Khác biệt giữa bản sửa đổi của “MINIX”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
n →‎MINIX 2.0: replaced: xủ → xử using AWB
clean up
Dòng 18:
|website={{url|http://www.minix3.org|minix3.org}}
}}
'''MINIX''' (từ "mini-[[Unix]]") là một [[hệ điều hành]] máy tính [[tương tự Unix]] dựa trên kiến trúc microkernel và tuân theo chuẩn [[POSIX]] (từ phiên bản 2.0),<ref name="who-wrote-linux-notes">{{chúChú thích web|last1họ 1=Tanenbaum|first1tên 1=Andrew S|authorlink1lk tác giả 1=Andrew S. Tanenbaum|titletiêu đề=Some Notes on the "Who wrote Linux" Kerfuffle, Release 1.5|url=http://www.cs.vu.nl/~ast/brown/|accessdatengày truy cập=ngày 20 tháng 8 năm 2016|datengày tháng=ngày 20 tháng 5 năm 2004|deadurlurl hỏng=yes|archiveurlurl lưu trữ=http://www.webcitation.org/5sfayBi29?url=http%3A%2F%2Fwww.cs.vu.nl%2F%7East%2Fbrown%2F|archivedatengày lưu trữ=ngày 11 tháng 9 năm 2010|df=}}</ref><ref name="minix3-faq">{{chúChú thích web|url=http://wiki.minix3.org/doku.php?id=faq|titletiêu đề=MINIX 3 FAQ|datengày tháng=ngày 11 tháng 3 năm 2015|accessdatengày truy cập=ngày 20 tháng 8 năm 2016|firsttên 1=Andrew S.|lasthọ 1=Tanenbaum|authorlink1lk tác giả 1=Andrew S. Tanenbaum|first2tên 2=Albert S.|last2họ 2=Woodhull|first3tên 3=Lionel|last3họ 3=Sambuc}}</ref>
 
Phiên bản đầu của MINIX được tạo ra bởi [[Andrew S. Tanenbaum]] cho mục đích giáo dục. Bắt đầu với MINIX 3, mục tiêu chính của sự phát triển dịch chuyển từ sự giáo dục sang việc tạo ra một hệ điều hành microkernel độ tin cậy cao và tự sửa lỗi. MINIX bây giờ phát triển như là [[phần mềm nguồn mở]].
Dòng 34:
 
=== MINIX 1.5 ===
MINIX 1.5, phát hành năm 1991, bao gồm các hỗ trợ cho hệ thống MicroChannel IBM PS/2 và [[Port (công nghệ)|port]] cho kiên trúc [[Motorola 68000]] và [[SPARC]], hỗ trợ các nền tảng Atari ST, Commodore Amiga, [[Macintosh|Apple Macintosh]]<ref>{{chúChú thích web|url=https://github.com/macminix|titletiêu đề=MacMinix}}</ref> và [[Sun Microsystems|Sun]] SPARCstation. Cũng có mọt bản port không chính thức cho các [[CPU|vi xử lý]] tương thích [[Intel 80386|Intel 386]] (trong chế độ bảo vệ [[32-bit]]), [[National Semiconductor]] [[NS320xx|NS32532]], [[Hãng ARM|ARM]] và [[INMOS]] [[transputer]]. [[Meiko Scientific]] đã sử dụng phiên bản đầu tiên của MINIX để làm cơ sở cho hệ điều hành [[MeikOS]] cho dòng [[Tính toán song song|máy tính song song]] dựa trên Transputer  [[Computing Surface]] của họ. Một phiên bản của MINIX chạy như một tiến trình sử dụng dưới [[SunOS]] và [[Solaris (operating system)|Solaris]] cũng đã có sẵn, một giả lập gọi là [[SMX (operating system)|SMX]].<ref>{{chúChú thích web|url=http://www.minix3.org/previous-versions/CD-ROM-2.0/README.TXT|titletiêu đề=WELCOME TO MINIX|formatđịnh dạng=TXT|datengày tháng=ngày 22 tháng 7 năm 2005|accessdatengày truy cập=ngày 2 tháng 8 năm 2011|first1tên 1=Andrew S.|last1họ 1=Tanenbaum|authorlink1lk tác giả 1=Andrew S. Tanenbaum|first2tên 2=Albert S.|last2họ 2=Woodhull|first3tên 3=Kees|last3họ 3=Bot}}</ref><ref>{{chúChú thích web|url=http://www.csd.uoc.gr/~hy345/assignments/99b/smx_howto.html|titletiêu đề=Installing and running MINIX for Solaris (SMX)|datengày tháng=|accessdatengày truy cập=ngày 2 tháng 8 năm 2011|firsttên 1=M.|lasthọ 1=Flouris}}</ref>
 
=== MINIX 2.0 ===
[[Tập tin:MINIX_2.0.4_Startup_Login.png|nhỏ|Hệ thống khởi động và dấu nhắc đăng nhập MINIX 2.0.4]]
[[Tập tin:MINIX_2.0.4_Shell_Interaction.png|nhỏ|Giao tiếp [[shell]] MINIX 2.0.4 ]]
Nhu cầu với các kiến trúc dựa trên 68k suy giảm, vì vậy, MINIX 2.0 phát hành năm 1997, chỉ hỗ trợ cho các kiến trúc [[x86]] và [[Solaris (hệ điều hành)|Solaris]]-hosted SPARC. Đó là chủ đề của các ấn bản thứ hai của cuốn giáo trình Tanenbaum, cùng viết với Albert Woodhull và được phát hành trên đĩa [[CD|CD-ROM]] đính kèm với cuốn sách. MINIX 2.0 bổ sung các quy chuẩn [[POSIX]].1, hỗ trợ cho các vi xửa lý 386 và sau này trong chế độ 32-bit và thay thế [[giao thức mạng]] [[Amoeba distributed operating system|Amoeba]] trong MINIX 1.5 bằng [[TCP/IP]]. Port không chính thức của MINIX 2.0.2 cho máy trạm ISICAD Prisma 700 dựa trên 68020<ref>{{chúChú thích web|url=http://dspace.dial.pipex.com/town/way/fr30/minix/|titletiêu đề=Minix on the Prisma|datengày tháng=|accessdatengày truy cập=ngày 2 tháng 8 năm 2011|firsttên 1=George|lasthọ 1=Harvey}}</ref> và HP Jornada 680/690 [[Thiết bị kỹ thuật số hỗ trợ cá nhân|PDA]] dựa trên Hitachi SH3<ref>{{chúChú thích web|url=http://minixsh.tripod.co.jp/index.html|archiveurlurl lưu trữ=https://web.archive.org/web/20021211135921/http://minixsh.tripod.co.jp/index.html|archivedatengày lưu trữ=ngày 11 tháng 12 năm 2002|titletiêu đề=MINIX for Jornada|datengày tháng=Sep 23, 2002|accessdatengày truy cập=ngày 2 tháng 8 năm 2011|authortác giả 1=}}</ref> cũng được phát triển.
 
==== Minix-vmd ====
Dòng 51:
MINIX 3 chỉ hỗ trợ các hệ thống kiến trúc [[IA-32]] và [[Cấu trúc ARM|ARM]]. Nó có sẵn trong một định dạng Live CD cho phép nó được sử dụng trên một máy tính mà không cần cài đặt nó trên ổ đĩa cứng, và trong các phiên bản tương thích với các giả lập/ ảo hóa phần cứng, bao gồm [[Bochs]], [[QEMU]], [[VMware Workstation]]/[[VMware Fusion|Fusion]], [[VirtualBox]] và [[Microsoft Virtual PC]].
 
Version 3.1.5 phát hành ngày 5/11/2009. Nó bao gồm [[Hệ thống X Window|X11]], [[emacs]], [[vi]], cc, [[Bộ trình dịch GNU|gcc]], [[perl]], [[Python (ngôn ngữ lập trình)|python]], [[Almquist shell|ash]], [[Bash (Unix shell)|bash]], [[zsh]], [[FTP|ftp]], [[SSH|ssh]], [[telnet]], [[Pine (e-mail client)|pine]], và hơn 400 tiện ích [[Unix]] phổ biến khác. Với việc bổ sung X11, phiên bản này đánh dấu sự chuyển đổi từ hệ thống chỉ có văn bản. Nó cũng có thể chịu được bị treo driver. Trong nhiều trường hợp, nó có thể tự động khởi động lại trình điều khiển mà không ảnh hưởng đến tiến trình đang chạy. Bằng cách này, MINIX là tự chữa lành và có thể được sử dụng trong các ứng dụng đòi hỏi độ tin cậy cao. MINIX cũng đã hỗ trợ cho quản lý [[bộ nhớ ảo]], khiến nó phù hợp cho việc sử dụng như hệ điều hành desktop.<ref>{{Chú thích web|url=http://groups.google.com/group/minix3/msg/86c914a0c13376fe|titletiêu đề=New to minix|datengày tháng=ngày 10 tháng 11 năm 2010|accessdatengày truy cập=ngày 2 tháng 8 năm 2011|lasthọ 1=Schmidt|firsttên 1=Ulrich}}</ref> Các ứng dụng desktop như [[Mozilla Firefox|Firefox]] và [[OpenOffice.org]] không có sẵn cho MINIX 3 tuy nhiên.
 
Với phiên bản 3.2.0, [[User space|userland]] chủ yếu đã bị thay thế bởi [[NetBSD]] và hỗ trợ từ [[pkgsrc]] trở thành khả thi làm tăng các ứng dụng phần mềm có sẵn mà MINIX có thể dùng. [[Clang]] thay thế các trình biên dịch trước đó (vơi tùy chọn hỗ trợ [[Bộ trình dịch GNU|GCC]]), và [[GNU Debugger|GDB]], GNU debugger, đã được [[port (công nghệ)|port]].<ref name="wiki-releases">{{Chú thích web|url=http://wiki.minix3.org/en/MinixReleases|titletiêu đề=MINIX Releases|accessdatengày truy cập=ngày 29 tháng 2 năm 2012|website=wiki.minix3.org}}</ref>
 
MINIX 3.3.0, phát hành tháng 9/2014, hỗ trợ thêm ARM.
 
MINIX 3.4.0RC, Release Candidates có mặt thags 1/2016.<ref>{{Chú thích web|url=http://download.minix3.org/iso/snapshot/|titletiêu đề=Index of /iso/snapshot/|accessdatengày truy cập = ngày 14 tháng 10 năm 2016 |website=download.minix3.org}}</ref> Tuy nhiên bản phát hành ổn định của MINIX 3.4.0 vẫn chưa được công bố.
 
MINIX 3 vẫn có một cộng đồng phát triển tích cực với hơn 50 người tham dự MINIXCon 2016, một hội nghị để thảo luận về lịch sử và tương lai của Minix.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.minix3.org/conference/2016/program.html|titletiêu đề=MINIXCon 2016|accessdatengày truy cập = ngày 14 tháng 10 năm 2016 |website=www.minix3.org}}</ref>
 
== Quan hệ với Linux ==
 
=== Anh hưởng ban đầu ===
Các nguyên tắc thiết kế Tanenbaum áp dụng cho MINIX ảnh hưởng lớn đến quyết định thiết kế [[Linus Torvalds]] áp dụng trong việc tạo ra các [[hạt nhân Linux]].{{Cần chú thích|date=May 2015}} Torvalds sử dụng và đánh giá cao MINIX,<ref>{{chú thích báo|last=Moody|first=Glyn|date = ngày 25 tháng 8 năm 2015 |title=How Linux was born, as told by Linus Torvalds himself|url=http://arstechnica.co.uk/business/2015/08/how-linux-was-born-as-told-by-linus-torvalds-himself/|newspaper=Ars Technica|accessdate = ngày 25 tháng 8 năm 2015}}</ref> nhưng thiết kế của ông xa rời kiến trúc MINIX theo những cách đáng kể, đáng chú ý nhất bằng cách sử dụng [[monolithic kernel]] thay vì [[microkernel]]. Điều này không được chấp thuận của Tanenbaum trong cuộc [[tranh luận Tanenbaum–Torvalds]]. Tanenbaum giải thích một lần nữa lý do sử dụng một microkernel tháng 5/2006..<ref>{{chúChú thích web|url=http://www.cs.vu.nl/~ast/reliable-os|titletiêu đề=Tanenbaum-Torvalds Debate: Part II|datengày tháng=ngày 12 tháng 5 năm 2006|accessdatengày truy cập=ngày 2 tháng 8 năm 2011|firsttên 1=Andrew S.|lasthọ 1=Tanenbaum|authorlink1lk tác giả 1=Andrew S. Tanenbaum}}</ref>
 
Việc phát triển nhân Linux ban đầu đã được thực hiện trên một hệ thống máy chủ MINIX, dẫn đến Linux kế thừa các tính năng khác nhau từ MINIX, ví dụ như [[MINIX file system]].
 
=== Tuyên bố ''Samizdat'' ===
Tháng 5/2004, Kenneth Brown của [[Alexis de Tocqueville Institution]] đã cáo buộc rằng phần chính của [[hạt nhân Linux]] đã được sao chép từ codebase MINIX,trong một cuốn sách có tên là ''Samizdat''.<ref>{{chúChú thích web|url=http://adti.net/samizdat/brown.reply.june.04.html|titletiêu đề=Samizdat's critics… Brown replies|datengày tháng=ngày 4 tháng 6 năm 2004|accessdatengày truy cập=ngày 2 tháng 8 năm 2011|publishernhà xuất bản=Alexis de Tocqueville Institution|firsttên 1=Kenneth|lasthọ 1=Brown|authorlinklk tác giả 1=Kenneth Brown (author)}}</ref> Những lời buộc tội này bị nhiều người bác bỏ - nổi bật nhất là chính Andrew Tanenbaum, người chỉ trích mạnh mẽ Kenneth Brown và phát hành một bác bỏ lâu trên trang web cá nhân của mình, cũng chỉ ra rằng Brown được tài trợ bởi [[Microsoft]].
 
== Giấy phép ==
Tại thời điểm phát triển ban đầu của nó, [[Giấy phép phần mềm|giấy phép]] của MINIX được coi là khá tự do. Giấy phép của nó có giá rất nhỏ ($69) so với các hệ điều hành khác. Mặc dù Tanenbaum mong cho MINIX có thể tiếp cận dễ dàng với các sinh viên, bản phát hành của ông đã không được chuẩn bị để cung cấp tài liệu (chẳng hạn như mã nguồn) có thể sao chép một cách tự do, do đó, một giấy phép hạn chế đòi hỏi một khoản phí danh nghĩa (bao gồm giá của cuốn sách của Tanenbaum) đã được áp dụng như là một sự thỏa hiệp. Điều này ngăn chặn việc sử dụng MINIX làm cơ sở cho một hệ thống phân phối phần mềm tự do.
 
Khi các [[hệ điều hành]] tự do nguồn mở [[tương tự Unix]] như [[Linux]] và [[386BSD]] có mặt vào đầu những năm 1990, nhiều [[Nhà phát triển phần mềm|nhà phát triển]] tình nguyện đã rời bỏ MINIX chuyển sang một trong số đó. Tháng 4/2000, MINIX đã trở thành [[Phần mềm tự do nguồn mở|phần mềm tự do/mã nguồn mở]] dưới một giấy phép phần mềm tự do,<ref>{{chúChú thích web|url=http://www.minix3.org/license.html|titletiêu đề=The Minix licence}}</ref> Nhưng do thời gian này hệ điều hành khác đã vượt qua khả năng của nó, và nó vẫn chủ yếu là một hệ điều hành cho sinh viên và người có đam mê
 
== Xem thêm ==