Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Ang Duong”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n replaced: Cả 3 → Cả ba using AWB |
|||
Dòng 49:
Cuối năm 1833, sau khi [[Lê Văn Khôi]] nổi dậy ở Gia Định, cử người sang cầu viện vua Xiêm [[Rama III]]. Vua Rama III đã cho chuẩn bị 5 cánh quân sẵn sàng tấn công vào Việt Nam ([[Chiến tranh Việt–Xiêm (1833-1834)|Chiến tranh Việt – Xiêm]] [[Chiến tranh Việt–Xiêm (1833-1834)|(1833-1834)]]).
Trong cánh quân do tướng [[Chao Phraya Bodin Decha]] chỉ huy có hai hoàng tử Cao Miên là [[Ang Em (hoàng tử)|Ang Em]] (Nặc Yêm) và Ang Duong đi cùng. Họ là những người đã chạy theo Xiêm cùng với anh là Ang Suguon (Nặc Nguyên) đến sống ở Băng Cốc vào năm 1809 (Ang Suguon sau đó chết ở Xiêm năm 1822). Cả
Năm 1841, vì thấy việc binh bị tốn kém, vua [[Thiệu Trị]] sai bỏ [[Trấn Tây Thành|Trấn Tây thành]], rút binh về [[An Giang]]. [[Ang Mey]] theo quan quân về Nam Kỳ. Biết tướng Trương Minh Giảng rút quân về nước, quân Xiêm đưa Nặc Ông Đôn về Chân Lạp lên ngôi vua và không bỏ lỡ cơ hội, Phi Nhã Chất Tri ([[Chao Phraya Bodin Decha]]) dẫn quân sang đánh phục thù ([[Chiến tranh Việt–Xiêm (1841-1845)|Chiến tranh Việt- Xiêm (1841-1845)]]).
Dòng 63:
Quân đội Xiêm La do Phi Nhã Chất Tri ([[Chao Phraya Bodin Decha]]) chỉ huy cũng rút về Battambang (vùng đất Thái Lan chiếm đóng của Campuchia trong suốt thế kỷ 19), Campuchia được độc lập trong vùng lãnh thổ nguyên là đất Trấn Tây giai đoạn (1836-1840), bao gồm cả Nam Vang và Oudong.
Năm 1853, nhận thấy bị kiềm kẹp giữa Xiêm và Đại Nam, Ang Duong tìm cách liên lạc với nước ngoài. Ông cho gửi cống phẩm sang lãnh sự quán [[Pháp]] ở [[Singapore]], nhờ chuyển cho vua [[Napoléon III|Napoleon III]]. Có ý kiến cho rằng Ang Duong là người khởi sự cho thỏa thuận đưa Campuchia thành một xứ bảo hộ của [[Pháp]]{{fact|date = ngày 6 tháng 1 năm 2013}}. Triều đình Xiêm vô cùng tức giận khi phát hiện ra, ý định của Ang Duong không thành. Tuy nhiên có lẽ ông đã quyết định đúng do lúc đó Campuchia đang bị [[Xiêm]] đe dọa về mặt văn hóa phong tục và lãnh thổ. Dù bị Pháp cai trị nhưng dân Campuchia lại không mất bản sắc nhiều nếu ông quyết định ngược lại.
Người chính thức đề nghị Pháp giúp bảo hộ Cao Miên là con trai của Ang Duong sau này, vua [[Norodom|Norodom I]]. Các điều ước quốc tế trao cho [[nước Pháp]] quyền bảo hộ [[Campuchia]] được ký ngày 05/07/1863 tại Sài Gòn với đại diện [[nước Pháp]] là [[Ernest Doudart de Lagrée]] <ref name="TTKim">Trần Trọng Kim. [[Việt Nam sử lược|Việt Nam Sử lược]]. Phần V - Cận Kim Thời Đại. "7. Việc Bảo Hộ Cao Miên."</ref>. Sự bảo hộ của nước Pháp dẫn tới việc sau đó các tỉnh phía tây được thu hồi về Campuchia, cũng như sự phân định biên giới rõ ràng với Việt Nam.
Dòng 79:
{{chart|boxstyle=border: 1.5px solid red;| | | | | | | | | | | | | | |AE||||AE= [[Ang Eng]] <br /> Nặc Ông Ấn<br />*1779-96| | |}}
{{chart| | | | | | | |,|-|-|-|v|-|-|-|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.}}
{{chart|boxstyle=border: 1.5px solid red;| | | | | | |AC| | |SN| | | |EM | | | | |AD| | | |AC= [[Ang Chan II]] <br /> Nặc Ông Chăn <br />*1806-34|SN=Ang Snguon <br /> Nặc Ông Nguyên|EM=Ang Em <br /> Nặc Ông Yêm|AD=
{{chart| | | | | |,|^|-|-|v|-|-|-|-|v|-|-|-|.| | | | | | |,|^|-|-|-|v|-|-|-|-|-|.}}
{{chart|boxstyle=border: 1.5px solid red;| | | | | |AB| |AM| |AP| |AS| | | |NO| | |SI| | | |SV| |AB=Ang Baen<br />Ngọc Biện|AM=[[Ang Mey]] <br /> Ngọc Vân<br />*1834-47|AP=Ang Peou<br />Ngọc Thu|AS=Ang Sngon<br />Ngọc Nguyên|NO=[[Norodom]] <br /> Nặc Ông Lân<br />*1860-1904|SI=[[Sisowath của Campuchia|Sisowath]]<br />*1904-27|SV=Sivatha}}
| |||