Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lịch sử Hoa Kỳ”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎Đệ nhị Thế chiến: clean up, replaced: Quốc Xã → Quốc xã (3) using AWB
n →‎Chiến tranh lạnh, phản văn hóa, và dân quyền: chính tả, replaced: gọi tắc → gọi tắt using AWB
Dòng 307:
Mục đích chính yếu của Mỹ từ năm 1945–48 là cứu giúp châu Âu thoát khỏi tình trạng tàn phá của Đệ nhị Thế chiến và ngăn chặn sự bành trướng của [[chủ nghĩa cộng sản]] mà Liên Xô là đại diện. [[Học thuyết Truman]] năm 1947 tạo điều kiện viện trợ kinh tế và quân sự cho [[Hy Lạp]] và [[Thổ Nhĩ Kỳ]] để phản ứng đối phó mối đe dọa bành trướng của cộng sản tại [[vùng Balkan]]. Năm 1948, Hoa Kỳ thay thế các chương trình viện trợ tài chính từng phần bằng [[kế hoạch Marshall]] toàn diện, bơm tiền vào nền kinh tế Tây Âu, và tháo vỡ các hàng rào mậu dịch trong khi đó hiện đại hóa các phương thức điều hành trong thương nghiệp và chính quyền.<ref name="John Lewis Gaddis 2005">John Lewis Gaddis, ''The Cold War: A New History'' (2005)</ref>
 
Ngân sách của kế hoạch là 13 tỉ đô la trong lúc [[tổng sản lượng nội địa]] của Hoa Kỳ khi đó là 258 tỉ đô la vào năm 1948. Ngoài ra còn có 12 tỉ đô la viện trợ của Mỹ dành cho châu Âu giữa thời gian kết thúc chiến tranh và bắt đầu kế hoạch Marshall. Nhà lãnh đạo Liên Xô là [[Joseph Stalin]] ngăn chặn [[Khối phía Đông|các quốc gia vệ tinh của mình]] tham dự vào kế hoạch này. Từ điểm đó, với các nền kinh tế tập quyền vô hiệu quả, [[Đông Âu]] rơi lại ngày càng xa [[Tây Âu]] về phương diện thịnh vượng và phát triển kinh tế. Năm 1949, Hoa Kỳ từ bỏ chính sách lâu đời không liên minh quân sự trong thời bình khi đứng ra thành lập liên minh [[Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương]] (gọi tắctắt là NATO). Để đối phó, Liên Xô thành lập [[Khối Warszawa]] gồm các quốc gia cộng sản.<ref name="John Lewis Gaddis 2005"/>
 
Tháng 8 năm 1949, Liên Xô thử nghiệm vũ khí hạt nhân đầu tiên của mình, vì thế leo thang mối nguy cơ chiến tranh. Thực tế, mối đe dọa hủy diệt cả hai phía đã ngăn ngừa hai cường quốc tránh xa đối đầu trực tiếp. Kết quả là xảy ra những cuộc chiến tranh thay thế (''proxy war''), đặc biệt là [[Chiến tranh Triều Tiên]] và [[Chiến tranh Việt Nam]] mà theo đó hai cường quốc không trực diện đối đầu nhau.<ref name="John Lewis Gaddis 1989"/> Bên trong quốc nội Hoa Kỳ, Chiến tranh lạnh gây ra những quan ngại về ảnh hưởng của cộng sản. Liên Xô bất ngờ qua mặt Hoa Kỳ về mặt kỹ thuật với [[Sputnik]], một vệ tinh nhân tạo đầu tiên của thế giới vào năm 1957. Sự kiện này khởi sự cuộc [[chạy đua vào không gian]] mà sau cùng Hoa Kỳ giành thắng lợi khi phi thuyền [[Apollo 11]] đưa các [[phi hành gia]] đặt chân lên [[Mặt Trăng]] vào năm 1969. Lo ngại về sự yếu kém của nền giáo dục Hoa Kỳ dẫn đến việc chính phủ liên bang hỗ trợ nền giáo dục Mỹ trên diện rộng về giáo dục và nghiên cứu khoa học.<ref>James T. Patterson, ''Grand Expectations: The United States, 1945–1974'' (1988)</ref>