Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hydro”

'''Hiđro''' ({{lang-en|hydrogen}}, từ [[latinh|tiếng Latinh]]: ''hydrogenium'') là một [[nguyên tố hóa học]] trong [[bảng tuần hoàn|hệ thống tuần hoàn các nguyên tố]] với nguyên tử số bằng 1, [[nguyên tử khối]] bằng 1 đvC. Trước đây còn được gọi là '''khinh khí''' (như trong "[[vũ khí hạt nhân|bom khinh khí]]" tức bom H); hiện nay từ này ít được sử dụng. Sở dĩ được gọi là "khinh khí" là do hydro là nguyên tố nhẹ nhất và tồn tại ở thể [[chất khí|khí]], với trọng lượng nguyên tử 1.00794 u. Hydro là nguyên tố phổ biến nhất trong [[vũ trụ]], tạo nên khoảng 75% tổng [[khối lượng]] vũ trụ và tới trên 90% tổng số [[nguyên tử]]. Các [[sao]] thuộc dải chính được cấu tạo chủ yếu bởi hydro ở trạng thái [[plasma]]. Hydro nguyên tố tồn tại tự nhiên trên [[Trái Đất]] tương đối hiếm do khí hydro nhẹ nên [[tương tác hấp dẫn|trường hấp dẫn]] của Trái Đất không đủ mạnh để giữ chúng khỏi thoát ra ngoài [[không gian]], do đó hydro tồn tại chủ yếu dưới dạng hydro nguyên tử trong các tầng cao của khí quyển Trái Đất.

 

 

Với vỏ nguyên tử chỉ có một [[electron]], [[nguyên tử hydro]] là nguyên tử đơn giản nhất được biết đến, và cũng vì vậy nguyên tử hydro tự do có một ý nghĩa to lớn về mặt lý thuyết. Chẳng hạn, vì nguyên tử hydro là nguyên tử trung hòa duy nhất mà [[phương trình Schrödinger]] có thể giải được chính xác nên việc nghiên cứu năng lượng và cấu trúc điện tử của nó đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của cả [[cơ học lượng tử]] và [[hóa học lượng tử]].

Ở điều kiện thường, các nguyên tử hydro kết hợp với nhau tạo thành những phân tử gồm hai nguyên tử H₂. (Ở những nhiệt độ cao, quá trình ngược lại xảy ra.) Khí hydro lần đầu tiên được điều chế một cách nhân tạo vào đầu thế kỉ 16 bằng cách nhúng [[kim loại]] vào trong một [[axít|axit]] mạnh. Vào những năm 1766-1781, [[Henry Cavendish]] là người đầu tiên nhận ra rằng hydro là một chất riêng biệt và rằng khi bị đốt trong không khí nó tạo ra sản phẩm là nước. Tính chất này chính là nguồn gốc của cái tên "hydrogen", trong [[tiếng Hy Lạp]] nghĩa là "sinh ra nước". Ở điều kiện tiêu chuẩn, hydro là một chất khí lưỡng nguyên tử không màu, không mùi, không vị và là một [[phi kim]].

 

 

Hydro tạo thành các hợp chất cộng [[hóa trị]] với hầu hết các nguyên tố khác. Nó có mặt trong [[nước]] và hầu hết các [[hợp chất hữu cơ]] cũng như các cơ thể sống.