Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Điêu Thuyền”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 19:
Sử gia [[Lê Đông Phương]] giải thích: ''"Hai chữ '''Điêu Thuyền''' vốn là tên một chức quan trong cung thời Hán, địa vị thấp hơn phi tần khá nhiều. Đây không phải là tên người. Khi Đổng Trác vào cung vua hoành hành đã bắt nhiều phụ nữ mua vui, nên một a hoàn vốn là ''Điêu Thuyền'' của triều đình có thể có trong nhà Đổng Trác chứ không thể có trong nhà Vương Doãn"''.
 
Theo 《[[Tam Quốc Chí]] · Lữ Bố truyện》 có đề cập: ''“Trác thường sử bố thủ trung các, Bố cùng trác thị tỳ tư thông, khủng sự phát giác, tâm không tự an”''<ref>[https://zh.wikisource.org/wiki/%E4%B8%89%E5%9C%8B%E5%BF%97/%E5%8D%B707 Tam Quốc Chí-Lữ Bố truyện]</ref>. Trong đó hoàn toàn chưa định hình vị thị tỳ kia là ''Điêu Thuyền'' vậy.
Nhân vật Điêu Thuyền thực chất chỉ là hình ảnh hư cấu của [[La Quán Trung]], không được xác nhận trong sử sách. Lê Đông Phương nhấn mạnh vào vụ việc Lữ Bố giết Đổng Trác:''"Người a hoàn của Đổng Trác mà Lữ Bố tư thông có phải chính là Điêu Thuyền trong Tam Quốc diễn nghĩa hay không, chuyện ấy hoàn toàn không quan trọng; điều quan trọng là Lữ Bố đã giết Đổng Trác có sự xúi giục của Vương Doãn"''.
 
Về sau, có người thời [[nhà Thanh]] là [[Bình Bộ Thanh]] (平步青), ở 《[[Tiểu Tê Hà thuyết bại]] - 小栖霞说稗》 nói rằng:''"Tác phẩm 《[[Khai Nguyên chiêm kinh]] - 開元占經》 thời Đường, cuốn 33 từng đề rằng: ''“Mê hoặc con gái Phạm Cần. Chiếm chú vân: 《[[Hán Thư thông chí]] - 漢書通志》: ‘Tào Tháo chưa đắc chí, trước dụ Đổng Trác, tiến Điêu Thuyền lấy hoặc này quân.’”''<ref>《小栖霞说稗·斬貂蟬》:近出《曲园杂纂》(卷三十八)《小浮梅槛闲话》:杂剧有《关公月下斩貂蝉》,因《后书》《吕布传》有私与董卓传婢通事,附会成之。复卿曰:「《徐文长集》(卷十七)《奉师季先生书》云:『世所传操闭羽与其嫂于一室,羽遂明烛以达旦,事乃无有。盖到此田地,虽庸人亦做得,不足为羽奇;虽至愚人亦不试以此,以操之智,决所不为也。阳节潘氏,盖亦看《三国志》小说而得之者,如所谓「斩貂蝉」之类,世皆盛传之,乃绝无有,此不可不考也。』曲园似本之天池生。」馪旉曰:「《升庵全集》(卷四十八):『世传吕布妻貂蝉,史传不载。唐李长吉《吕将军歌》:」榼榼银龟摇白马,傅粉女郎大旗下。」似有其人也。』」鄂按:《开元占经》(卷二十三)《荧惑犯须女占》注:「《汉书通志》:『曹操未得志,先诱董卓进刁蝉以惑其君。』」是蝉固实有其人,特非布传所通之傅婢,亦未为圣帝斩。《汉书通志》不知何人所撰,《隋书经籍志》无之,盖《七录》所未收。罗氏演义易「刁」为「貂」,则不知何本。天池谓秉烛达旦事乌有,足证阳节潘氏荣总论之轻信小说。刁蝉则非无其人。</ref>. Tuy nhiên, sách [[Hán Thư thông chí]] đã thất truyền, còn tra trong [[Khai Nguyên chiêm kinh]] lại không hề có dòng nào như vậy.
 
=== Hình tượng nghệ thuật ===
[[File:RTK Chronicle - 003.jpg|thumb|trái|250px|Minh họa Tam quốc diễn nghĩa, chương 3, có Lữ Bố, Đổng Trác và Điêu Thuyền.]]
 
Một [[tạp khúc]] thời [[nhà Nguyên]] tên ''[[Cẩm Vân đường Ám định liên hoàn kế]]'' (錦雲堂暗定連環計), có một mỹ nữ là con gái [[Nhậm Ngang]] (任昂), tiểu tự '''Hồng Xương''' (紅昌), được cho là nguyên mẫu của hình tượng Điêu Thuyền. Về sau, khi La Quán Trung viết tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa, đã dùng hình ảnh này để tạo nên Điêu Thuyền.
 
Trước khi Tam quốc diễn nghĩa sáng tác ra nhân vật này, thì trong tác phẩm [[Tam Quốc Chí bình thoại]] (三国志平话) đã có. Tác phẩm khuyết danh thời Nguyên này là một bộ 3 cuốn, được đánh giá là một trong những tác phẩm lớn thời Nguyên, là nguồn tư liệu chính cho La Quán Trung sáng tác nên Tam quốc diễn nghĩa, vì vậy có thể nói Điêu Thuyền được La Quán Trung xây dựng, đều nguyên lai từ đây.
 
Trong tác phẩm này, Điêu Thuyền họ Nhậm, tiểu danh Điêu Thuyền, là người [[Lâm Thao, Định Tây]], nguyên phối thê tử của Lữ Bố khi cả 2 còn ở quê. Về sau ly tán, Điêu Thuyền trở thành tỳ nữ cho Vương Doãn. Biết được thân phận của nàng, Vương Doãn bèn mở tiệc yết kiến Thái sư Đổng Trác, khiến Điêu Thuyền bị Trác si mê, mặt khác Vương Doãn lại sắp xếp để Điêu Thuyền và Lữ Bố tương phùng, hứa hẹn ngày cả 2 người đoàn tụ. Đêm sau, Vương Doãn đưa Điêu Thuyền đến nhà Đổng Trác, làm cho Trác nghĩ Doãn hiến Điêu Thuyền cho mình, nên ân ái một đêm. Lữ Bố nghe tin giận tím mặt, bèn đem binh khí đến giết Đổng Trác.
 
Trong tiểu thuyết Tam quốc diễn nghĩa, Điêu Thuyền là một nô tỳ, do loạn Chư lộ đại quân, thoát ra khỏi cung, về sau xin vào hầu trong phủ nhà Vương Doãn.
 
Trong lúc đó, Vương Doãn ngày đêm lo lắng vương triều nhà Hán bị Đổng Trác thao túng, khiến nàng cảm thấy chạnh lòng cho ông. Một đêm, Điêu Thuyền ở dưới ánh trăng dâng hương cầu nguyện trời cao, nguyện vì chủ nhân lo lắng. Vương Doãn tình cờ nhìn thấy, bèn nhận nàng làm [[con nuôi]], được Vương Doãn bày '''Liên hoàn Mỹ nhân kế''' (连环美人计), khiến cho cả Đổng Trác và Lữ Bố mê đắm nàng, để tùy cơ ly gián họ nhằm mục đích lật đổ Đổng Trác. Một mặt nàng tỏ vẻ yêu quí Đổng Trác, nhưng khi đến với Lữ Bố thì lại ra sức quyến rũ, khi đến cao trào thì [[Lữ Bố]] chịu không nổi đả kích giết luôn [[Đổng Trác]] vì muốn cướp lấy Điêu Thuyền từ tay Đổng Trác. Mưu sĩ [[Lý Nho]] của Đổng Trác biết trước sự nguy hiểm của Điêu Thuyền, nhưng không sao can thiệp được mà trước đó chỉ biết thốt lên: ''"Bọn ta đều chết cả về tay người đàn bà này"''. Tam Quốc diễn nghĩa không nói rõ kết cục của Điêu Thuyền.
 
Một mặt, Vương Doãn dâng Điêu Thuyền cho Lữ Bố, hứa sẽ đính hôn với y, nhưng sau đó lại lén dâng cho Đổng Trác làm thiếp. Vương Doãn cũng hết sức chăm chú sự yêu mị của Điêu Thuyền, dạy nàng một mặt tỏ vẻ yêu quý Đổng Trác, nhưng khi đến với Lữ Bố thì lại ra sức quyến rũ, khi đến cao trào thì [[Lữ Bố]] chịu không nổi đả kích giết luôn Đổng Trác vì muốn cướp lấy Điêu Thuyền từ tay Đổng Trác. Sau đó, Tam Quốc diễn nghĩa không nói rõ kết cục của Điêu Thuyền, chỉ biết nàng được Lữ Bố cưới làm thiếp, và sau khi Lữ Bố bị Tào Tháo diệt thì hoàn toàn bặt vô âm tích.
== Văn thơ ca ngợi ==
 
Nhân vật Điêu Thuyền thực chất chỉ là hình ảnh hư cấu của [[La Quán Trung]], không được xác nhận trong sử sách. Lê Đông Phương nhấn mạnh vào vụ việc Lữ Bố giết Đổng Trác:''"Người a hoàn của Đổng Trác mà Lữ Bố tư thông có phải chính là Điêu Thuyền trong Tam Quốc diễn nghĩa hay không, chuyện ấy hoàn toàn không quan trọng; điều quan trọng là Lữ Bố đã giết Đổng Trác có sự xúi giục của Vương Doãn"''.
 
== VănNhân thơvật ca ngợi ==
[[Tập tin:Lü Bu - Dong Zhuo.png|250px|thumb|right|Đổng Trác đuổi Lữ Bố.]]
Có bài hát ca ngợi vẻ đẹp của Điêu Thuyền:
 
Nhan sắc của Điêu Thuyền, sau hình tượng từ Tam quốc diễn nghĩa đã trở nên mỹ lệ hóa. Một đêm, Điêu Thuyền ở phía sau hoa viên bái nguyệt, bỗng nhiên gió nhẹ thổi tới, một khối mây bay khiến vầng trăng bị che mất. Vương Doãn vì muốn tuyên dương nét đẹp của con nuôi tuyệt vời thế nào, gặp người liền nói, con gái ta cùng ánh trăng sánh bằng, ánh trăng so không lại, chạy nhanh tránh ở mặt sau đám mây. Bởi vậy, Điêu Thuyền bị mọi người xưng là '''Bế nguyệt'''.
::''Phải người cung cũ Chiêu Dương?''
 
:''Xiêm y mây cuốn vương vương cánh hồng''
Có bài hát ca ngợi vẻ đẹp của Điêu Thuyền:
::''Nhẹ nhàng mình liễu như bông,''
{| valign="top"
:''Gót hài uyển chuyển trên lòng bàn taỵ''
|
::''Động đình lạc lối hoa bay,''
::''Phải người cung cũ Chiêu Dương?''
:''Lương châu thoăn thoắt sen cài bước chân''
:''Xiêm y mây cuốn vương vương cánh hồng''
::''Nhà vàng gió cợt cành xuân,''
::''Nhẹ nhàng mình liễu như bông,''
:''Trăm hoa nhường vẻ thanh tân một người!''
:''Gót hài uyển chuyển trên lòng bàn taỵ''
::''Động đình lạc lối hoa bay,''
:''Lương châu thoăn thoắt sen cài bước chân''
::''Nhà vàng gió cợt cành xuân,''
:''Trăm hoa nhường vẻ thanh tân một người!''
|}
 
Lại có người tả cảnh Đổng Trác mê say tiếng đàn, giọng hát, ánh mắt và vẻ xuân của nàng:
 
{| valign="top"
|
:Nhất điểm anh đào khải giáng thần.
:Lưỡng hàng toái ngọc phún dương xuân.
:Đinh hương thiệt thổ hành cương kiếm.
:Yêu trảm tà gian loạn quốc thần!
|
 
Tạm dịch:
 
:Một đóa anh đào chúm chím môi,
:Đôi hàng răng ngọc rạng xuân tươi.
:Hương đưa đầu lưỡi tàng hơi kiếm:
:Chém chết gian thần có lúc thôi!
|}
 
Đó là khi:''"Rèm châu vừa cuốn lên, thì Điêu Thuyền nhè nhẹ gót hài bước ra, xiêm y thướt tha, mình liễu uyển chuyển múa trước rèm châu như [[Tiên Nữ (người)|tiên nữ]] nhập động. Điêu Thuyền lại hát. Nàng vừa cầm phách gõ nhịp cất giọng ca. Giọng trong như oanh kêu, cao như [[hạc]] gọi, khi trầm khi bổng thánh thót như rót vào [[tai]], mà huyền huyền ảo ảo làm mê hồn tục khách."''
Đó là khi:
:''Rèm châu vừa cuốn lên, thì Điêu Thuyền nhè nhẹ gót hài bước ra, xiêm y thướt tha, mình liễu uyển chuyển múa trước rèm châu như [[Tiên Nữ (người)|tiên nữ]] nhập động. Điêu Thuyền lại hát. Nàng vừa cầm phách gõ nhịp cất giọng ca. Giọng trong như oanh kêu, cao như [[hạc]] gọi, khi trầm khi bổng thánh thót như rót vào [[tai]], mà huyền huyền ảo ảo làm mê hồn tục khách.''
 
Chính kế sách liên hoàn li gián của Vương Doãn và Điêu Thuyền đã giết Đổng Trác, là việc mà 18 lộ chư hầu binh hùng tướng mạnh của Viên Thiệu không làm được.
 
Trong ''"[[Thánh Thán Ngoại Thư"]]'', [[Mao Tôn Cương]] viết về Điêu Thuyền như sau:
 
:''"18Mười tám lộ quân chư hầu không giết nổi Đổng Trác, mà một thiếu nữ đào tơ liễu yếu như Điêu Thuyền lại giết nổi Trác. Ba anh em Lưu, Quan, Trương hùng liệt không thắng nổi Lữ Bố, mà chỉ một nàng Điêu Thuyền thắng nổi. Ôi, lấy chăn chiếu làm chiến trường, lấy son phấn làm khôi giáp, lấy mày ngài làm cung nỏ, lấy nước mắt nũng nịu làm tên đạn, lấy lời tình tứ ngọt ngào làm chiến lược mưu cơ. Xem thế thì cái bản lãnh của "nữ tướng quân" quả là tuyệt cao cường, đáng sợ thay!"''
 
==Hình ảnh==
<gallery>
File:Diaochan Qing Dynasty Illustration.jpg|Minh họa Điêu Thuyền thời nhà Thanh
Tập tin:Wang Yun and Diaochan plot the chaining scheme.jpg|Điêu Thuyền và nghĩa phụ Vương Doãn.
Tập tin:Wang Yun & Diao Chan.JPG|Hình minh họa Điêu Thuyền tại hành lang [[Di Hòa Viên]].