Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Dự báo thời tiết”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n chính tả, replaced: cở → sở
n →‎Lịch sử: AlphamaEditor, thêm ref thiếu nội dung, Excuted time: 00:00:20.4520000
Dòng 8:
== Lịch sử ==
[[Hình:Meyers b16 s0570.jpg|phải|nhỏ|Bản đồ thời tiết của châu Âu, ngày 10 tháng 12 1887]]
Con người đã cố gắng dự báo thời tiết trong nhiều thiên niên kỷ. Năm 650 BC, người [[Babylon]] tiên đoán thời tiết dựa vào hình dạng của các đám mây cũng như dựa vào [[chiêm tinh học]].<ref>Mistic House. [http://www.mistichouse.com/astrology-lessons.htm Astrology Lessons, History, Prediction, Skeptics, and Astrology Compatibility.] Truy cập ngày 2008-01-12.</ref> Khoảng 340 BC, [[Aristoteles|Aristotle]] miêu tả một phần thời tiết trong cuốn ''[[Meteorology (Aristotle)|Meteorologica]]''.<ref>[http://yale.edu/ynhti/curriculum/units/1994/5/94.05.01.x.html Meteorology by Lisa Alter]</ref> Sau đó, [[Theophrastos|Theophrastus]] đã biên soạn một cuốn sách về dự báo thời tiết, gọi là ''Sách của dấu hiệu''.<ref>[http://www.infoplease.com/cig/weather/forecasting-from-beginning.html Weather: Forecasting from the Beginning]</ref> Tục ngữ về dự báo thời tiết của [[người Hoa|người Trung Hoa]] có lẽ có từ khoảng 300 BC,<ref>[[University of California]] Museum of Paleontology. [http://www.ucmp.berkeley.edu/history/aristotle.html Aristotle (384-322 B.C.E.).] Truy cập ngày 2008-01-12.</ref> mà cũng là vào cùng khoảng thời gian những nhà thiên văn cổ đại Ấn Độ phát triển các phương pháp dự báo thời tiết.<ref>{{chú thích|title=THE INDIAN AND PSEUDO-INDIAN PASSAGES IN GREEK AND LATIN ASTRONOMICAL AND ASTROLOGICAL TEXTS|author=[[David Pingree]]|pages=141–195 [143–4]|url=http://brepols.metapress.com/content/6861608670636388/fulltext.pdf|accessdate = ngày 1 tháng 3 năm 2010-03-01}}</ref> Năm 904 AD, cuốn ''Nông nghiệp Nabatean'' của Ibn Wahshiyya nói về dự báo thời tiết liên quan tới sự thay đổi [[khí quyển]] và dấu hiệu dự báo liên quan tới thay đổi từ các [[hành tinh]] và các [[sao|ngôi sao]]; dấu hiệu của [[mưa]] dựa trên quan sát các [[pha Mặt Trăng]]; và dự báo thời tiết dựa trên sự chuyển động của [[gió]].<ref>{{chú thích|last=Fahd|first=Toufic|contribution=Botany and agriculture|page=842}}, in {{chú thích |last1=Rashed |first1=Roshdi |last2=Morelon |first2=Régis |year=1996 |title=[[Encyclopedia of the History of Arabic Science]] |volume=3 |publisher=[[Routledge]] |isbn=0415124107 |pages=813–852}}</ref>
 
Phương pháp dự báo thời tiết của người cổ đại thường dựa trên quan sát một phần của những sự kiện, và do vậy chỉ nhận ra được một phần của thời tiết sẽ xảy ra như thế nào. Ví dụ, nếu quan sát thấy khi [[Mặt Trời lặn]] có màu đỏ, thì ngày hôm sau thời tiết khá thuận lợi. Kinh nghiệm như thế được tích lũy qua nhiều thế hệ tựu lại thành [[tục ngữ về thời tiết]]. Tuy nhiên không phải mọi tiên đoán này đều tin cậy được, và nhiều câu trong dân gian về thời tiết đã không còn thỏa mãn đối với các thử nghiệm thống kê nghiêm ngặt.<ref>Jerry Wilson. [http://wilstar.com/skywatch.htm#clouds Skywatch Signs of the Weather.] Truy cập 2007-04-15.</ref>
 
Cho đến khi phát minh ra [[điện báo]] năm 1835 thì thời kỳ hiện đại của dự báo thời tiết mới bắt đầu.<ref>{{chú thích web| url=http://www.si.edu/archives/ihd/jhp/joseph20.htm| title=Joseph Henry: Inventor of the Telegraph? Smithsonian Institution | accessdate =2006-06- ngày 29 tháng 6 năm 2006 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20060626163000/http://www.si.edu/archives/ihd/jhp/joseph20.htm |archivedate = ngày 26 tháng 6 năm 2006}}</ref> Trước thời điểm này, thực tế không thể truyền tin từ nơi xa về trạng thái hiện tại của thời tiết nhanh hơn một chuyến tàu hơi nước (và tàu chạy bằng hơi nước cũng mới được phát minh ở thời đó). Cuối những năm 1840, điện báo đã cho phép báo cáo điều kiện thời tiết trên một vùng rộng lớn một cách tức thời,<ref>Encyclopædia Britannica. [http://www.britannica.com/eb/topic-585850/telegraph Telegraph.] Truy cập 2007-05-05.</ref> cho phép dự báo từ những hiểu biết về điều kiện thời tiết ngoài việc thu thập số liệu từ hướng gió. Hai nhà khoa học khai sinh ra khoa học dự báo thời tiết là [[Francis Beaufort]] (tên tuổi ông gắn với [[thang sức gió Beaufort|thang Beaufort]]) và người bảo trợ của ông là [[Robert Fitzroy]] (người phát triển [[áp kế]] Fitzroy). Cả hai đều có ảnh hưởng đến [[hải quân]] và [[chính phủ]] [[Vương quốc Anh]], mặc dù ở thời điểm đó có những nhạo báng trên báo chí về công việc của hai ông, nghiên cứu của họ lại đạt được niềm tin khoa học, và được [[Hải quân Hoàng gia Anh|Hải quân Hoàng gia]] chấp nhận, từ đó trở thành những kiến thức cơ sở cho dự báo thời tiết ngày nay.<ref>Eric D. Craft. [http://eh.net/encyclopedia/article/craft.weather.forcasting.history An Economic History of Weather Forecasting.] Truy cập 2007-04-15.</ref> Để truyền đạt thông tin (dữ liệu đo đạc và quan sát tình hình thời tiết hiện tại) một cách chính xác, cần thiết phải có từ vựng tiêu chuẩn miêu tả những khái niệm liên quan đến thời tiết (như mây, gió...); đối với mây cho tới những năm 1890 đã có những bộ atlas hoàn thiện mô tả nó.
 
Great progress was made in the science of meteorology during the 20th century. The possibility of numerical weather prediction was proposed by [[Lewis Fry Richardson]] in 1922,<ref>Lynch, P. (2006). The Emergence of Numerical Weather Prediction. Cambridge U.P.</ref> though computers did not exist to complete the vast number of calculations required to produce a forecast before the event had occurred. Practical use of numerical weather prediction began in 1955,<ref>Paul N. Edwards. [http://www.aip.org/history/sloan/gcm/ Atmospheric General Circulation Modeling.] Retrieved on 2007-02-16.</ref> spurred by the development of programmable electronic [[máy tính|computers]].
 
In the United States, the first public radio forecasts were made in 1925 by Edward B. "E.B." Rideout, on [[WEEI]], the Edison Electric Illuminating station in Boston.<ref name="cyc">http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-3401802621.html</ref> Rideout came from the [[National Weather Service|U.S. Weather Bureau]], as did [[WBZ]] weather forecaster G. Harold Noyes in 1931. Television forecasts followed with Jimmie Fidler in Cincinnati in 1940 or 1947 on the [[DuMont Television Network]].<ref name="cyc">{{cite web|url=http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-3401802621.html |title=meteorology Facts, information, pictures &#124; Encyclopedia.com articles about meteorology |publisher=Encyclopedia.com |date= |accessdate=2014-02-21}}</ref><ref>{{chú thích báo| url=http://www.usatoday.com/weather/wforund.htm | title=Answers: Understanding weather forecasts | date = ngày 8 tháng 2 năm 2006-02-08 | work=USA Today}}</ref> [[The Weather Channel]] is a 24-hour cable network that began broadcasting in May 1982.
 
==Tham khảo==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Dự_báo_thời_tiết”