Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Công quốc Warszawa”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Cheers!-bot (thảo luận | đóng góp)
n clean up, replaced: {{main → {{chính (2) using AWB
n AlphamaEditor, thêm ref thiếu nội dung, Excuted time: 00:00:26.3556353
Dòng 57:
Khu vực của công quốc đã được giải phóng bởi một [[Tổng khởi nghĩa Ba Lan (1806)|cuộc tổng nổi dậy]] leo thang từ bạo loạn chống nghĩa vụ quân sự vào năm [[1806]]. Một trong những nhiệm vụ đầu tiên của chính phủ mới bao gồm cung cấp thực phẩm cho quân đội Pháp đánh nhau với người Nga ở [[Đông Phổ]].
 
[[FileTập tin:Ksiaze Jozef.jpg|thumb|left|200px|Vương công [[Józef Poniatowski]] Tổng tư lệnh quân đội Công quốc Warszawa, tranh của [[Juliusz Kossak]]]]
Công quốc Warszawa chính thức được Hoàng đế Pháp [[Napoléon I]] tạo ra như là một phần của [[Hiệp ước Tilsit]] với nước [[Vương quốc Phổ|Phổ]]. Việc kiến quốc nhận được sự ủng hộ của cả phe cộng hòa địa phương tại nước Ba Lan bị chia cắt và cộng đồng lớn người Ba Lan ở Pháp, họ ra sức công khai ủng hộ Napoléon như là nhân vật duy nhất có khả năng khôi phục lại chủ quyền quốc gia sau khi [[Chia cắt Ba Lan|đất nước Ba Lan bị phân chia]] vào cuối thế kỷ 18. Mặc dù được tạo ra như là một [[quốc gia vệ tinh]] (và chỉ là một [[công quốc]] chứ không phải là một [[vương quốc]]), người ta thường hy vọng và tin tưởng rằng với thời gian cả dân tộc sẽ có thể lấy lại tình trạng trước đây của mình, chưa kể đến biên giới trước đây của quốc gia này.
 
Dòng 66:
 
===Chiến dịch chống Nga của Napoléon===
[[ImageHình:Ułani Księstwa Warszawskiego.JPG|thumb|200px|left|Kỵ binh cầm thương Ba Lan trong quân đội của Công quốc Warszawa 1807–1815, tranh của [[January Suchodolski]]]]
Ảnh hưởng từ kết quả [[Chiến tranh Pháp-Nga (1812)|chiến dịch chống lại Nga của Napoléon]] vào năm [[1812]], người Ba Lan dự kiến rằng công quốc sẽ được nâng cấp lên trạng thái của một vương quốc và trong cuộc xâm lược nước Nga của Napoléon, họ sẽ tham gia vào việc giải phóng lãnh thổ của [[Đại Công quốc Litva]], đối tác lịch sử của Ba Lan trong [[Khối thịnh vượng chung Ba Lan-Litva]]. Tuy nhiên, Napoléon không muốn thực hiện một quyết định vĩnh viễn sẽ trói buộc tay mình trước khi giải quyết hòa bình mà ông dự kiến với phía Nga. Tuy nhiên, ông tuyên bố cuộc tấn công vào nước Nga như một cuộc chiến tranh Ba Lan lần thứ hai.
 
Dòng 79:
===Di sản===
[[FileTập tin:Nap1807.JPG|thumb|Napoleon đang bàn bạc [[Hiến pháp Công quốc Warszawa|bản hiến pháp]] của công quốc vào năm 1807]]
Bề ngoài thì Công quốc Warszawa chỉ là một trong số các quốc gia khác nhau trong quá trình thiết lập ách thống trị của Napoléon trên lục địa [[châu Âu]], chỉ kéo dài vài năm và biến mất cùng với sự sụp đổ đế chế của ông. Tuy nhiên, được thành lập gần một thập kỷ sau khi lần chia cắt thứ hai và thứ ba có vẻ như đã quét sạch đất nước Ba Lan ra khỏi bản đồ giúp cho người Ba Lan nhen nhóm niềm hy vọng của họ về một nhà nước Ba Lan được hồi sinh. Ngay cả với thất bại của Napoléon quốc gia Ba Lan vẫn tiếp tục dưới một số hình thức cho đến khi nhà nước Nga ngày càng độc đoán lại một lần nữa đã loại bỏ Ba Lan như một thực thể riêng biệt. Nói chung, điều này có nghĩa rằng một nhà nước Ba Lan nhận dạng đã tồn tại ít nhất một phần tư thế kỷ. Tại lễ kỷ niệm 200 năm ngày thành lập lại này của nhà nước Ba Lan, nhiều sự kiện kỷ niệm dành riêng cho sự kiện được tổ chức tại thủ đô Warszawa của Ba Lan. Ngoài ra, Bộ Quốc phòng Ba Lan đã đưa ra lời đề nghị trân trọng tổ chức một cuộc diễu hành chung giữa binh lính Ba Lan và Pháp với sự đồng ý của Tổng thống [[Nicolas Sarkozy]].<ref>{{chú thích web | url = http://www.rzeczpospolita.pl/dodatki/druga_strona_070614/druga_strona_a_3.html | title = Druga Strona}}</ref>
 
Dòng 88:
===Đơn vị hành chính===
{{chính|Đơn vị hành chính Công quốc Warszawa}}
[[ImageHình:Duchy of Warsaw 1807-1809.PNG|240px|thumb|right|Bản đồ Công quốc Warszawa năm 1807-1809]]
[[Đơn vị hành chính]] của Công quốc Warszawa được dựa trên các [[Tỉnh (Pháp)|tỉnh]] ([[tiếng Pháp]] gọi là ''Départments'') do một viên [[tỉnh trưởng]] đứng đầu. Tổ chức này dựa theo kiểu mẫu của Pháp, vì vậy toàn bộ Công quốc trong thực tế là do Napoléon tạo ra và dựa trên ý tưởng của người Pháp, mặc dù các tỉnh được chia thành các ''[[powiat]]'' ([[tiếng Ba Lan]] có nghĩa là hạt). Lúc đầu cả nước chỉ có 6 tỉnh, sau năm 1809 (người Áo bị Napoléon đánh bại và [[Hiệp ước Schönbrunn]]) tăng lên tới 10 tỉnh (khi lãnh thổ Công quốc được mở rộng). Mỗi tỉnh được đặt theo tên thủ phủ của nó.
 
Dòng 99:
*[[Tỉnh Łomża]] ({{lang-pl|''Departament łomżyński''}}) - trong vài tháng đầu tiên được gọi là ''Białystok Department ({{lang-pl|Departament białostocki}})
6 tỉnh trên được chia thành 60 [[powiat]]. Các tỉnh mới thêm vào năm 1809:
[[ImageHình:Duchy of Warsaw 1809-1815.PNG|240px|thumb|right|Bản đồ Công quốc Warszawa năm 1809-1815]]
*[[Tỉnh Kraków]] ({{lang-pl|''Departament krakowski''}})
*[[Tỉnh Lublin]] ({{lang-pl|''Departament lubelski''}})
Dòng 107:
===Quân sự===
{{chính|Quân đội Công quốc Warszawa}}
Lực lượng vũ trang của công quốc hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của Pháp thông qua Bộ trưởng Chiến tranh là Vương công [[Józef Poniatowski]], đồng thời còn là một [[Thống chế Pháp]]. Trong thực tế, công quốc bị quân sự hóa nặng nề, giáp giới với nước Phổ, Đế quốc Áo và Nga, và nó còn là một nguồn tuyển quân quan trọng trong các chiến dịch khác nhau của Napoléon. Quân đội của công quốc có số lượng đáng kể khi so với số dân của công quốc. Ban đầu gồm 30.000 quân chính quy (tạo thành từ cả [[kỵ binh]] và [[bộ binh]]),<ref name="MagocsiSedlar1974-48">{{citechú bookthích sách|author1=Paul Robert Magocsi|author2=Jean W. Sedlar|author3=Robert A. Kann|coauthors=Charles Jelavich, Joseph Rothschild|title=A History of East Central Europe|url=http://books.google.com/books?id=TVMmGKsbWJ4C&pg=PA48|accessdate=ngày 11 Maytháng 5 năm 2012|year=1974|publisher=University of Washington Press|isbn=978-0-295-95358-8|page=48}}</ref> số lượng của nó đã tăng lên hơn 60.000 quân vào năm 1810, và đến thời điểm chiến dịch ở nước Nga của Napoléon vào năm 1812, quân đội nước này đạt tổng cộng gần 120.000 quân (trong khi dân số đạt khoảng 4.3 triệu người).
 
===Kinh tế===
Nguồn tài nguyên bị tiêu hao nặng nề bằng biện pháp tuyển quân bắt buộc, kết hợp với sự sụt giảm trong xuất khẩu [[ngũ cốc]], gây ra các vấn đề quan trọng đối với nền kinh tế của công quốc. Nhằm làm cho vấn đề tồi tệ hơn, năm [[1808]] Đế quốc Pháp đã bắt công quốc phải chịu một thỏa thuận tại [[Bayonne]] mua lại từ Pháp những khoản [[nợ]] của Phổ.<ref name="MagocsiSedlar1974-49">{{citechú bookthích sách|author1=Paul Robert Magocsi|author2=Jean W. Sedlar|author3=Robert A. Kann|coauthors=Charles Jelavich, Joseph Rothschild|title=A History of East Central Europe|url=http://books.google.com/books?id=TVMmGKsbWJ4C&pg=PA49|accessdate=ngày 11 Maytháng 5 năm 2012|year=1974|publisher=University of Washington Press|isbn=978-0-295-95358-8|page=49}}</ref> Các khoản nợ lên tới hơn 43 triệu [[franc]] [[vàng]], đã được mua với tỷ giá khấu hao 21 triệu franc.<ref name="MagocsiSedlar1974-49">{{cite book|author1=Paul Robert Magocsi|author2=Jean W. Sedlar|author3=Robert A. Kann |author4=Charles Jelavich |author5=Joseph Rothschild|title=A History of East Central Europe|url=https://books.google.com/books?id=TVMmGKsbWJ4C&pg=PA49|accessdate=11 May 2012|year=1974|publisher=University of Washington Press|isbn=978-0-295-95358-8|page=49}}</ref> Tuy nhiên, mặc dù công quốc đã tự mình thanh toán trong đợt sang Pháp với kỳ hạn bốn năm, Phổ lại không chịu chi trả, khiến nền kinh tế Ba Lan phải chịu tổn thất nặng nề. Thật vậy, cho đến ngày nay cụm từ "số tiền Bayonne" là một từ đồng nghĩa trong [[tiếng Ba Lan]] để chỉ một số tiền rất lớn.<ref name="MagocsiSedlar1974-49">{{cite book|author1=Paul Robert Magocsi|author2=Jean W. Sedlar|author3=Robert A. Kann |author4=Charles Jelavich |author5=Joseph Rothschild|title=A History of East Central Europe|url=https://books.google.com/books?id=TVMmGKsbWJ4C&pg=PA49|accessdate=11 May 2012|year=1974|publisher=University of Washington Press|isbn=978-0-295-95358-8|page=49}}</ref> Tất cả những vấn đề này đã dẫn đến [[lạm phát]] và thuế má cao. Để đối phó với nguy cơ [[phá sản]], các cơ quan chức năng đã tăng cường sự phát triển và hiện đại hóa [[nông nghiệp]]. Ngoài ra, một chính sách bảo hộ được giới thiệu nhằm mục đích bảo vệ ngành [[công nghiệp]] của nước này.<ref name="MagocsiSedlar1974-49">{{cite book|author1=Paul Robert Magocsi|author2=Jean W. Sedlar|author3=Robert A. Kann |author4=Charles Jelavich |author5=Joseph Rothschild|title=A History of East Central Europe|url=https://books.google.com/books?id=TVMmGKsbWJ4C&pg=PA49|accessdate=11 May 2012|year=1974|publisher=University of Washington Press|isbn=978-0-295-95358-8|page=49}}</ref>
 
==Xem thêm==
Dòng 125:
* E. Fedosova (December 1998), ''[http://www.napoleon-series.org/ins/scholarship98/c_polish.html Polish Projects of Napoleon Bonaparte]'', ''Journal of the International Napoleonic Society'' '''1'''(2)
* Alexander Grab, ''Napoleon and the Transformation of Europe'' (2003) pp 176–87
* {{citechú bookthích sách|author=Otto Pivka|title=Napoleon's Polish Troops|url=http://books.google.com/books?id=ETYsTuIaKkQC&pg=PA8|year=2012|publisher=Osprey Publishing|pages=8–10}}
 
==Liên kết ngoài==