Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lịch La Mã”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
revert myself
Dòng 19:
Còn lại khoảng 51 ngày, được thêm vào không theo quy luật đều đặn, bằng cách đếm ngược số ngày còn lại trước khi đến ngày bắt đầu năm mới tiếp theo. Để tôn vinh thần Chiến tranh Mars, người La Mã dùng 10 ngày (sau giảm xuống còn 8 ngày) liền trước ngày đầu năm mới để làm lễ tết.
 
== '''Lịch Numa''' ==
Vị vua thứ hai của La Mã là [[Numa Pompillus]] (715-673 tr.CNTCN) đã cải tiến lịch Romulus, bằng cách cộng 50 ngày dư của Romulus vào, giảm 6 tháng có 30 ngày xuống còn 29 ngày (50 + 6 = 56), từ đó '''thêm vào lịch 2 tháng có 28 ngày''', đặt tên là:▼
 
-* '''Februarius''': trong thầntiếng thoạiLatin La''februltus'' Mã,có Febronghĩa là vị"sửa thầnlại củanhững cáigì chếtđã sai" và trong thời gian này người La Mã bắt đầu sự tinh lọc hàng năm, đặt kề sau tháng December. Tháng này là tháng khắc nghiệt nhất trong năm (tương ứng với [[tháng giêng1]] dương lịch bây giờ).▼
-* '''Ianuarius''': đặt sau tháng Februarius và trước khi quay vòng lại tháng Martius. Tháng này được đặt theo vị thần Cửa[[Janus (thần thoại)|Janus]] trong thần thoại La Mã, có 2hai khuôn mặt ngược nhau, tượng trưng cho sự thay đổi, chuyển tiếp, khởi đầu và kết thúc.▼
 
Ngoài ra, Numa cộng thêm 1 ngày vào tháng Februarius, cứ 4 năm 1 lần, và vào năm này ông cho thêm 1 tháng gọi là "''mens intercalaris''" (tháng chênh lệch) có 29 ngày vào sau tháng Februarius.▼
▲Vị vua thứ hai của La Mã là Numa Pompillus (715-673 tr.CN) đã cải tiến lịch Romulus, bằng cách cộng 50 ngày dư của Romulus vào, giảm 6 tháng có 30 ngày xuống còn 29 ngày (50 + 6 = 56), từ đó '''thêm vào lịch 2 tháng có 28 ngày''', đặt tên là:
 
▲- '''Februarius''': trong thần thoại La Mã, Febro là vị thần của cái chết và sự tinh lọc, đặt kề sau tháng December. Tháng này là tháng khắc nghiệt nhất trong năm (tương ứng với tháng giêng dương lịch bây giờ).
 
▲- '''Ianuarius''': đặt sau tháng Februarius và trước khi quay vòng lại tháng Martius. Tháng này được đặt theo vị thần Cửa Janus trong thần thoại La Mã, có 2 khuôn mặt ngược nhau, tượng trưng cho sự thay đổi, chuyển tiếp, khởi đầu và kết thúc.
 
▲Ngoài ra, Numa cộng thêm 1 ngày vào tháng Februarius, cứ 4 năm 1 lần, và vào năm này ông cho thêm 1 tháng gọi là "''mens intercalaris''" (tháng chênh lệch) có 29 ngày vào sau tháng Februarius.
 
Như vậy, lịch Numa bao gồm:
 
:*I.# Martius: 31 ngày.
# Aprilis: 29 ngày
 
:*II.# AprilisMaius: '''29'''31 ngày.
# Iunius: 29 ngày
 
:*III.# MaiusQuintilis: 31 ngày.
:*VI.# Sextilis: '''29''' ngày.▼
 
:*IV.# IuniusSeptember: '''29''' ngày.
:*VIII.# October: 31 ngày.▼
 
:*V.# QuintilisNovember: 3129 ngày.
:*X.# December: '''29''' ngày.▼
 
:*'''XI.# Februarius''': '''28''' ngày (hay 29 ngày mỗi 4 năm).▼
▲:*VI. Sextilis: '''29''' ngày.
#::*'''''Mens intercalaris''''': '''29''' ngày (chỉ 4 năm 1 lần). ▼
 
:*VII.# SeptemberIanuarius: '''29'''28 ngày.
 
▲:*VIII. October: 31 ngày.
 
:*IX. November: '''29''' ngày.
 
▲:*X. December: '''29''' ngày.
 
▲:*'''XI. Februarius''': '''28''' ngày (hay 29 ngày mỗi 4 năm).
 
▲::*'''''Mens intercalaris''''': '''29''' ngày (chỉ 4 năm 1 lần).
 
:*'''XII. Ianuarius''': '''28''' ngày.
 
Như vậy, '''một năm theo lịch Numa có 354 ngày''' (hay 384 ngày vào năm có mens intercalis). Tuy nhiên, người La Mã vốn kiêng con số chẵn, nên đã '''cho tháng Ianuarius thêm 1 ngày thành 29 ngày''', và từ đó 1 năm bình thường có 355 ngày và vào năm có ''mens intercalaris'' thì có 385 ngày. Tính bình quân trong 4 năm, '''mỗi năm có 362,5 ngày'''. Những ngày chênh lệch còn lại so với năm thiên văn (365,2564 ngày mặt trời trung bình) được bù đắp bằng cách thêm vào không theo một quy luật đều đặn nào.▼
 
▲Như vậy, '''một năm theo lịch Numa có 354 ngày''' (hay 384 ngày vào năm có ''mens intercalis''). Tuy nhiên, người La Mã vốn kiêng con số chẵn, nên đã '''cho tháng Ianuarius thêm 1 ngày thành 29 ngày''', và từ đó 1 năm bình thường có 355 ngày và vào năm có ''mens intercalaris'' thì có 385 ngày. Tính bình quân trong 4 năm, '''mỗi năm có 362,5 ngày'''. Những ngày chênh lệch còn lại so với [[năm thiên văn]] (365,2564 [[ngày mặt trời]] trung bình) được bù đắp bằng cách thêm vào không theo một quy luật đều đặn nào.
 
== '''Lịch La Mã Cộng hoà''' ==
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Lịch_La_Mã”