Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hy Lạp hóa”

[[FileTập tin:Greek Colonization Archaic Period.png|thumb|350px|Bản đồ cho thấy các vùng lãnh thổ và thuộc địa của người Hy Lạp dưới [[thời kỳ Archaic]].]]

'''Hy Lạp hóa''' ([[tiếng Anh]]: ''Hellenisation''; [[tiếng Mỹ]]: ''Hellenization'') là sự truyền bá nền [[văn hóa]] [[Hy Lạp cổ đại]] trong lịch sử, và ở một mức độ thấp hơn là ngôn ngữ lên người nước ngoài bị [[Hy Lạp]] xâm chiếm hoặc đưa vào phạm vi ảnh hưởng của mình, đặc biệt là trong [[thời kỳ Hy Lạp hóa]] sau các chiến dịch của [[Alexandros Đại đế]] (Vua xứ [[Vương quốc Macedonia|Macedonia]] năm 336-323 TCN). Kết quả của Hy Lạp hóa là những yếu tố gốc Hy Lạp kết hợp các hình thức và mức độ khác nhau với các thành phần địa phương. Trong thời hiện đại, Hy Lạp hóa đã gắn liền với việc tiếp nhận nền văn hóa Hy Lạp hiện đại và đồng nhất dân tộc và văn hóa của Hy Lạp.<ref name="Zacharia2008">{{harvnb|Zacharia|2008|p=232}}.</ref><ref name="Koliopoulos-Veremis">{{harvnb|Koliopoulos|Veremis|2002|pp=232–241}}.</ref>

[[FileTập tin:MacedonEmpire.jpg|thumb|400px|Bản đồ [[Đế quốc Macedonia]] vào khoảng năm 323&nbsp;TCN]]

Trong suốt thời kỳ Hy Lạp hóa, từ sau cái chết của Alexandros Đại đế, số lượng đáng kể người [[Người Assyria|Assyria]], [[Người Do Thái|Do Thái]], [[Người Ai Cập|Ai Cập]], [[Người Ba Tư|Ba Tư]], [[Parthia]], [[Người Armenia|Armenia]] và một số dân tộc khác cùng khu vực [[Balkan]], [[Biển Đen]], Đông Nam [[Địa Trung Hải]], [[Anatolia]], [[Trung Đông]] và [[Trung Á]] đều bị Hy Hạp hóa. [[Người Bactria]], một nhóm dân tộc [[Iran]] sống ở [[Bactria]] (miền bắc [[Afghanistan]]) đã bị Hy Lạp hóa dưới thời [[Vương quốc Hy Lạp-Bactria]] và ngay sau khi các bộ lạc khác nhau tại vùng tây bắc của [[tiểu lục địa Ấn Độ]] (ngày nay là [[Pakistan]]) dưới thời [[Vương quốc Ấn-Hy Lạp]]. Cũng có quá trình Hy Lạp hóa các giống dân [[Người Thracia|Thracia]],<ref>D. Samsaris, The Hellenization of Thrace during the Greek and Roman Antiquity (in Greek), Thessaloniki 1980</ref> [[Người Dardania|Dardania]], [[Người Paeonia|Paeonia]] và [[Người Illyria|Illyria]]<ref>{{harvnb|Athanassakis|1977|p=263}}: "It seems that the original home of the Albanians was in Northern Albania (Illyricum) rather than in the partly Hellenic and partly Hellenized Epirus Nova."</ref><ref>{{harvnb|Hammond|1976|p=54}}: "The line of division between Illyricum and the Greek area, 'Epirus Nova', in terms of Roman provincial administration ran somewhere between Scodra and Dyrrachium and then eastwards on the north side of the Shkumbi and Lake Ochrid..."</ref><ref>{{harvnb|Lewis|Boardman|1994|p=423}}: "Through contact with their Greek neighbors some Illyrian tribe became bilingual (Strabo VII.7.8. ''diglottoi'') in particular the Bylliones and the Taulantian tribes close to Epidamnus."</ref><ref>{{harvnb|Pomeroy|Burstein|Donlan|Roberts|2008|p=255}}.</ref> phía nam [[Lằn ranh Jireček]] và ngay cả [[Getae]].<ref>{{harvnb|Webber|McBride|2001|p=14}}: "Reconstruction of the procession drawn on the lunette (back wall) of the 3rd century BC Sveshtari tomb; the original is in charcoal, as the tomb was unfinished. It shows a Hellenised king of the Getai being crowned by the Thracian mother goddess."</ref>

Hy Lạp hóa trong [[thời kỳ Hy Lạp hóa]] tuy vậy vẫn có những giới hạn của nó. Ví dụ, các khu vực ở miền nam Syria chịu ảnh hưởng bởi nền văn hóa Hy Lạp chủ yếu kéo theo các trung tâm đô thị [[Seleukos]] mà [[tiếng Hy Lạp]] được sử dụng khá phổ biến. Các vùng nông thôn thì phần lớn đều không bị ảnh hưởng vì hầu hết cư dân nơi đây vẫn nói [[tiếng Syria]] và tiếp tục duy trì truyền thống bản địa của họ.<ref>{{harvnb|Boyce|Grenet|1975|p=353}}: "South Syria was thus a comparatively late addition to the Seleucid empire, whose heartland was North Syria. Here Seleucus himself created four cities—his capital of Antiochia-on-the-Orontes, and Apamea, Seleucia and Laodicia—all new foundations with a European citizen body. Twelve other Hellenistic cities are known there, and the Seleucid army was largely based in this region, either garrisoning its towns or settled as reservists in military colonies. Hellenization, although intensive, seems in the main to have been confined to these urban centers, where Greek was commonly spoken. The country people appear to have been little affected by the cultural change, and continued to speak Syriac and to follow their traditional ways. Despite its political importance, little is known of Syria under Macedonian rule, and even the process of Hellenization is mainly to be traced in the one community which has preserved some records from this time, namely the Jews of South Syria."</ref> Ngoài ra, Hy Lạp hóa không nhất thiết phải liên quan đến sự đồng hóa của các dân tộc không thuộc Hy Lạp kể từ khi người Hy Lạp bị Hy Lạp hóa trong khu vực chẳng hạn như [[Tiểu Á]] đã có ý thức về dòng dõi tổ tiên của mình.<ref>{{harvnb|Isaac|2004|p=144}}: "Apparently the best and most pleasing compliment one could pay to a Hellenistic establishment in Asia Minor was to insist on the lineage of its ancestors: they were not a city of nondescript migrants but of Greeks and Macedonians of true blood. Once again, we see that such views were very common, but there were critics."</ref>

Hy Lạp hóa cũng có thể liên quan đến [[Đế quốc Byzantine]] thời Trung Cổ và việc thành lập [[Constantinopolis]] của [[Constantinus Đại đế]] (thực chất đó chính là [[Đế quốc Đông La Mã]] đã bị Hy Lạp hóa). Ngoài ra, nó có thể dựa vào tính ưu việt của nền văn hóa Hy Lạp và [[tiếng Hy Lạp]] từ sau triều đại của hoàng đế [[Heraclius]] (trị vì 610-641) vào thế kỷ thứ 7.

Hy Lạp hóa cũng là kết quả của tình trạng cao hơn mà nền [[văn hóa Hy Lạp]] và [[Giáo hội Chính Thống giáo Constantinopolis|Giáo hội Chính Thống giáo Hy Lạp]] được thừa hưởng giữa đám dân cư Kitô giáo Chính Thống của các nước vùng [[Balkan]] thời nội thuộc [[Đế quốc Ottoman|Ottoman]].

Năm [[1909]], một ủy ban do chính phủ Hy Lạp bổ nhiệm đã báo rằng một phần ba các ngôi làng của Hy Lạp đã thay đổi tên gọi thường là do nguồn gốc không phải Hy Lạp của chúng.<ref name="Zacharia2008"/> Trong các trường hợp khác tên gọi đã được thay đổi từ một cái tên hiện đại có gốc gác Hy Lạp đến khái niệm địa danh của Hy Lạp cổ đại. Một số tên làng được hình thành từ một từ gốc Hy Lạp với một hậu tố nước ngoài, hoặc ngược lại. Phần lớn việc thay đổi tên gọi diễn ra tại các khu vực có người Hy Lạp cư trú, nơi mà một tầng lớp xã hội nước ngoài, hoặc khác nhau về địa danh đã tích lũy qua nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, trong một số bộ phận cư dân miền Bắc Hy Lạp lại không nói tiếng Hy Lạp và nhiều địa danh cũ phản ánh nguồn gốc, ngôn ngữ và sự khác biệt về nhân chủng của cư dân nơi đây. Quá trình thay đổi địa danh ở Hy Lạp hiện đại đã được mô tả như là một quá trình Hy Lạp hóa.<ref name="Zacharia2008"/> Việc sử dụng thời nay nhằm kết nối với các chính sách theo đuổi "hài hòa văn hóa và giáo dục của các ngôn ngữ dân tộc thiểu số trong lòng quốc gia Hy Lạp hiện đại" ([[Cộng hòa Hy Lạp]]), tức là Hy Lạp hóa nhóm dân tộc thiểu số ở Hy Lạp ngày nay.<ref name="Koliopoulos-Veremis"/>

Năm [[1870]], chính phủ Hy Lạp đã bãi bỏ tất cả các trường học Ý tại [[quần đảo Ionia]] được sáp nhập vào Hy Lạp sáu năm trước đó. Điều này dẫn đến sự suy giảm cộng đồng người [[Ý Corfiot]] vốn đã cư ngụ tại [[Corfu]] từ thời [[Trung Cổ]]; vào những năm 1940 chỉ có bốn trăm dân Ý Corfiot là còn ở lại.<ref>Vignoli Giulio. ''Gli Italiani Dimenticati. Minoranze Italiane In Europa'', p. 132.</ref>

Theo một báo cáo năm [[1994]] của [[Tổ chức Theo dõi Nhân quyền]] dựa trên một sứ mệnh tìm hiểu thực tế trong năm [[1993]] tại [[huyện Florina]] và [[Bitola]], Hy Lạp đã áp bức [[Sắc tộc Macedonia|người thiểu số Macedonia]] và thực hiện một chương trình nhằm ép buộc Hy Lạp hóa họ.<ref name="hrw">{{citechú thích web | url = http://www.hrw.org/reports/pdfs/g/greece/greece945.pdf | title = DENYING ETHNIC IDENTITY - The Macedonians of Greece | publisher = Human Rights Watch/Helsinki | year = 1994 | isbn = 1-56432-132-0}}</ref> Theo những khám phá của tổ chức này, dân tộc thiểu số Macedonia đã bị chính phủ Hy Lạp từ chối thừa nhận sự tồn tại của họ, từ chối việc giảng dạy ngôn ngữ của họ và những biểu hiện khác của văn hóa dân tộc Macedonia; những thành viên của sắc tộc này "thường bị phân biệt đối xử về công ăn việc làm trong khu vực công trong quá khứ, và có thể phải chịu đựng nạn phân biệt đối xử kiểu này như hiện nay"; các nhà hoạt động dân tộc thiểu số "đã bị truy tố và kết án về sự biểu lộ ôn hòa trong quan điểm của họ" và thường bị "quấy nhiễu bởi chính quyền, theo dõi và bị đe dọa bởi lực lượng an ninh, và phải chịu áp lực về kinh tế và xã hội gây ra từ sự sách nhiễu của chính phủ", dẫn đến một bầu không khí lo sợ.<ref name="hrw">{{cite web | url = http://www.hrw.org/reports/pdfs/g/greece/greece945.pdf | title = DENYING ETHNIC IDENTITY - The Macedonians of Greece | publisher = Human Rights Watch/Helsinki | year = 1994 | isbn = 1-56432-132-0}}</ref> Chính phủ Hy Lạp vẫn tiếp tục phân biệt đối xử với dân tị nạn sắc tộc Macedonia đã trốn sang [[Nam Tư]] trong cuộc [[nội chiến Hy Lạp]]; trong khi những người tị nạn chính trị Hy Lạp được phép đòi lại quyền công dân của mình thị họ lại không.<ref name="hrw"/>{{cite web | url = http://www.hrw.org/reports/pdfs/g/greece/greece945.pdf | title = DENYING ETHNIC IDENTITY - The Macedonians of Greece | publisher = Human Rights Watch/Helsinki | year = 1994 | isbn = 1-56432-132-0}}</ref>

Nhà nước Hy Lạp đã yêu cầu các đài phát thanh phải phát sóng bằng [[tiếng Hy Lạp]], do đó không bao gồm [[ngôn ngữ các dân tộc thiểu số]] và vì vậy mà [[phát ngôn viên Slavơ của người Hy Lạp Macedonia]] (bị [[chính đảng Cầu Vòng]] coi là thuộc [[sắc tộc Macedonia]]) phải dừng việc đưa vào đài phát thanh [[Tiếng Hy Lạp|tiếng dân tộc thiểu số nói ở Hy Lạp]] chẳng hạn như [[tiếng Macedonia]].<ref>[http://www.mhrmi.org/news/2008/january27_e.asp MHRMI 2008 Annual Report The Macedonian Minority in Greece]</ref>

{{reflisttham khảo|2}}

*{{citechú bookthích sách|last1=Boyce|first1=Mary|last2=Grenet|first2=Frantz|title=A History of Zoroastrianism, Vol. 3: Zoroastrianism under Macedonian and Roman Rule|location=Leiden, The Netherlands|publisher=E. J. Brill|year=1975|isbn=90-04-09271-4|url=http://books.google.com/books?id=MWiMV6llZesC|ref=harv}}

*{{citechú bookthích sách|last=Hammond|first=Nicholas Geoffrey Lemprière|title=Migrations and Invasions in Greece and Adjacent Areas|location=Park Ridge, New Jersey|publisher=Noyes Press|year=1976|isbn=0-8155-5047-2|url=http://books.google.com/books?id=_VBoAAAAMAAJ|ref=harv}}

*{{citechú bookthích sách|last=Isaac|first=Benjamin H.|title=The Invention of Racism in Classical Antiquity|location=Princeton, New Jersey|publisher=Princeton University Press|year=2004|isbn=0-691-12598-8|url=http://books.google.com/books?id=jfylyRawl8EC|ref=harv}}

*{{citechú bookthích sách|last1=Koliopoulos|first1=John S.|last2=Veremis|first2=Thanos M.|title=Greece: The Modern Sequel: From 1831 to the Present''|location=New York, New York|publisher=New York University Press|year=2002|isbn=0-8147-4767-1|url=http://books.google.com/books?id=DRsh7gWUVZEC|ref=harv}}

*{{citechú bookthích sách|last1=Lewis|first1=D. M.|last2=Boardman|first2=John|title=The Cambridge Ancient History, Volume 6: The Fourth Century B.C.|location=Cambridge, United Kingdom|publisher=Cambridge University Press|year=1994|isbn=0-521-23348-8|url=http://books.google.com/books?id=vx251bK988gC|ref=harv}}

*{{citechú bookthích sách|last1=Pomeroy|first=Sarah B.|last2=Burstein|first2=Stanley M.|last3=Donlan|first3=Walter|last4=Roberts|first4=Jennifer Tolbert|title=A Brief History of Ancient Greece: Politics, Society, and Culture|location=Oxford, United Kingdom|publisher=Oxford University Press|year=2008|isbn=0-19-537235-2|url=http://books.google.com/books?id=6NMrAQAAIAAJ|ref=harv}}

*{{citechú bookthích sách|last1=Webber|first1=Christopher|last2=McBride|first2=Angus|title=The Thracians, 700 BC – AD 46|location=Oxford, United Kingdom|publisher=Osprey Publishing|year=2001|isbn=1-84176-329-2|url=http://books.google.com/books?id=5FHuDZYFrbcC|ref=harv}}

*{{citechú bookthích sách|last=Zacharia|first=Katerina|title=Hellenisms: Culture, Identity, and Ethnicity from Antiquity to Modernity|url=http://books.google.com/books?id=H1fGJRxUG6wC|year=2008|location=Surrey, United Kingdom|publisher=Ashgate Publishing, Limited|isbn=978-0-7546-6525-0|ref=harv}}

*{{citechú bookthích sách|last=Goldhill|first=Simon|authorlink=Simon Goldhill|title=Who Needs Greek?: Contests in the Cultural History of Hellenism|location=Cambridge, United Kingdom|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-01176-0|url=http://books.google.com/books?id=ylQBwT8PFlUC|year=2002}}