Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Minh Mạng”

| kiểu phối ngẫu = Vợ

| thông tin phối ngẫu 2 =ẩn

| kiểu phối ngẫu 2 = Các vợ khác

| thông tin con cái = ẩn

| con cái = [[Minh Mạng#Gia quyến|142 con, bao gồm 78 hoàng tử và 64 công chúa]]

| kiểu tên đầy đủ = Tên húy

| hoàng tộc = [[Nhà Nguyễn]]

| cha = [[Nguyễn Thế Tổ]]<br/>Gia Long hoàng đế

| mẹ = [[Thuận Thiên Cao Hoàng hậu]]

| miếu hiệu = [[Thánh Tổ]] (聖祖)

| sinh = [[25 tháng 5]] năm [[1791]]

| mất = {{ngày mất và tuổi|1841|1|20|1791|5|25}}

| nơi an táng = [[Lăng Minh Mạng|Hiếu Lăng]] (孝陵)

}}

 

 

 

== Thân thế ==

 

 

 

== Trị vì đất nước ==

 

{{cquote|

''Lòng người, ai chả muốn yên hay vì chuyện sinh sự để thay đổi luôn, lúc trẻ tuổi còn khoẻ mạnh mà không biết sửa sang mọi việc, đến lúc già yếu thì còn mong làm gi được nữa. Bởi thế trẫm không dám lười biếng bất kỳ lúc nào.''|||<ref name="nguyenphuoctoc"/><ref name="baobinhduong"/>

}}

 

 

=== Quốc hiệu Đại Nam ===

Trong việc dùng người Minh Mạng chú trọng cả tài, đức và đặc biệt là học vấn.<ref name="baobinhduong"/> Ông cho rằng người không học thì không rõ [[luật pháp|pháp luật]], lỡ khi xử đoán sai thì pháp luật khó dung, như thế sẽ làm hại dân. Việc dùng người không ngoài mục đích muốn yên dân. Muốn yên dân thì quan phủ huyện không được phiền nhiễu dân, tham nhũng.<ref name="baobinhduong"/> Vì vậy, nhà [[vua]] đã nghiêm trị nhiều viên quan [[tham nhũng]].<ref name="baobinhduong"/> Từ thời Minh Mạng được xác định rõ rệt giai chế phẩm trật từ [[cửu phẩm]] tới [[nhất phẩm]], mỗi phẩm chia làm chánh và tòng 2 bậc. Trừ khi có [[chiến tranh]], loạn lạc còn bình thường quan võ phải dưới quan văn cùng phẩm với mình. Quan Tổng đốc (văn) vừa trị vì tỉnh vừa chỉ huy đội quân của tỉnh nhà.<ref>Nguyễn Thế Anh - Kinh tế & Xã hội VN dưới các vua triều Nguyễn NXB Văn học tr.47</ref> Minh Mạng còn định mức lương bổng cho quan lại, định tiền gạo cho mỗi cấp cùng thời hạn lãnh lương. Ngoài ra ông còn cấp tiền dưỡng liêm để tranh sự [[tham nhũng]] của quan lại.<ref name="nguyenphuoctoc"/><ref name="baobinhduong"/>

 

*Trung Kỳ (từ này đặt ra từ năm 1834) có 12 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận

 

Nhà vua đặt các quan [[Tổng đốc]] (đối với tỉnh lớn) hoặc [[Tuần phủ]] (đối với tỉnh nhỏ), riêng tỉnh Thừa Thiên là Phủ doãn; và các quan [[Bố Chính sứ]], [[Án sát]] cùng [[Lãnh binh]] để trông coi mọi việc tại từng tỉnh. Trong triều, các cơ quan điều khiển cũng đổi mới, Thị Thư Viện được đổi thành Văn Thư Phòng vào năm 1820, rồi thành Nội Các vào năm 1829. Năm [[1830]], ông đặt ra [[Cơ Mật viện]] để trông coi những việc quốc quân trọng yếu.<ref name="nguyenphuoctoc"/> Ông đã cho thành lập [[Tôn Nhân Phủ]], điều hành các Hệ, Phòng trong việc kê khai nhân thế bộ, cấp dưỡng và từ tế cũng như kiểm soát và đàn hạch trong quốc tộc.<ref name="nguyenphuoctoc"/>

 

== Đối ngoại ==

{{chính|Ngoại giao Việt Nam thời Nguyễn}}

 

Ông còn sai tìm nhiều giáo sĩ ở trong nước đem về kinh đô Huế để dịch sách Tây ra [[tiếng Việt]], nhằm mục đích ngăn các giáo sĩ giảng đạo ở chốn hương thôn.<ref name="kccvn">''Kể chuyện các vua Nguyễn''<!--Có link vi phạm bản quyền đã bị xoá--></ref>

 

 

Từ năm [[1822]], trong Nam ngoài Bắc có rất nhiều cuộc nổi dậy, nhà vua cho là dân đạo theo giúp các đạo quân nổi dậy, sự cấm đạo lại càng khắc nghiệt hơn. Từ năm Giáp Ngọ ([[1834]]) đến năm Mậu Tuất ([[1838]]), có nhiều giáo sĩ và giáo dân bị giết, nhất là từ khi bắt được [[Joseph Marchand]] (''Cố Du''), một giáo sĩ tham gia vào [[cuộc nổi dậy Lê Văn Khôi]]. Các giáo sĩ phương Tây đã so sánh Minh Mạng với [[Nero]] - một [[hoàng đế La Mã]] đã bách hại hàng loạt các tín đồ theo đạo.<ref>Việt Sử Toàn Thư, Phạm Văn Sơn, tr. 432</ref><ref>Trong số đó có cả [[Thánh Phêrô]], vị [[Giáo hoàng]] đầu tiên (bị xử tử năm 64).</ref> Tuy nhiên, các giáo sĩ phương Tây vẫn liều chết để truyền đạo cho được, có người còn phải đào hầm ở dưới đất hàng mấy tháng để truyền đạo.<ref name="kccvn"/>

''Trương Đăng Quế thờ ta đến 21 năm, trọn đạo làm tôi, một lòng công trung, bày mưu dưới trướng, ra sức giúp việc ngoài biên, thực là một người công thần kỳ cựu của triều đình. Ngươi nên đãi ngộ một cách ưu hậu, hễ nói thì phải nghe, bày mưu kế gì thì phải theo, ngày sau có thể được thờ vào nhà thế thất.''|||Minh Mạng<ref>[[Đại Nam thực lục]], tập 5, trang 889</ref>

}}

 

 

== Gia quyến ==

[[Tập tin:Minh Mạng mausoleum.jpg|nhỏ|250px|Lăng Minh Mạng ([[Hiếu Lăng]])]]

 

 

Sách [[Minh Mạng chính yếu]] chép: Năm Minh Mạng thứ sáu, mùa Xuân, tháng giêng, trong Kinh Kỳ ít mưa, nhà vua lấy làm lo, chỉ dụ cho quan Thượng Bảo Khanh là ông Hoàng Quỳnh rằng:

}}

 

 

# Quý nhân [[Cái Thị Trinh]] (貴人蓋氏貞), người [[Hải Lăng]], [[Quảng Trị]], bà là con gái của ông [[Cái Văn Hợp]]. Bà sinh được 1 Hoàng Tử là Nguyễn Phúc Miên Túc và 2 Công Chúa là Nguyễn Phúc Hòa Thục và Nguyễn Phúc Vĩnh Gia.

# Quý nhân [[Đỗ Thị Tùng]] (貴人杜氏松).

# Quý nhân [[Lê Thị Lộc]] (貴人黎氏祿).

# Mỹ nhân [[Nguyễn Thị Bân]] (美人阮氏彬).

# Cung nhân [[Lý Thị Cầm]] (宮人 李氏琴).

 

 

==== Hoàng tử ====

# Ninh Thuận quận vương [[Nguyễn Phúc Miên Nghi]] [寧順郡王阮福綿宜; 30 tháng 12, 1810 - 12 tháng 8, 1874], mẹ là Trang tần. Ông đã có 74 người con, gồm 34 nam và 40 nữ.

# Vĩnh Tường quận vương [[Nguyễn Phúc Miên Hoành]] [永祥郡王阮福綿宏; 13 tháng 7, 1811 - 23 tháng 12, 1835], mẹ là Hiền phi. Có 11 người con trai.

# [[Nguyễn Phúc Miên Hựu]] [阮福綿右], không có truyện.

# Tảo thương

 

==== Công chúa ====

''Trong đời vua Thánh Tổ làm vua, pháp luật, chế độ, điều gì cũng sửa sang lại cả, làm thành một nước có cương kỷ. Nhưng chỉ vì ngài nghiêm khắc quá, cứ một mực theo cổ, chứ không tùy thời mà biến hóa phong tục; lại không biết khoan dung cho sự sùng tín, đem giết hại những người theo đạo, và lại tuyệt giao với ngoại quốc làm thành ra nước Nam ta ở lẻ loi một mình.''

 

 

Theo Giáo sư [[Phan Huy Lê]]: Trong [[lịch sử]] chế độ [[chế độ quân chủ|quân chủ]] [[Việt Nam]], cải cách của vua [[Lê Thánh Tông]] năm [[1471]] và cải cách của vua Minh Mạng năm 1831 – 1832 là hai cải cách hành chính có qui mô toàn quốc và đạt hiệu quả cao nhất.<ref>[http://doanthanhnien.vn/article/Chuyende/8496/1/print Đoàn TNCS Hồ Chí Minh: Chống tham nhũng bắt đầu từ trên]</ref>