Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Haiti”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
n →‎Tiền thuộc địa và giai đoạn thực dân Tây Ban Nha: sửa chính tả 3, replaced: Châu Mỹ → châu Mỹ using AWB
Dòng 89:
Từ 1791 đến 1794, cách mạng giải phóng [[nô lệ]] nổ ra, đưa đến xoá bỏ hoàn toàn chế độ nô lệ ở Haiti. Năm 1794, [[Pháp]] chiếm lại toàn bộ đảo La Espanola. Từ 1801-1803, nhân dân Haiti nổi dậy dưới sự lãnh đạo lúc đầu của [[François Dominique Toussaint Louverture|Toussaint Louverture]] và sau đó của [[Jacques Dessalines]] đánh bại đội quân [[Napoléon Bonaparte|Napoleon]]. Năm 1804, J. Dessalines lên ngôi [[Hoàng đế]] và tuyên bố Haiti độc lập. Từ nửa cuối [[thế kỷ 19]] đến đầu [[thế kỷ 20]], Haiti luôn bất ổn định [[chính trị]], nhiều cuộc đảo chính đã xảy ra. Từ 1915 - 1934, Mỹ chiếm đóng Haiti. Sau khi [[Hoa Kỳ|Mỹ]] rút đi, Haiti lại rơi vào tình trạng bất ổn định. Năm [[1957]], [[Francois Duvalier]] trúng cử [[Tổng thống]], thiết lập chế độ độc tài. Năm 1964, Duvalier xoá bỏ các đảng phái đối lập và tự xưng Tổng thống suốt đời. Năm 1971, Duvalier chết, con trai là [[Jean Claude Duvalier]] lên thay. Năm 1986, giới quân sự được [[Hoa Kỳ|Mỹ]] hậu thuẫn đảo chính lật đổ Duvalier (con).
 
Năm 1990, trong cuộc tổng tuyển cử tự do đầu tiên, [[Jean Bertrand Aristide]] đắc cử Tổng thống nhưng bị giới quân sự đảo chính lật đổ ([[tháng chín|tháng 9]] năm [[1991]]).Trước đòn trừng phạt bao vây [[kinh tế]] của [[Tổ chức các quốc gia châu Mỹ|Tổ chức các Quốc gia Châuchâu Mỹ]] ([[Tổ chức các quốc gia châu Mỹ|OAS]]), [[Liên Hiệp Quốc|Liên Hợp Quốc]] và [[Hoa Kỳ|Mỹ]], nhằm đưa Aristide trở lại cầm quyền, tướng [[Raoul Cedras]] đã buộc phải ký thoả thuận với Aristide (7/1993), nhưng giới quân sự Haiti chống đối. [[Tháng chín|Tháng 9]] năm [[1994]], Mỹ can thiệp quân sự dưới danh nghĩa LHQ, đưa Tổng thống Aristide trở lại Haiti. Từ 1996 - 2000, Tổng thống [[René Preval]] (được Aristide ủng hộ) lên cầm quyền. [[Tháng mười hai|Tháng 12]] năm [[2000]], Aristide tái đắc cử Tổng thống (nhậm chức 7/2/2001). Đầu năm [[2004]], Haiti lại rơi vào khủng hoảng [[chính trị]], Tổng thống Aristide một lần nữa bị lật đổ và đi lưu vong nước ngoài.
 
=== Thập niên 2000 ===