Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Vương phi”

Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 1:
{{Ranks of Nobility}}
 
'''Vương phi''' ([[chữ Hán]]: 王妃; [[Kana]]: おうひ<sup>Ouhi</sup>; [[Hangul]]: 왕비<sup>Wangbi</sup>; [[tiếng Anh]]: Princess consort), là phong hiệu thông thường đặt cho phối ngẫu của [[Quốc vương]] ở [[Đông Á]] như [[nhà Triều Tiên]].
 
Tuy nhiên, ngoài việc đặt cho chính thất của Quốc vương tại một số nước, danh hiệu Vương phi còn được đặt cho vợ của các quý tộc được phong tước '''Vương''' (王), những [[Hoàng tử]] của triều đại đang trị vì một [[Đế quốc]], như [[Trung Quốc]], [[Nhật Bản]] và [[Việt Nam]].
 
== Sử dụng ở các nước ==
=== Đông Á ===
Thời [[Tây Hán]], ngoài [[Hoàng đế]] thì nhà Hán còn ban hành chính sách ''Chư hầu Vương'', các chư hầu vương cai trị một nước [[chư hầu]], và vợ chính của họ được gọi là [[Vương hậu]]. Về thời [[Đông Hán]], để phân biệt với vị trí [[Hoàng hậu]], vợ của các chư hầu tước Vương đều gọi là '''Vương phi'''.
 
Hàng 12 ⟶ 13:
Ở những nước cũng xưng [[Hoàng đế]] như [[Nhật Bản]], vợ của '''Thân vương''' (親王) gọi là '''Thân vương phi''' (親王妃), như [[Thu Tiểu cung Thân vương phi Kiko|Thân vương phi Kiko]], vợ của [[Fumihito|Thân vương Fumihito]]. Ở [[Việt Nam]], Vương phi cũng dùng để gọi các vợ của Vương, là [[chúa Trịnh]] hoặc các [[Hoàng tử]] được phong tước, tuy nhiên không chính thức lắm. Theo ''[[Đại Việt thông sử]]'' của [[Lê Quý Đôn]], ghi chép về vợ của An vương [[Lê Tuân (An vương)|Lê Tuân]] là [[Trịnh Thị Chuyên]] được tặng làm ''Thanh Tiết quận phu nhân''<ref>[[Đại Việt thông sử]] - Lê Quý Đôn, NXB Hồng Bàng và NXB Trẻ, người dịch Ngô Thế Long: An vương Tuân truyện - trang 226</ref>, thì có lẽ quy chế nhà Lê của Việt Nam khá tương đồng với nhà Tống. Sang thời Nguyễn, các Hoàng tử phi đều gọi là '''Phủ thiếp''' hay '''Phủ phi'''.
 
Tại các quốc gia có truyền thống các vị vua xưng Vương, như [[Triều Tiên]] và [[Lưu Cầu]] thì chính thất của họ là Vương phi. Vào thời kỳ đầu [[Cao Ly]], chính phối của Quốc vương xưng là [[Vương hậu]], sau con lên ngôi xưng là '''Vương thái hậu''' (王太后). Tuy nhiên, sau này các vua Cao Ly chỉ phong cho vợ mình làm ''Vương phi'', chồng chết thành '''Vương thái phi''' (王太妃), sau khi chết mới được truy hiệu Vương hậu. Tục lệ này được [[nhà Triều Tiên]] noi theo, chỉ là Vương thái phi thay bằng '''Vương đại phi''' (王大妃) mà thôi. Tuy nhiên, vương tộc Triều Tiên thời xưa thường gọi tránh danh hiệu Vương phi, mà thường gọi họ bằng các từ ám chỉ như là '''Trung điện''' (中殿), '''Khôn điện''' (坤殿), hay '''Trung cung''' (中宮).
 
Tục lệ này được [[nhà Triều Tiên]] noi theo, chỉ là Vương thái phi thay bằng '''Vương đại phi''' (王大妃) mà thôi. Tuy nhiên, vương tộc Triều Tiên Lý thị thời xưa thường gọi tránh danh hiệu Vương phi, mà thường gọi họ bằng các từ ám chỉ như là '''Trung điện''' (中殿), '''Khôn điện''' (坤殿), hay '''Trung cung''' (中宮).
Tại Lưu Cầu, Vương phi còn được gọi là '''Quốc phi''' (國妃).
 
Tại [[Vương quốc Lưu Cầu]], Vương phi là chính thất của Quốc vương, còn được gọi tôn kính là '''Quốc phi''' (國妃).
 
=== Phương Tây ===
Cụm từ ''Princess consort'' là dành cho phối ngẫu của một [[Vương (tước hiệu)|Thân vương]] (Sovereign Prince) đang trị vì một [[Thân vương quốc]] hoặc là phối ngẫu của một Thân vương thuộc vương tộc, như 「'''Princess of Wales'''; Vương phi xứ Wales」, chính phối của danh hiệu 「'''Prince of Wales'''; Vương thân xứ Wales」của Vương thất [[nước Anh]].
 
Đôi khi danh từ này lại sử dụng cho chính phối của một [[Quốc vương]] (King), nếu cụm từ thông dụng là [[Vương hậu]] (Queen) không được dùng. Chẳng hạn như Princess [[Lalla Salma của Maroc]], chính phi của Quốc vương [[Mohammed VI của Maroc]].
 
[[Camilla, Nữ công tước xứ Cornwall]], vợ thứ của [[Charles, Thân vương xứ Wales]] từng phát biểu nếu Charles lên ngôi, bản thân bà sẽ chỉ dùng danh hiệu (Princess consort) mà không phải (Queen), điều này đã gây nhiều ngôn luận vì trong lịch sử nước Anh chưa từng có tiền lệ nào như vậy cả<ref>{{Cite web|url=http://www.royal.gov.uk/ThecurrentRoyalFamily/ThePrinceofWales/ThePrinceofWales.aspx|title=The Prince of Wales|website=The British Monarchy|archive-url=https://web.archive.org/web/20150307053208/http://www.royal.gov.uk/ThecurrentRoyalFamily/ThePrinceofWales/ThePrinceofWales.aspx|archive-date=7 March 2015|access-date=21 April 2016|quote=After the wedding, Mrs Parker Bowles became known as HRH The Duchess of Cornwall. When The Prince of Wales accedes to the throne, she will be known as HRH The Princess Consort.}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.princeofwales.gov.uk/media/press-releases/announcement-of-the-marriage-of-hrh-the-prince-of-wales-and-mrs-camilla-parker|title=Clarence House press release|date=10 February 2005|accessdate=6 April 2018|publisher=Clarence House|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140624012434/http://www.princeofwales.gov.uk/media/press-releases/announcement-of-the-marriage-of-hrh-the-prince-of-wales-and-mrs-camilla-parker|archivedate=24 June 2014}}</ref>.
 
==Tham khảo==