Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Sao Hỏa”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Thẻ: Sửa đổi di động Sửa đổi từ trang di động
n fixes, replaced: Cite → chú thích (4),   → (82)
Dòng 4:
| symbol = [[Tập tin:Mars symbol.svg|25px|Ký hiệu thiên văn của Sao Hỏa]]
| image = Mars Valles Marineris.jpeg
| caption = Sao Hỏa chụp bởi tàu quỹ đạo [[Viking 1|Viking 1]] năm 1980
| orbit_ref =<ref name=horizons/>
| epoch = [[Kỷ nguyên (thiên văn học)#Năm Julius và J2000|J2000]]
| aphelion = 249.209.300&nbsp; km<br />
1,665&nbsp; 861&nbsp; [[đơn vị thiên văn|AU]]
| perihelion = 206.669.000&nbsp; km<br />
1,381&nbsp; 497&nbsp; AU
| semimajor = 227.939.100&nbsp; km<br />
1,523&nbsp; 679&nbsp; AU
| eccentricity = 0,093&nbsp; 315
| period = 686,971&nbsp; ngày<br />
1,8808 [[năm Julius (thiên văn)|năm Julius]]<br />
668,5991 [[thời gian trên Sao Hỏa|sols]]
| synodic_period = 779,96&nbsp; ngày<br />
2,135&nbsp; năm Julius
| avg_speed = 24,077&nbsp; km/s
| mean_anomaly = 19,3564°
| inclination = 1,850° so với [[đường Hoàng Đạo|mặt phẳng hoàng đạo]]<br />5,65° so với [[xích đạo|đường xích đạo]] [[Mặt Trời]]<br />1,67° so với [[mặt phẳng bất biến]]<ref name=meanplane/>
Dòng 31:
0,531 Trái Đất
| flattening = {{nowrap|0,005 89 ± 0,000 15}} <!-- calculated from data in ref name=Seidelmann2007 -->
| surface_area = 144.798.500&nbsp; km<sup>2</sup><br />
0,284 Trái Đất <!--144,371,391 km2 in [http://www.peeep.us/7437231b] -->
| volume = 1,6318{{e|11}}&nbsp; km<sup>3</sup><ref name=lodders1998/><br />
0,151 Trái Đất
| mass = 6,4185{{e|23}}&nbsp; kg<ref name=lodders1998/><br />
0,107 Trái Đất
| density = {{nowrap|3,9335 ± 0,0004}}<ref name=lodders1998/> g/cm³
| surface_grav = 3,711&nbsp; [[gia tốc|m/s²]]<ref name=lodders1998/><br />
0,376&nbsp; ''[[lực G|g]]''
| escape_velocity = 5,027&nbsp; km/s
| sidereal_day = 1,025 957&nbsp; ngày<br />
24,622&nbsp; 9&nbsp; h<ref name=lodders1998/>
| rot_velocity = {{convert|868,22|km/h|m/s|abbr=on}}
| axial_tilt = 25,19°
| right_asc_north_pole = 21&nbsp; h&nbsp; 10&nbsp; ph&nbsp; 44&nbsp; s<br />
317,681&nbsp; 43°
| declination = 52,886&nbsp; 50°
| albedo = 0,170 ([[suất phản chiếu hình học|hình học]])<ref name="MallamaMars"/><br />
0,25 ([[suất phản chiếu Bond|Bond]])<ref name="nssdc"/>
Dòng 54:
| temperatures = có
| temp_name1 = [[Kelvin]]
| min_temp_1 = 186&nbsp; K<ref name="nasa"/>
| mean_temp_1 = 210&nbsp; K<ref name="nssdc"/>
| max_temp_1 = 293&nbsp; K<ref name="nasa2011">{{chú thích báo |url=http://www.nasa.gov/mission_pages/mer/news/mer20111207.html |title=NASA – NASA Mars Rover Finds Mineral Vein Deposited by Water |work=Nasa.gov |date=ngày 7 tháng 12 năm 2011 |accessdate=ngày 14 tháng 8 năm 2012}}</ref>
| temp_name2 = [[Độ Celsius|Celsius]]
| min_temp_2 = −87&nbsp; °C
| mean_temp_2 = −63&nbsp; °C
| max_temp_2 = 20&nbsp; °C
| pronounce =
| adjectives =
| atmosphere = có
| atmosphere_ref = <ref name="nssdc"/><ref name=barlow08/>
| surface_pressure = 0,636 (0,4–0,87)&nbsp; [[pascal (đơn vị)|kPa]]
| atmosphere_density =
| atmosphere_composition = ([[tỷ lệ mol]])<br />
Dòng 173:
Xích đạo của Sao Hỏa được xác định bởi sự tự quay của nó, nhưng vị trí của [[kinh tuyến gốc]] được quy ước cụ thể, như kinh tuyến [[Greenwich]] của Trái Đất. Bằng cách lựa chọn một điểm bất kỳ, năm 1830 Mädler và Beer đã chọn lấy một đường trong bản đồ đầu tiên của họ về hành tinh đỏ. Sau khi tàu [[Mariner 9]] cung cấp thêm những bức ảnh về bề mặt Sao Hỏa năm 1972, một miệng hố nhỏ (sau này gọi là [[:en:Airy-0|Airy-0]]), nằm trong [[:en:Sinus Meridiani|Sinus Meridiani]] ("vịnh Kinh Tuyến"), được chọn làm định nghĩa cho kinh độ 0,0° để phù hợp với lựa chọn ban đầu của hai ông.<ref name=archinal_caplinger/>
 
Do Sao Hỏa không có đại dương và vì vậy không có 'mực nước biển', nên các nhà khoa học phải lựa chọn một bề mặt có cao độ bằng 0, tương tự như mực nước biển, làm bề mặt tham chiếu; mặt này được gọi là ''areoid'' <ref name=NASAMola2007/> của Sao Hỏa, tương tự như [[geoid]] của Trái Đất. Cao độ 0 được xác định tại độ cao mà ở đó áp suất khí quyển Hỏa Tinh bằng 610,5&nbsp; [[Pascal (đơn vị)|Pa]] (6,105&nbsp; mbar).<ref name=pers66/> Áp suất này tương ứng với [[điểm ba trạng thái]] của nước, và bằng khoảng 0,6% áp suất tại mực nước biển trên Trái Đất (0,006&nbsp; atm).<ref name=lunine99/> Ngày nay, mặt geoid hay areoid được xác định một cách chính xác nhờ những vệ tinh khảo sát trường hấp dẫn của Trái Đất và Sao Hỏa.
 
{{wide image|Victoria_Crater%2C_Cape_Verde-Mars.jpg|1100px|Ảnh màu gần đúng về miệng hố [[:en:Victoria Crater|Victoria]], chụp bởi robot tự hành Opportunity. Nó được chụp trong thời gian ba tuần từ 16 tháng 10 – 6 tháng 11, 2006.}}
Dòng 247:
Một khả năng khác đó là sự tham gia của một vật thể thứ ba hoặc một kiểu va chạm gây nhiễu loạn.<ref name=ellis07/> Những dữ liệu gần đây cho thấy khả năng vệ tinh Phobos có cấu trúc bên trong khá rỗng<ref name = "Andert">{{chú thích tạp chí|last = Andert|first = T. P.|coauthors = Rosenblatt, P.; Pätzold, M.; Häusler, B.; Dehant, V.; Tyler, G. L.; Marty, J. C.
|title = Precise mass determination and the nature of Phobos|journal = Geophysical Research Letters
|volume = 37|issue = L09202|pages = L09202|date = ngày 7 tháng 5 năm 2010|doi = 10.1029/2009GL041829|bibcode=2010GeoRL..3709202A}}</ref> và các nhà khoa học đề xuất thành phần chính của nó là khoáng [[:en:phyllosilicates|phyllosilicat]] và những loại khoáng vật khác đã có trên Sao Hỏa,<ref name = "Giuranna">{{Citechú thích conference
|first = M.|last = Giuranna|coauthors = Roush, T. L.; Duxbury, T.; Hogan, R. C.; Geminale, A.; Formisano, V.
|title = Compositional Interpretation of PFS/MEx and TES/MGS Thermal Infrared Spectra of Phobos
Dòng 270:
| 22,2&nbsp;km (27×21,6×18,8)
| 1,08{{e|16}}
| 9&nbsp; 377&nbsp;km
| 7,66
| 11,12 giờ <br />(0,463 ngày)
Dòng 277:
| 12,6&nbsp;km (10×12×16)
| 2{{e|15}}
| 23&nbsp; 460&nbsp;km
| 30,35
| 131 giờ <br />(5,44 ngày)
Dòng 543:
<ref name=icarus165_1>{{chú thích tạp chí|author=Lunine, Jonathan I.; Chambers, John; Morbidelli, Alessandro; Leshin, Laurie A.|title=The origin of water on Mars|journal=Icarus|volume=165|issue=1|pages=1–8|year=2003|doi=10.1016/S0019-1035(03)00172-6|bibcode=2003Icar..165....1L}}</ref>
 
<ref name=barlow88>{{citechú thích conference|author=Barlow, N. G.|date=October 5–7, 1988|title=Conditions on Early Mars: Constraints from the Cratering Record|booktitle=MEVTV Workshop on Early Tectonic and Volcanic Evolution of Mars. LPI Technical Report 89-04|page=15|publisher=Lunar and Planetary Institute|location=Easton, Maryland|editors=H. Frey|bibcode=1989eamd.work...15B}}</ref>
 
<ref name=sciam080627>{{Chú thích web|url=http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=giant-asteroid-flattened|title=Giant Asteroid Flattened Half of Mars, Studies Suggest|publisher=Scientific American|accessdate=2008-06-27}}</ref>
Dòng 603:
<ref name=Head1999>{{chú thích tạp chí|author=Head, J.W., et al.|title=Possible Ancient Oceans on Mars: Evidence from Mars Orbiter Laser Altimeter Data|journal=Science|volume=286|issue=5447|year=1999|doi=10.1126/science.286.5447.2134|bibcode = 1999Sci...286.2134H }}</ref>
 
<ref name=nasa040303>{{citechú thích press release|publisher=NASA|date=ngày 3 tháng 3 năm 2004|title=Mineral in Mars 'Berries' Adds to Water Story|url=http://www.jpl.nasa.gov/releases/2004/88.cfm|archiveurl=http://web.archive.org/web/20071109185031/http://www.jpl.nasa.gov/releases/2004/88.cfm|archivedate=2007-11-09|accessdate=2006-06-13}}</ref>
 
<ref name=sci317>{{chú thích tạp chí|last=McEwen|first=A. S.|coauthors=''et al''.|title=A Closer Look at Water-Related Geologic Activity on Mars|journal=Science|volume=317|pages=1706–1709|date=ngày 21 tháng 9 năm 2007|doi=10.1126/science.1143987|pmid=17885125|issue=5845|bibcode=2007Sci...317.1706M}}</ref>
Dòng 737:
<ref name="form">{{Chú thích báo|date=ngày 25 tháng 2 năm 2005|title=Formaldehyde claim inflames Martian debate|journal=Nature|doi=10.1038/news050221-15}}</ref>
 
<ref name=universe307>{{citechú thích episode|credits=Mitchell, Cary L.; Purdue University|series=The Universe|title=Living in Space|season=2008–09|number=307}}</ref>
 
<ref name=dinerman04>{{Chú thích web|last=Dinerman|first=Taylor|url=http://www.thespacereview.com/article/232/1|title=Is the Great Galactic Ghoul losing his appetite?|work=The space review|date=ngày 27 tháng 9 năm 2004|accessdate=2007-03-27}}</ref>
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Sao_Hỏa”