Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Cân bằng nội môi”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n Cutehousemouse đã đổi Cân bằng nội môi người thành Cân bằng nội môi qua đổi hướng |
n replaced: sinh lí → sinh lý (2) using AWB |
||
Dòng 4:
Bài này trình bày cân bằng nội môi theo cái nhìn của sinh lý học người. (''Human homeostasis'')
== Cân bằng nội môi theo sinh
Trong phạm vi của sinh
=== Hệ tuần hoàn máu - pha trộn và vận tải dịch ngoại bào ===
Dòng 18:
=== Việc cung cấp các chất vào dịch ngoại bào ===
*''Hệ hô hấp:'' Máu lấy O<sub>2</sub> từ các [[phế nang]] để cung cấp cho các tế bào. Lớp màng ngăn giữa phế nang và lòng mao mạch phổi chỉ dày 0,2 - 0,4 micromét nên O<sub>2</sub> có thể đi qua các lỗ trên màng này để vào máu cũng bằng với cách mà nước và các ion thấm qua mao mạch các mô.
*''Ống tiêu hóa:'' Máu đi qua các mao mạch ở vách ống tiêu hóa, tại đây, các chất dinh dưỡng hòa tan như [[Đường (chất)|đường]], [[axit béo]], [[axit được hấp thu.
*''Gan và các cơ quan khác có chức năng chuyển hóa căn bản:'' Không phải mọi chất hấp thu từ ống tiêu hóa đều có thể được tế bào sử dụng ngay dưới nguyên dạng. Gan chuyển hóa nhiều thành phần hóa học của các chất ấy thành những thành phần dễ sử dụng hơn. Ngoài ra, các tế bào mỡ, niêm mạc ống tiêu hóa, thận, các tuyến nội tiết v.v. cũng giúp biến đổi các chất trên hoặc dự trữ chúng.
*''Hệ cơ xương:'' giúp cơ thể đi tìm thức ăn, chạy trốn sự nguy hiểm, nếu không, cơ thể cũng không sống được.
Hàng 28 ⟶ 25:
*''Phổi:'' loại bỏ CO<sub>2</sub>. CO<sub>2</sub> là sản phẩm chuyển hóa cuối cùng nhiều nhất, nó được thải ra đồng thời với quá trình hấp thu O<sub>2</sub> nêu trên.
*''Thận:'' Trừ CO<sub>2</sub>, thận loại bỏ phần lớn các chất khác không cần thiết cho hoạt động của các tế bào, như urê, axit uric; hoặc các ion và nước dư thừa do ăn uống quá nhiều. Quá trình lọc của thận có thể tóm tắt thế này: trừ protein, tất cả các thành phần của huyết tương sẽ qua cầu thận, rồi các chất cần thiết được hấp thu lại vào máu nhờ các ống thận; các chất bị xem là đồ bỏ cũng được hấp thụ lại nhưng rất ít, phần lớn trôi theo dòng nước tiểu ra ngoài.
Hàng 34 ⟶ 30:
*''Hệ thần kinh:'' gồm 3 thành phần: phần cảm thụ (đầu vào), cơ quan xử lý và phần phản ứng (đầu ra). [[Hệ thần kinh tự chủ]] điều hành một cách vô thức chức năng nhiều cơ quan, như hoạt động bơm máu của tim, chuyển động của ống tiêu hóa, sự tiết của nhiều cơ quan.
*''Hệ nội tiết:'' 8 [[tuyến nội tiết]] tiết ra các [[hooc-môn]] để điều hòa hoạt động của các tế bào, như hooc-môn [[tuyến giáp trạng|tuyến giáp]] làm tăng các phản ứng sinh hóa trong mọi tế bào, [[insulin]] điều hòa chuyển hóa glucozơ, hooc-môn [[vỏ tuyến thượng thận]] điều hòa Na<sup>+</sup>, K<sup>+</sup> cũng như chuyển hóa protein, hooc-môn [[tuyến cận giáp]] điều hòa canxi và phosphat v.v.
| |||