfonso V xứ León|Alfonso V]]. Sau khi kế vị Alfonso, Menendo đóng vai trò là nhiếp chính cho vị vua trẻ và gả một trong những cô con gái của Menendo cho cậu.
 
Bá quốc vẫn tiếp tục với mức độ tự chủ khác nhau bên trong Vương quốc León và trong một thời gian ngắn bị phân ly, [[Vương quốc Galicia]] cho đến năm [[1071]], khi Bá tước [[Nuno Mendes (bá tước)|Nuno Mendes]], muốn giành quyền tự chủ lớn hơn cho Bồ Đào Nha, đã bị đánh bại và giết chết trong [[trận Pedroso]] bởi Vua [[García II xứ Galicia]], người sau đó tự xưng là Vua của Galicia và Bồ Đào Nha, lần đầu tiên một tước hiệu hoàng gia được sử dụng có liên quan tới Bồ Đào Nha. Sự độc lập của bá quốc bị thủ tiêu, các vùng lãnh thổ còn lại bên trong Vương quốc liên hiệp Galicia đều lần lượt gộp vào trong các vương quốc lớn của anh em García là [[Sancho II xứ León và Castile|Sancho II]] và [[Alfonso VI xứ León và Castile]].
 
==Bá quốc thứ hai==
Cựu [[Vương quốc Galicia]], sau đó bao gồm cả Bồ Đào Nha ngày nay cũng như phía nam đến tận Coimbra, được vua Alfonso VI trao lại như một bá quốc cho người con rể là [[Raymond xứ Burgundy]]. Tuy nhiên, quan ngại về quyền lực ngày càng tăng của Raymond khiến cho Alfonso vào năm [[1096]] phải tách Bồ Đào Nha và Coimbra ra khỏi Galicia và ban cho một người con rể khác là [[Henry, Bá tước Bồ Đào Nha|Henry xứ Burgundy]], vừa kết hôn với đứa con gái ngoài giá thú của Alfonso VI là [[Theresa, Nữ Bá tước Bồ Đào Nha|Theresa]].<ref>Simon Barton (1997), p.14</ref><ref>João Ferreira (2010), p.23</ref> Henry đã chọn Braga làm căn cứ địa cho bá quốc mới được thành lập là ''Condado Portucalense'' được biết đến vào thời này với tên gọi ''Terra Portucalense'' hoặc ''Província Portucalense'',<ref name="JoelSerrao">Joel Serrão (1990), p.145</ref> kéo dài cho đến lúc Bồ Đào Nha giành được độc lập và được [[Vương quốc León]] công nhận vào năm [[1143]]. Lãnh địa của nó bao gồm phần lớn lãnh thổ Bồ Đào Nha hiện tại giữa [[sông Minho]] và [[sông Tagus]].<ref name="JoelSerrao" />
 
Bá tước Henry tiếp tục công cuộc ''Reconquista'' ở miền tây Iberia và mở rộng lãnh địa của bá quốc mình. Ông cũng tham gia vào một số mưu đồ bên trong triều đình León cùng với người em họ Raymond và cô em dâu [[Urraca xứ Castile]], mà ông ủng hộ sự thăng thiên của Raymond được trở lại với lời hứa hẹn về quyền tự chủ và độc lập dành cho Bồ Đào Nha. Năm [[1111]] người Hồi giáo đã xâm chiếm [[Santarém]].<ref>Joel Serrão (1990), p.147</ref> Khi Bá tước Henry qua đời vào năm [[1112]], dân chúng của Bá quốc Bồ Đào Nha gồm cả những gia tộc quyền thế đều ủng hộ nền độc lập. Góa phụ của Henry là Theresa nắm quyền cai trị thay mặt cho đứa con trai nhỏ của mình, và tự mình liên minh với giới quý tộc Galicia để thách thức sự thống trị của cô em là bà chúa Urraca và có một thời gian ngắn sử dụng danh hiệu Nữ hoàng. Tuy nhiên, bà đã bị Urraca đánh bại vào năm [[1121]] và buộc phải chấp nhận một vị trí giúp ích cho nhà nước phong kiến León. Con trai của bà là [[Afonso Henriques]] đã nắm được quyền kiểm soát chính phủ vào năm [[1128]] sau khi đánh tan tành lự lượng của mẹ mình trong [[trận São Mamede]] ngay gần [[Guimarães]]. Sau trận đánh này, ông bắt đầu phô bày cái ấn với một chữ thập và từ "Bồ Đào Nha". Ông tiếp tục giành chiến thắng trong trận đánh nhờ sự hỗ trợ của giới quý tộc tỉnh [[Entre-Douro-e-Minho]], cuối cùng đã ca khúc khải hoàn trong [[trận Ourique]] năm [[1139]], dẫn đến việc công bố mình là Vua của Bồ Đào Nha. Đó là lần cuối cùng vào năm 1143 khi vị chúa tể trên danh nghĩa của ông là [[Alfonso VII xứ León và Castile]] mới chịu công nhận nền độc lập trên thực tế của Bồ Đào Nha theo [[Hiệp ước Zamora]].
 
==Danh sách bá tước==
Dòng 65:
*[[Henry, Bá tước Bồ Đào Nha|Henry]] (1096–1112)
*[[Theresa, Nữ Bá tước Bồ Đào Nha|Theresa]] (1112–1128, cai trị như nhiếp chính vương cho con trai). Được [[Giáo hoàng Paschal II]] công nhận là "Nữ hoàng Bồ Đào Nha" vào năm 1116, nhưng buộc phải từ bỏ lời tuyên bố độc lập vào năm 1121, dù bà vẫn tiếp tục xưng là 'Nữ hoàng' trong các văn kiện sau này.
*[[Afonso I of Portugal|Afonso]] (1112–1143), tự xưng Công tước Bồ Đào Nha. Tuyên bố mình là vua vào năm 1139 và được León công nhận độc lập vào năm 1143. Mãi tới năm 1179 thì Bồ Đào Nha mới được [[Giáo hoàng Alexander III]] thừa nhận là một vương quốc độc lập.
 
===Phả hệ===
[[FileTập tin:House of Vimara Peres.PNG|centre|750px]]
 
==Xem thêm==
Dòng 76:
==Tham khảo==
;Chú thích
{{Reflisttham khảo|20em}}
;Tài liệu
* {{citation|first=Simon|last=Barton|title=The Aristocracy in Twelfth-Century León and Castile|publisher=Cambridge University Press|location=Cambridge, England|year=1997}}
Dòng 83:
 
{{DEFAULTSORT:Bồ Đào Nha, Bá quốc}}
[[Thể loại:Reconquista]]
[[Thể loại:Quốc gia và vùng lãnh thổ thành lập vào năm 868]]
[[Thể loại:Quốc gia và vùng lãnh thổ giải thể vào năm 1139]]