Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Di sản công nghiệp Rjukan–Notodden”

|Image = [[FileTập tin:Furnace House A Notodden.jpg|250px]]

'''Di sản công nghiệp Rjukan–Notodden''' là một [[di sản thế giới]] nằm ở [[Telemark]], [[Na Uy]]. Di sản này bảo vệ khu vực cảnh quan công nghiệp xung quanh [[Hồ Heddalsvatnet]]. Vùng lõi của di sản là các nhà máy được xây dựng bởi [[Norsk Hydro]] để sản xuất phân bón từ nitơ khi quyển. Khu phức hợp cũng bao gồm các nhà máy điện, hệ thống giao thông gồm đường sắt, đường dây tải điện, các nhà máy khác, khu nhà ở cho công nhân và trụ sở của các tổ chức xã hội ở hai thị trấn [[Rjukan]] và [[Notodden]].<ref name="wh">{{citechú thích web|url=http://whc.unesco.org/en/list/1486|title=Rjukan–Notodden Industrial Heritage Site|date=ngày 5 Julytháng 7 năm 2015|publisher=[[UNESCO]]|accessdate=ngày 5 Julytháng 7 năm 2015}}</ref>

Vào những năm đầu thế kỷ 20, Na Uy có điều kiện phát triển công nghiệp nhanh chóng nhờ sự sẵn có của thủy điện giá rẻ. [[Kristian Birkeland]] là người đã phát triển một phương pháp tách nitơ từ không khí sau những thử nghiệm ban đầu vào năm 1907 tại Notoden, trở thành công nghệ vượt trội vào thời điểm đó. Và nitơ là một yếu tố cần thiết để sản xuất phân bón. Công ty [[Norsk Hydro]] được thành lập vào năm 1905, bước đầu phát triển ở Đông Telemark, trước đó là một vùng nông nghiệp kém phát triển cũng như dân số ít vì đất đai chật hẹp. Để sản xuất phân bón, cần thiết phải xây dựng các nhà máy, nhà máy điện, cơ sở hạ tầng cho công nhân, cũng như các cơ sở cho xuất khẩu. Các loại phân bón nhân tạo [[nitratine]] được sản xuất cuối cùng vượt qua cả [[Chile]] lúc đó là nhà sản xuất nitrat tự nhiên lớn, tại thời điểm phân bón sử dụng rộng rãi nhất.<ref name="unesco_long">{{citechú thích web|url=http://whc.unesco.org/en/tentativelists/5472/|title=Rjukan/Notodden and Odda/Tyssedal Industrial Heritage Sites, Hydro Electrical Powered Heavy Industries with associated Urban Settlements (Company Towns) and Transportation System|publisher=[[UNESCO]]|accessdate=ngày 5 Julytháng 7 năm 2015}}</ref>

Vào đầu thời kỳ xây dựng, năm 1907, năng lượng sử dụng được cung cấp bởi [[nhà máy thủy điện Svelgfoss]], lúc đó là nhà máy điện lớn nhất châu Âu và lớn thứ hai ở trên thế giới,[2] hiện vẫn còn đang hoạt động. Sau đó, thêm hai nhà máy thủy điện khác được xây dựng. [[Nhà máy thủy điện Vemork|nhà máy điện Vemork]], được xây dựng trên một thác nước gần Rjukan, vào năm 1911 là nhà máy điện lớn nhất thế giới. Một nhà máy sản xuất [[nước nặng]] nổi tiếng nhất bị phá hủy trong [[Phá hủy nhà máy nước nặng Na Uy|sự kiện năm 1943]] (Operation Gunnerside) được xây dựng gần đó. Tòa nhà ban đầu của nhà máy đã bị phá hủy, nhưng nhà máy vẫn còn hoạt động. <ref name="unesco_long"/><ref>{{citechú thích web|url=http://www.hydro.com/en/Press-room/News/Archive/2015/Hydros-origins-have-become-a-World-Heritage-Site/|title=Hydro's origins have become a World Heritage Site|date=ngày 5 Julytháng 7 năm 2015|publisher=Norsk Hydro|accessdate=ngày 6 Julytháng 7 năm 2015}}</ref> Một nhà máy điện khác là [[nhà máy thủy điện Såheim]] bắt đầu hoạt động tại Rjukan vào năm 1915. Ngoài ra, một số nhà máy điện khác cũng được xây dựng nhưng hoạt động ở nơi khác.<ref name="unesco_long"/>

Năm 1925, 80% tất cả các căn hộ tại Rjukan (1230 căn hộ trong tổng số) đã được kiểm soát bởi Hydro Norsk. Với sự thống trị bởi các tòa nhà chung cư gạch đỏ, ngoài ra là những ngôi nhà có vườn riêng. <ref name="unesco_long"/>