Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Chương trình con”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
nKhông có tóm lược sửa đổi |
nKhông có tóm lược sửa đổi |
||
Dòng 1:
Trong [[khoa học máy tính]], một '''chương trình con''' (subprogram) hay '''subroutine''' là một đoạn [[chương trình máy tính|chương trình]] được đóng gói thành một đơn vị trình, nó thực hiện một số tác vụ cụ thể mà [[chương trình máy tính|chương trình]] cần thực hiện nhiều lần từ nhiều nơi trong thời gian chạy của nó. Khi [[chương trình máy tính|chương trình]] cần đến tác vụ cụ thể đó thì bố trí chỉ thị ''gọi'' (call) đến chương trình con này và nhận kết quả nếu có sau khi nó thực thi xong <ref>{{cite web |author= U.S. Election Assistance Commission |title= Definitions of Words with Special Meanings |work= [[Voluntary Voting System Guidelines]] |year= 2007 |url= http://www.eac.gov/vvsg/glossary.aspx |accessdate= 2013-01-14 |authorlink= Election Assistance Commission}}</ref>.
Ngay từ lúc [[máy tính]] ra đời thì kỹ thuật lập trình kiểu cấu trúc modul hóa với các chương trình con đã được thiết lập, và được củng cố trong các phần mềm lập trình [[hợp ngữ]]. Ngày nay trong ngôn ngữ bậc cao ''chương trình con'' được diễn đạt tùy theo ngôn ngữ là các '''hàm''' (''function''), '''thủ tục''' (''procedure'') và '''phương thức''' (''method''),... Một số [[ngôn ngữ lập trình]], chẳng hạn [[Pascal (ngôn ngữ lập trình)|Pascal]] và [[FORTRAN]], phân biệt giữa '''hàm''' (một chương trình con có trả về giá trị) và '''thủ tục''' (không trả về giá trị). Các ngôn ngữ khác, ví dụ [[C (ngôn ngữ lập trình)|C]] và [[LISP]], coi hai thuật ngữ này như nhau. Cái tên '''[[phương thức (khoa học máy tính)|phương thức]]''' thường được dùng trong [[lập trình hướng đối tượng]] để gọi các chương trình con là một phần của các [[đối tượng (khoa học máy tính)|đối tượng]].▼
Trong chương trình, một chương trình con được phép gọi chương trình con khác, hoặc có thể gọi chính nó. Tuy nhiên nếu bố trí gọi lẫn nhau, ví dụ ''subroutine A'' gọi ''subroutine B'' nhưng trong thân của ''subroutine B'' lại có gọi ''subroutine A'', sẽ dẫn đến lỗi bất định khi thực hiện. Một số ngôn ngữ có hỗ trợ phát hiện lỗi này trong môi trường soạn thảo trình và khi dịch. Dẫu vậy để tránh lỗi thì khi lập trình phải tuân thủ bố trí gọi theo "''mô hình cành và lá''", trong đó "cành" là subroutine có gọi subroutine khác, còn "lá" là subroutine không có lệnh gọi.▼
== Khái niệm chính ==
Kỹ thuật lập trình dẫn đến việc tổ chức chương trình kiểu cấu trúc modul hóa, tức là chia chương trình thành nhiều ''modul'' hay ''đơn vị'' mà kỹ thuật điện toán gọi là subroutine, và trong trình chính thì thực hiện gọi chúng <ref>{{Cite conference | last1 = Wheeler | first1 = D. J.| authorlink1 = David Wheeler (computer scientist) | chapter = The use of sub-routines in programmes | doi = 10.1145/609784.609816 | title = Proceedings of the 1952 ACM national meeting (Pittsburgh) on - ACM '52 | pages = 235 | year = 1952 | pmid = | pmc = | url = http://www.laputan.org/pub/papers/wheeler}}</ref><ref>{{cite book |last1= Wilkes |first1= M. V. |last2= Wheeler |first2= D. J. |last3= Gill |first3=S. |title= Preparation of Programs for an Electronic Digital Computer |publisher= Addison-Wesley |year= 1951}}</ref>. Nó đem lại cho [[người lập trình]] các lợi ích:
# Thay các đoạn trình giống nhau bằng một subroutine, làm cho mã chương trình ngắn hơn, sáng sủa và dễ bảo dưỡng.
# Đưa các subroutine đã kiểm tra vào [[thư viện (điện toán)|thư viện]] (library) ở dạng văn bản trình hoặc dạng mã <ref>{{cite web|last=Dainith|first=John|title="open subroutine." A Dictionary of Computing. 2004..|url=http://www.encyclopedia.com/doc/1O11-opensubroutine.html|work=Encyclopedia.com|accessdate=January 14, 2013}}</ref>, để khi lập trình mới thì chỉ cần liên kết tới thư viện đó.
# Những chương trình lớn được thiết kế dạng cấu trúc tốt có thể trao cho các nhóm và [[người lập trình]] khác nhau lập trình,
Do tầm quan trọng của việc tổ chức trình kiểu cấu trúc mà ngay từ khi công nghiệp máy tính ra đời, còn phải lập trình ở dạng [[mã máy]], giới chế tạo máy đã chăm chút nhiều đến lệnh ''call'' và tổ chức của chương trình con. Nếu giải mã ngược (unassemble) mã trình thì thấy dày đặc lệnh ''call''.
== Nhược điểm ==
Nhược điểm chính của vận dụng chương trình con liên quan đến bố trí các mã chỉ thị "dọn nhà" (housekeeping code) ở chương trình con, làm cho thời gian thi hành tác vụ kéo dài hơn so với khi đoạn mã đó được đặt thẳng trong chương trình chính.
Khi chuyển điều khiển sang chương trình con, tại các điểm vào (entry) chương trình con phải bố trí sao lưu giá trị các con trỏ (pointer) của [[CPU|bộ xử lý]]. Khi kết thúc (exit) giá trị các con trỏ được khôi phục lại từ trị sao lưu. Những đoạn mã sao lưu và khôi phục này giống nhau ở các chương trình con, tức là nếu subroutine "không làm gì" thì khi dịch ra mã vẫn có đủ cặp đoạn mã này.
▲Ngày nay trong ngôn ngữ bậc cao ''chương trình con'' được diễn đạt tùy theo ngôn ngữ là các '''hàm''' (''function''), '''thủ tục''' (''procedure'') và '''phương thức''' (''method''),... Một số [[ngôn ngữ lập trình]], chẳng hạn [[Pascal (ngôn ngữ lập trình)|Pascal]] và [[FORTRAN]], phân biệt giữa '''hàm''' (một chương trình con có trả về giá trị) và '''thủ tục''' (không trả về giá trị). Các ngôn ngữ khác, ví dụ [[C (ngôn ngữ lập trình)|C]] và [[LISP]], coi hai thuật ngữ này như nhau. Cái tên '''[[phương thức (khoa học máy tính)|phương thức]]''' thường được dùng trong [[lập trình hướng đối tượng]] để gọi các chương trình con là một phần của các [[đối tượng (khoa học máy tính)|đối tượng]].
Tuy nhiên ngày nay các [[CPU|bộ xử lý]] có tốc độ rất cao nên tổn thất thời gian này không đáng kể.
▲Trong chương trình, một chương trình con được phép gọi chương trình con khác, hoặc có thể gọi chính nó. Tuy nhiên nếu bố trí gọi lẫn nhau, ví dụ ''subroutine A'' gọi ''subroutine B'' nhưng trong thân của ''subroutine B'' lại có gọi ''subroutine A'', sẽ dẫn đến lỗi bất định khi thực hiện. Một số ngôn ngữ có hỗ trợ phát hiện lỗi này trong môi trường soạn thảo trình và khi dịch. Dẫu vậy để tránh lỗi thì khi lập trình phải tuân thủ bố trí gọi theo "''mô hình cành và lá''", trong đó "cành" là subroutine có gọi subroutine khác, còn "lá" là subroutine không có lệnh gọi.
== Chỉ dẫn ==
| |||