Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lịch La Mã”
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi |
revert myself |
||
Dòng 19:
Còn lại khoảng 51 ngày, được thêm vào không theo quy luật đều đặn, bằng cách đếm ngược số ngày còn lại trước khi đến ngày bắt đầu năm mới tiếp theo. Để tôn vinh thần Chiến tranh Mars, người La Mã dùng 10 ngày (sau giảm xuống còn 8 ngày) liền trước ngày đầu năm mới để làm lễ tết.
== '''Lịch Numa''' ==
Vị vua thứ hai của La Mã là [[Numa Pompillus]] (715-673 TCN) đã cải tiến lịch Romulus, bằng cách cộng 50 ngày dư của Romulus vào, giảm 6 tháng có 30 ngày xuống còn 29 ngày (50 + 6 = 56), từ đó thêm vào lịch 2 tháng có 28 ngày, đặt tên là:▼
*'''Februarius''': trong tiếng Latin ''februltus'' có nghĩa là "sửa lại những gì đã sai" sự tinh lọc. Tháng này là tháng khắc nghiệt nhất trong năm (tương ứng với tháng 1 dương lịch bây giờ).▼
*'''Ianuarius''': đặt trước tháng Februarius. Tháng này được đặt theo vị thần [[Janus (thần thoại)|Janus]] trong thần thoại La Mã, có 2 khuôn mặt ngược nhau, tượng trưng cho sự thay đổi, chuyển tiếp, khởi đầu và kết thúc.▼
▲Vị vua thứ hai của La Mã là
Ngoài ra, Numa thỉnh thoảng cộng thêm 1 tháng vào sau tháng Februarius, và tháng này được gọi là ''mens intercalaris'' (tháng chênh lệch) có 27 ngày vào sau tháng Februarius.▼
▲
▲
▲Ngoài ra, Numa
Như vậy, lịch Numa bao gồm:
# October: 31 ngày▼
# December: 29 ngày▼
:*VII. September: '''29''' ngày.
:*IX. November: '''29''' ngày.
:*'''XI. Februarius''': '''28''' ngày (hay 29 ngày mỗi 4 năm).
::*'''''Mens intercalaris''''': '''29''' ngày (chỉ 4 năm 1 lần).
:*'''XII. Ianuarius''': '''28''' ngày.
Như vậy, '''một năm theo lịch Numa có 354 ngày''' (hay 384 ngày vào năm có mens intercalis). Tuy nhiên, người La Mã vốn kiêng con số chẵn, nên đã '''cho tháng Ianuarius thêm 1 ngày thành 29 ngày''', và từ đó 1 năm bình thường có 355 ngày và vào năm có ''mens intercalaris'' thì có 385 ngày. Tính bình quân trong 4 năm, '''mỗi năm có 362,5 ngày'''. Những ngày chênh lệch còn lại so với năm thiên văn (365,2564 ngày mặt trời trung bình) được bù đắp bằng cách thêm vào không theo một quy luật đều đặn nào.▼
▲Như vậy, một năm theo lịch Numa có 354 ngày (hay 384 ngày vào năm có mens intercalis). Tuy nhiên, người La Mã vốn kiêng con số chẵn, nên đã '''cho tháng Ianuarius thêm 1 ngày thành 29 ngày''', và từ đó 1 năm bình thường có 355 ngày và vào năm có ''mens intercalaris'' thì có 385 ngày. Tính bình quân trong 4 năm, '''mỗi năm có 362,5 ngày'''. Những ngày chênh lệch còn lại so với năm thiên văn (365,2564 ngày mặt trời trung bình) được bù đắp bằng cách thêm vào không theo một quy luật đều đặn nào.
== '''Lịch La Mã Cộng hoà''' ==
Vào thời kỳ [[Cộng hoà La Mã]] (khoảng 450 tr.CN), tên 2 tháng Februarius và Ianuarius được đảo ngược, có lẽ để "làm vui lòng" vị thần Janus, còn tháng chênh lệch "''mens intercalaris''" được chuyển xuống cuối năm và đổi tên thành Mercedonius, rút xuống còn 27 ngày nhưng đồng thời cũng rút ngắn khoảng cách xuống 2 năm thay vì 4 năm như trước. Chữ Mercedonius có nguồn gốc từ ''merces'', tức là "tiền công" mà công nhân được lãnh vào thời điểm này trong năm.
| |||