Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Trận Ký Thành”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n →‎Trong văn hóa đại chúng: replaced: lí → lý (2) using AWB
n replaced: Kí → Ký (17) using AWB
Dòng 1:
{{Thông tin chiến tranh
|conflict=Trận KíKý Thành
|partof=Một phần trong trận chiến thời Tam Quốc
|image= [[Tập tin:China Gansu.svg|230px]]
Dòng 18:
|casualties2=}}
{{Campaignbox Three Kingdoms}}{{Chinese|t=冀城之圍|s=冀城之围|p=Jìchéng Zhī Wéi}}
'''Trận KíKý Thành''' ([[chữ Hán]]: 冀城之戰) hay là '''cuộc chiến tại Lũng Thượng''' là trận chiến diễn ra vào năm [[213]] ở thời [[Tam Quốc]] trong [[lịch sử Trung Quốc]]. Chiến dịch do [[Mã Siêu]] phát động nhằm tái chiếm lại các vùng đất thuộc Lương Châu đã bị quân triều đình do [[Tào Tháo]] chỉ huy chiến đóng sau [[trận Đồng Quan (211)]]. Chiến trường chính của trận đánh diễn ra tại vùng Lũng Thượng thuộc huyện [[Cam Túc]] ngày nay.
 
Trận chiến này diễn ra gồm hai giai đoạn (gồm trận chiến vây hãm Ký Thành và trận đánh tại Lịch Thành), ban đầu Mã Siêu chỉ huy liên quân các bộ lạc tấn công mạnh mẽ chiếm được nhiều thành trì quan trọng ở vùng này, phát triển thanh thế rất nhanh, nhưng sau đó, các viên tướng đã đầu hàng Mã Siêu đã lên kế hoạch làm phản và phối hợp với quân triều đình đánh bại Mã Siêu.
Dòng 50:
 
== Diễn biến ==
Diễn biến của trận chiến có thể chia làm hai giai đoạn chính, ban đầu quân Mã Siêu thắng lợi liên tục, chiếm được KíKý Thành, chiêu hàng được các quan lại người Hán ở vùng Lũng Thượng. Giai đoạn thứ hai được bắt đầu bằng kế hoạch phản công của các quan lại người Hán chống lại Mã Siêu, kết quả họ đã thành công khi lừa được Mã Siêu rời bỏ KíKý Thành, sau đó phối hợp với lực lượng của Hạ Hầu Uyên tiến đánh Mã Siêu và giành thắng lợi.
 
=== Mã Siêu đánh KíKý Thành ===
Năm 212 công nguyên, Mã Siêu đã nhân cơ hội Tào Tháo lơi lỏng phòng bị ở vùng Lũng Thượng đã nhanh chóng đưa quân đến chinh phục các vùng đất này.<ref name="ReferenceA"/> Với lực lượng hùng hậu đến từ các bộ lạc người Khương và người Hồ ở vùng này, ngoài ra, Mã Siêu còn nhận được sự hỗ trợ của Trương Lỗ nên trong vòng một năm, quân Mã Siêu đã chiếm giữ được hầu hết các thành trì ở vùng này, ngoại trừ KíKý Thành vẫn kháng cự quyết liệt. Dương Phụ đã chiêu mộ các gia đinh, nhân sĩ trong vùng lên đến 1.000 quân tham gia chiến đấu phòng vệ thành, bản thân ông ta luôn xung phong phòng vệ thành trì.<ref>Tam Quốc chi, Ngụy thư quyển 18, Dương Phụ truyện</ref>
 
Sau khi chiếm được nhiều cùng trọng điểm ở vùng Lũng Thượng, Mã Siêu đã điều quân bao vây phong tỏa KíKý Thành là cứ điểm phòng ngự cuối cùng. Ông cho phong tỏa, siết chặt vòng vây ở khu vực này. Tình hình phòng ngự trong thành đã diễn biến theo hướng xấu đi. Quan thái thú là Vi Khang liên tục cho thường sai người đến chỗ [[Hạ Hầu Uyên]] đóng quân (ở Trường An) để xin cứu viên nhưng không nhận được trả lời.
 
Trong một nỗ lực cuối cùng, Thái thú Vi Khang đã cử thân tín của mình vượt vòng vây để chạy về Trường An cầu cứu nhưng đã bị Mã Siêu bắt được. Mã Siêu dùng mọi thủ đoạn để dụ dỗ người này chỉ đường cho Mã Siêu xâm nhập thành và muốn dùng làm nội ứng nhưng đã bị từ chối kịch liệt. Mã Siêu nổi giận xử tử người này và tiếp tục chiến dịch bao vây thành.<ref name="Tam Quốc chí, Ngụy thư, quyển 25"/>
Dòng 65:
Mã Siêu vào thành, ra lệnh giết chết thái thú Vi Khang. Tuy vậy, ông lại không giết Dương Phụ, thậm chí còn tin tưởng và trọng dụng. Mã Siêu không hề biết rằng chính Dương Phụ là người cảnh báo cho Tào Tháo để cảnh giác với Mã Siêu và cũng chính ông này là người đã quyết tâm chiến đấu đến cung{{fact|date=7-2014}}. Dương Phụ được Mã Siêu trọng dụng nhân đó bèn tiến cử cả Lương Khoan, Triệu Cù, Mã Siêu cũng dùng cho làm tướng cả.
 
:Tam Quốc diễn nghĩa chép rằng: Khi tiến vào KíKý Thành, gặp Vi Khang đầu hàng thì Mã Siêu giận lắm, nói rằng: "Nay sự thể đã nguy cấp lắm mi mới chịu hàng, không phải là thực bụng". Liền bắt cả nhà Vi Khang hơn bốn mươi người giết hết. Có người nói: "Dương Phụ khuyên Vi Khang đừng hàng, nên bắt mà chém đi!" Mã Siêu nói: "Người ấy khuyên thế là biết giữ nghĩa, không nên giết". Sau đó lại dùng Dương Phụ làm tham quân.
 
Sau khi chiếm cứ được KíKý thành, lực lượng của Mã Siêu trở nên lớn mạnh hơn hẳn khiến ông nghĩ đến việc khôi phục lại Tây Lương và tấn công Tào Tháo một lần nữa. Mã Siêu tự xưng là Chinh Tây tướng quân, tự lĩnh chức Tinh Châu mục, đốc xuất việc quân ở Lương châu.<ref name="ReferenceA"/> Dưới trướng của Mã Siêu còn có [[Mã Đại]] và [[Bàng Đức]]. Bàng Đức được giao phụ trách việc phòng thủ KíKý Thành.<ref>Tam Quốc chí, Bàng Đức truyện, quyển 18</ref> Ngoài ra ông đang có một loạt hàng tướng người Hán đã đầu hàng và đang phục vụ dưới trướng.
 
=== Dương Phụ phản công ===
Dòng 74:
Vì cần có nhân sự để tổ chức xây dựng lực lượng nên Mã Siêu đã chấp nhận và trọng dụng những hàng tướng người Hán mà không điều tra kỹ lý lịch của họ{{fact|date=7-2014}}. Những viên quan người Hán này vẫn không một lòng theo về với Mã Siêu, họ còn câu kết với nhau lập kế hoạch chống lại ông{{fact|date=7-2014}}.
 
Dương Phụ và Lương Tự khởi binh đánh chiếm Lịch Thành (Lỗ Thành), một địa điểm quan trọng cạnh KíKý Thành. Để tái chiếm lại Lịch Thành, Mã Siêu buộc phải huy động toàn bộ lực lượng của mình đến tiến đánh Lỗ Thành. Mã Siêu tin tưởng giao ký thành cho Lương Khoan, Triệu Cù canh giữ. Tuy nhiên, khi toàn quân của Mã Siêu rời khỏi KíKý Thành, Lương Khoan, Triệu Cù lập tức phản bội, kiểm soát Ký Thành. Lúc này Mã Siêu đang tiến đánh Lỗ Thành, Lỗ Thành dưới sự chỉ huy của Dương Phụ và Lương Tự phòng thủ vững vàng trước sức tấn công của Mã Siêu.
 
Không công hạ được Lỗ Thành, Mã Siêu phải dẫn binh mã quay về KíKý Thành để tổ chức lại lực lượng, nghỉ ngơi nhằm tiếp tục phát binh đánh chiếm. Nhưng khi về đến Ký Thành thì tình thế đã xoay chuyển, Lương Khoan, Triệu Cù đã kiểm soát được KíKý Thành và ra lệnh đóng chặt cửa thành, không cho Mã Siêu nhập thành.
 
Cùng thời gian này, Tào Tháo cũng phái binh mã do [[Trương Cáp]] cùng [[Hạ Hầu Uyên]] tấn công các dư đảng còn sót lại ở vùng Tây Lương sau trận quan độ, đánh dẹp Lương Hưng cùng người tộc Đê ở quận Vũ Đô. Nhân cơ hội này, Trương Cáp dẫn quân tấn công và "phá được Mã Siêu".<ref name="ReferenceB"/>
Dòng 84:
== Kết quả ==
[[Tập tin:Cao exp200-220.png|nhỏ|trái|Lãnh thổ mở rộng của Tào Tháo giai đoạn 200-220]]
Mất KíKý Thành, chỗ đóng trú cho toàn quân, cũng như vấn đề hậu cần, lương thảo… Mã Siêu lâm vào tình thế tiến thoái lưỡng nan dẫn đến việc thất bại nặng nề tại Lũng Thượng buộc ông cùng với Mã Đại, Bàng Đức đành phải chạy vào Hán Trung nương nhờ lãnh chúa Trương Lỗ.<ref>Tam Quốc diễn nghĩa, Mã Siêu truyện, quyển 36</ref>
 
Trong trận chiến này Mã Siêu vì nôn nóng trả thù, phục hận nên đã có những quyết định tàn nhẫn gây bất bình cho nhân dân và các quan viên người Hán trong vùng như: Giết chết Thái thú Vi Khang cùng với cả nhà hơn bốn mươi người khi ông này đã đầu hàng, chém viên tì tướng Triệu Nguyệt của mình chỉ vì người này có cha là Triệu Ngang đã chống lại Mã Siệu. Hoặc khi thua trận về đến Lịch Thành, Mã Siêu vào thành (do quân giữ thành lầm tưởng là quân triều đình) đã điên cuồng tàn sát nhân dân, ông ta giết từ cửa nam giết đi, nhân dân trong thành sạch nhẵn, lại chém luôn mẹ của Khương Tự, bắt tuốt già trẻ cả nhà Khương Tự, Doãn Phụng, Triệu Ngang giết sạch.
 
==Trong văn hóa đại chúng ==
Trận chiến KíKý Thành được phổ biến rộng rãi thông qua tác phẩm [[Tam quốc diễn nghĩa|Tam Quốc diễn nghĩa]] của nhà văn [[La Quán Trung]], bên cạnh đó, trận chiến này cũng được tái hiện trong trò chơi điện tử [[Dynasty Warriors 5]] của hãng Koei màn Battle of Ji Castle, trong màn này, Mã Siêu cùng Bàng Đức dẫn quân đánh chiếm KíKý Thành và thành công, sau đó Bàng Đức bỏ ra đi tìm lý tưởng vì không thể ở lại với lý tưởng báo thù của Mã Siêu.
 
== Tham khảo ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Trận_Ký_Thành”