Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Herodotos”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n AlphamaEditor
clean up, replaced: → (2) using AWB
Dòng 114:
 
=== Lucian xứ Samosata ===
Nhà văn châm biếm người Assyria là [[Lukianos của Samosata|Lucian]] xứ Samosata (125 - 180), trong tác phẩm châm biếm "Chuyện thật" (''[[True History]]'') đặt cả Herodotos lẫn nhà sử học đã phê phán ông - Ctesias - vào hòn đảo nơi những kẻ tội phạm bị trừng phạt. Lucian viết:<ref>Lucian, ''A True Story'', 2.31</ref>
{{cquote|''Những tên phải chịu đau khổ nhất là những kẻ nói điêu khi chúng còn sống và viết những cuốn sử cũ dối láo; trong số đó có Ctesias xứ Cnidus, Herodotos và nhiều tên khác.''|||Lucian xứ Samosata}}
 
Dòng 154:
Ngoài ra, trước ông, [[Xanthus]] đã viết lịch sử xứ [[Lydia]], [[Hellanicus của Lesbos]] và [[Charon của Lampsacus]] đã viết lịch sử nước [[Iran|Ba Tư]]. Dù sao đi nữa thì Herodotos cũng là nhà văn đầu tiên của một hình thức văn học mới. Những biên niên sử và thiên sử thi trước thời ông, chẳng hạn như "[[Iliad]]" của [[Hómēros|Homer]], giúp cho người ta biết được một số sự kiện xảy ra trong quá khứ. Tuy nhiên, Herodotos là nhà văn đầu tiên không những ghi chép về quá khứ, mà ông còn xem việc ghi chép quá khứ là một công trình khảo cứu của những sự thật sẽ giúp người ta hiểu về quá trình phát triển của nhân loại.<ref name="Xerxestr14"/>
 
Theo "[[Sử ký Tư Mã Thiên]]", tại Trung Quốc, chức sử quan đã được đặt ra từ đời [[nhà Chu]] (1122 TCN - 249 TCN) để chép lại những việc quan trọng.<ref>''Sử ký của Tư Mã Thiên'', bản trích dịch của Giản Chi và [[Nguyễn Hiến Lê]], tr 36.</ref> Không những triều đình nhà Chu có sử quan, mà ngay đến triều đình các nước chư hầu cũng thế. Vào năm 548 TCN, vua nước [[Tề (nước)|Tề]] là [[Tề Trang công (Quang)|Trang công]] bị [[Thôi Trữ]] chủ mưu giết chết.<ref>''Sử ký của Tư Mã Thiên'', bản trích dịch của Giản Chi và [[Nguyễn Hiến Lê]], tr 26.</ref> Mấy anh em sử quan nước Tề cứ viết vào sử là ''Thôi Trữ giết vua'' và lần lượt bị Thôi Trữ ra lệnh xử tử, nhưng họ vẫn thà chết chứ không viết sai lịch sử.
 
Công việc của sử quan (''historiographer'') và nhà sử học (''historian'') có chỗ khác nhau. Sử quan ghi lại những lời nghị luận quan trọng trong triều, chép lại ngày tháng nhật thực nguyệt thực, hạn hán, lụt lội, chiến tranh, v.v... và chỉ lo ghi lại những việc vừa mới xảy ra. Nhà sử học thì đi tìm tòi, tra cứu, quan sát, đối chiếu những dữ kiện, và sắp đặt lại theo một trình tự hợp lý trong những trường hợp cần thiết.