Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hà mã”

 

'''Hà mã''' (''Hippopotamus amphibius'') là một loài [[lớp Thú|động vật có vú]] [[động vật ăn cỏ|ăn cỏ]] lớn sống ở [[châu Phi hạ Sahara|châu Phi cận Sahara]], và là một trong hai [[loài]] còn tồn tại của [[Họ (sinh học)|họ]] [[Hippopotamidae]] (loài còn lại là [[hà mã lùn]].) Đây là một trong những loài thú có vú trên cạn lớn nhất và là [[Bộ guốc chẵn|động vật guốc chẵn]] nặng nhất còn lại, dù thấp hơn nhiều so với loài [[hươu cao cổ]]. Từ "hippopotamus" được bắt nguồn từ [[tiếng Hy Lạp]] {{polytonic|ἱπποπόταμος}}, ''hippopotamos'' - gồm {{Polytonic|ἵππος}}, ''hippos'' nghĩa là "ngựa", và {{polytonic|ποταμός}}, ''potamos'' nghĩa là "sông" - mang nghĩa "ngựa ở sông",<ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/hippopotamus Hippopotamus] from Merriam-Webster's Online Dictionary]</ref> tương ứng với ý nghĩa của từ "hà mã" trong Hán Việt.

==Tổng quan==

Hà mã là loài sống nửa ở nước nửa trên cạn, cư trú ở các con [[sông]], [[hồ]] và các đầm lầy [[rừng ngập mặn]] [[Tây Phi]]<ref>http://www.naturatours.com/gabon</ref> nơi những con đực chiếm lĩnh một đoạn sông và đứng đầu đàn gồm 5 đến 30 con cái và con non. Vào ban ngày, chúng duy trì sự mát mẻ bằng cách đầm mình trong nước hay bùn; và sự sinh sản cũng diễn ra trong nước. Chúng lên bờ vào ban đêm để ăn cỏ. Mặc dù các con hà mã nghỉ ngơi gần nhau trong nước, thì việc kiếm ăn lại là hoạt động đơn lẻ và không mang tính lãnh thổ.

 

Hà mã được nhận biết bởi thân mình tròn trịa, gần như không lông, cái miệng và bộ hàm lớn, hai đôi chân ngắn và kích cỡ to lớn. Chúng là động vật có vú lớn thứ ba về khối lượng (từ 1½ đến 3 tấn), sau [[tê giác trắng]] (1½ đến 3½ tấn) và ba loài [[voi]] (3 đến 9 tấn). Hà mã là một trong những loài [[thú đi bằng bốn chân]] lớn nhất.<ref>[http://animal.discovery.com/mammals/hippopotamus/ Hippopotamus: Facts, Pictures, Video: Animal Planet]. Animal.discovery.com (2009-12-31). Truy cập 2011-03-29.</ref> Dù có hai đôi chân ngắn và thân hình bè bè, chúng lại có thể dễ dàng chạy nhanh hơn con người. Chúng đã được ghi nhận với tốc độ {{convert|30|km/h|abbr=on}} ở những khoảng cách ngắn. Hà mã là một trong những sinh vật hung hăng nhất trên thế giới và thường được xem như một trong những động vật nguy hiểm nhất ở châu Phí. Hiện nay ước tính có khoảng 125.000 tới 150.000 cá thể hà mã ở khắp khu vực [[châu Phi hạ Sahara|châu Phi cận Sahara]]; [[Zambia]] (40.000) và [[Tanzania]] (20.000–30.000) là hai quốc gia có quần thể hà mã lớn nhất.<ref name="Redlist"/> Chúng vẫn bị đe dọa bởi việc mất đi môi trường sống và sự săn trộm để lấy thịt và những răng nanh bằng [[ngà]].

==Tấn công con người==

{{Chính|Động vật nguy hiểm}}

[[Tập tin:1DSC07857.JPG|150px|nhỏ|phải|Những con hà mã tuy có vẻ bề ngoài hiền lành cục mịch nhưng chúng là một trong những loại động vật nguy hiểm bậc nhất và hung dữ nhất, giết nhiều người nhất ở châu Phi]]

 

 

== Chú thích ==

{{Tham khảo|colwidth=35em}}