Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Dzhokhar Musayevich Dudayev”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
ButkoBot (thảo luận | đóng góp)
n robot Thay: oc:Dzhokhar Dudaiev
Xqbot (thảo luận | đóng góp)
n robot Thay: es:Dzhojar Dudáyev; sửa cách trình bày
Dòng 1:
'''Dzhokhar Musayevich Dudayev''' (Chechnya: Дудин Муса кант Жовхар; Nga: Джохар Мусаевич Дудаев) (1944 -1996) là một nhà lãnh đạo [[Chechnya]], Tổng thống đầu tiên của nước [[Cộng hòa Chechnya Ichkeria]] ly khai.
== Thuở nhỏ ==
[[Tập_tinTập tin:Dzokhar Dudayev.jpg|phải]]Dudayev sinh vào tháng 2 năm [[1944]], trong thời gian gia đình ông (cũng như toàn bộ dân Chechnya) bị lưu đày đến [[Kazakhstan]] theo lệnh của [[Joseph Stalin]]. Năm [[1957]], khi ông [[Nikita Khrushchev]] lên giữ chức tổng bí thư đảng Cộng sản Liên Xô, ông theo gia đình mới được hồi hương về Chechnya. [[Năm 1960]], Dudayevsau học điện tử tại Vladikavkaz. Năm [[1962]], Dudayev vào Trường cao học quân sự hàng không Tambov và tốt nghiệp năm 1966. Năm [[1968]], Dudayev gia nhập [[Đảng Cộng sản Liên Xô]]. Năm 1971-1974 học tại Học viện Không quân [[Gagarin]].
 
Sau khi tốt nghiệp, Dudayev phục vụ tại một đơn vị máy bay ném bom hạng nặng của Không quân Xô viết tại [[Siberia]] và [[Ukraina]] và tham gia vào cuộc chiến tranh Xô viết tại [[Afghanistan]]. Ông lên cấp đều đặn, 1987 đã là [[thiếu tướng]].
 
== Tổng thống Cộng hòa Chechnya Ichkeria ==
Trong tháng 5 năm 1990, Dudayev trở về [[Grozny]], thủ đô Chechnya. Ông được bầu làm người đứng đầu của phe đối lập trong quốc hội Chechnya, với chủ trương giành độc lập cho Chechnya. Năm 1991, khi Liên Xô sụp đổ, Ban chấp hành Đại hội toàn quốc người Chechnya tổ chức bầu cử tổng thống và Nghị viện của nước Cộng hòa Chechnya mới. Dzokhar Dudayev được bầu làm tổng thống. Ngày 1/11/1991, Dudayev đơn phương tuyên bố thành lập nước Cộng hòa Chechnya độc lập. Trong tháng 11 năm 1991, Tổng thống Nga [[Boris Yeltsin]] gửi mấy trăm lính thuộc Bộ Quốc phòng đến Grozny, nhưng họ bị các quân của Dudayev chặn ở sân bay, và buộc phải trở về trên xe buýt. Nga từ chối công nhận nền độc lập của nước cộng hòa, nhưng do dự tiếp tục sử dụng vũ lực chống lại nhà nước ly khai này.
 
== Chiến tranh Checnya lần thứ I ==
Năm 1994, Liên bang Nga đã điều khoảng 60.000 quân cùng nhiều trang thiết bị quân sự tới khu vực này để dẹp quân nổi dậy. Quân Nga ném bom sân bay Grozny và phá hủy không lực Chechnya, lực lượng ly khai Chechna chống trả rất quyết liệt, gây nhiều tổn thất cho phía Nga. Theo thống kê, trong thời gian 1994 - 1996, 4.000 lính Nga đã thiệt mạng, gần 1 vạn người bị thương, 300 người mất tích. Năm 1995, khi Grozny thất thủ, Dudayev rời dinh tổng thống, đưa lực lượng của mình di chuyển về vùng núi non hiểm trở miền phía nam tiếp tục kháng chiến.
 
== Cái chết ==
Ngày [[21 tháng 04]] năm 1996, khi Dudayev sử dụng điện thoại vệ tinh, vị trí của ông đã được phát hiện bởi một máy bay trinh sát Nga và ông đã bị giết bởi tên lửa có laser dẫn đường.
{{start box}}
{{succession box|title=Tổng thống Checnya Ichkeria
</br>[[ImageTập tin:Coat of Arms of the Chechen Republic of Ichkeria.svg|30px|Coat of arms]]|before=''Checnya Ichkeria chưa thành lập''<br />''|after=[[Zelimkhan Yandarbiyev]]|years=1991&ndash;19961991–1996}}
{{end box}}
 
== Tham khảo ==
* Chechnya war feeds drive for Yeltsin ouster By Jim Genova, People's Weekly World, 7 January 1995
* Refugees and Diaspora Chechnya Advocacy Network
* Tartu Rat: Džohhar Dudajevi mälestustahvel
* Postimees 8 May 1996: Nimeline tänav ja orden Dzhohhar Dudajevile
Dòng 28:
* Chechen leader confirmed dead; Supporter says freedom fight unaffected CNN, April 24, 1996
* http://www.kayserigundem.com/haber_detaylari.asp?id=1873
* Grozny Renamed 'Dzhokhar' In Honor of Rebel Dudayev The Moscow Times, January 24, 1997
* http://www.apollo.lv/portal/news/articles/180560
* Warsaw's Dudayev move irks Moscow BBC News, 21 March, 2005
{{Lãnh đạo Chechnya ly khai}}
 
[[thể loại:chechnya]]
[[thểThể loại:Tổng thốngChechnya]]
[[Thể loại:Tổng thống]]
 
[[ar:جوهر دوداييف]]
Hàng 42 ⟶ 43:
[[et:Džohhar Dudajev]]
[[en:Dzhokhar Dudayev]]
[[es:DzyojarDzhojar Dudáyev]]
[[fr:Djokhar Doudaïev]]
[[ko:조하르 두다예프]]