Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Âm Lệ Hoa”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
Dòng 47:
Năm Canh Thủy thứ 3 ([[25]]), [[tháng 6]], Lưu Tú đã rời bỏ [[Canh Thủy Đế]], và tự tuyên bố mình là Hoàng đế triều Hán, cải nguyên Kiến Vũ, tức [[Hán Quang Vũ Đế]]<ref>《后汉书·光武帝纪》（建武元年）六月己未，即皇帝位。燔燎告天，禋于六宗，望于群神。</ref>. Cuối năm đó, khi chiếm được [[Lạc Dương]] làm kinh đô, Lưu Tú đã cử các thuộc hạ 300 người đến hộ tống Âm Lệ Hoa đến kinh thành, và phong làm [[Quý nhân]]<ref>郦元《水经注》曰：鲁阳关水历衡山西，南经皇后城。建武元年光武遣，侍中傅俊持节迎光烈皇后於济阳，后发兵三百馀人，宿卫皇后道路归京师，盖税舍所在，故得其名矣。</ref>. Quách Thánh Thông cũng cùng một cấp phong làm Quý nhân<ref>《后汉书·皇后纪》光武即位，令侍中傅俊迎后，与胡阳、宁平主诸宫人俱到洛阳，以后为贵人。</ref>, nhưng Lưu Tú vẫn ý vị tấn phong anh cả Âm Thức của Âm Lệ Hoa làm ''"Âm Hương hầu"'' (陰鄉侯), cố ý để địa vị nhà họ Âm cao hơn nhà họ Quách<ref>《后汉书·皇后纪》及光武为司隶校尉，方西之洛阳，令后归新野。及邓奉起兵，后兄识为之将，后随家属徙淯阳，止于奉舍。</ref>.
 
Năm Kiến Vũ thứ 2 ([[26]]), Quang Vũ Đế đã chuẩn bị để tấn phong một [[Hoàng hậu]]. Âm Lệ Hoa là nguyên phối phu nhân, cũng được LưuQuang TúVũ Đế yêu hơn cả, Lưubản thân Quang Vũ TúĐế đã tán dương bà là ''"Nhã tính khoan nhân, có đức độ mẫu nghi"'', rất xứng Hậu vị<ref>《后汉书·皇后纪》帝以后雅性宽仁，欲崇以尊位</ref><ref>《东观汉记·卷六·传一》上以后性贤仁，宜母天下，欲授以尊位。</ref>, thế nhưng khi đó Âm Quý nhân chưa hạ sinh Hoàng tử, và bà đã khước từ vị trí Hoàng hậu và tán thành Quách Quý nhân<ref>《后汉书·皇后纪》后固辞，以郭氏有子，终不肯当，故遂立郭皇后。</ref><ref>《东观汉纪·卷六·传一》后辄退让，自陈不足以当大位。</ref>. Không còn cách nào, LưuQuang TúVũ Đế đã lập Quách Thánh Thông làm Hoàng hậu và lập con trai của Quách hậu là Lưu Cương làm [[Hoàng thái tử]].
 
Cũng trong năm này, Chân Định vương Lưu Dương dường như bất bình trước việc chậm chạp lập Hậu của LưuQuang TúVũ Đế, đã quyết định nổi loạn, sau đó bị giết. Ấn lẽ thường, Quách hậu cùng gia tộc họ Quách sẽ bị liên lụy, thế nhưng vào lúc này nhà Đông Hán không ổn định, LưuQuang Vũ TúĐế cũng không thể tùy tiện đưa ra quyết định tận diệt, do đó vẫn hết sức thiện đãi Quách hậu<ref>《后汉书·耿纯传》时真定王刘扬复造作谶记云：“赤九之后，瘿扬为主。”扬病瘿，欲以惑众，与绵曼贼交通。建武二年春，遣骑都尉陈副、游击将军邓隆征扬，扬闭城门，不内副等。乃复遣纯持节，行赦令于幽、冀，所过并使劳慰王侯。密来纯曰：“刘扬若见，因而收之。”纯从吏士百余骑与副、隆会元氏，俱至真定，止传舍。扬称病不谒，以纯真定宗室之出，遣使与纯书，欲相见。纯报曰：“奉使见王侯牧守，不得先诣，如欲面会，宜出传舍。”时扬弟临邑侯让及从兄细各拥兵万余人，扬自恃众强而纯意安静，即从官属诣之，兄弟并将轻兵在门外。扬入见纯，纯接以礼敬，因延请其兄弟，皆入，乃闭郃悉诛之，因勒兵而出。真定震怖，无敢动者。</ref><ref>《后汉书·光武帝纪》：（建武二年正月）真定王杨、临邑侯让谋反，遣前将军耿纯诛之。</ref>.
 
Năm Kiến Vũ thứ 4 ([[28]]), [[tháng 5]], ngày [[Giáp Thân]], Âm Quý nhân hạ sinh hoàng tử đầu tiên của mình là [[Hán Minh Đế|Lưu Dương]] tại huyện [[Nguyên Thị]]<ref>《东观汉纪·显宗孝明皇帝》建武四年五月甲申，皇子阳生</ref><ref>《后汉书·孝明帝纪》常山三老言于帝曰：“上生于元氏，愿蒙优复。”</ref>. Đây là một lần sinh nở khó hiểu, vì Âm Lệ Hoa khi đó đã mang thai, thế mà LưuQuang TúVũ Đế vẫn kiên quyết đem bà đi theo hành quân, lại ở huyện thôn hẻo lánh hạ sinh Hoàng tử. Khi Lưu Dương vừa sinh, LưuQuang TúVũ Đế vui lắm, đánh giá ngũ quan sáng ngời như Đế [[Nghiêu]] thời thượng cổ, lại lấy biểu tượng màu đỏ của ánh dương đặt tên Hoàng tử là ''"Dương"'', biểu thị sự coi trọng cùng yêu thích của Lưu Túông đối với đứa con này của Âm Lệ Hoa<ref>《后汉书·光武帝纪》壬子，起高庙，建社稷于洛阳，立郊兆于城南，始正火德，色尚赤。</ref><ref>《东观汉记·卷二·纪二·显宗孝明皇帝》丰下锐上，颜赤色，有似于尧，上以赤色名之曰阳。</ref>. Sau khi sinh ra Lưu Dương, Âm Lệ Hoa ngày càng được thịnh sủng<ref>《后汉纪》及后生东海王阳，而宠益盛。</ref>, sau đó liên tiếp sinh ra thêm 4 người con khác là Đông Bình Hiến vương [[Lưu Thương]], Quảng Lăng Tư vương [[Lưu Kinh]], Lâm Hoài Hoài công [[Lưu Hành]] và Lang Tà Hiếu vương [[Lưu Kinh (Lang Tà Hiếu vương)|Lưu Kinh]]<ref>《后汉书·光武十王列传》光烈皇后生显宗、东平宪王苍、广陵思王荆、临淮怀公衡、琅邪孝王京</ref>.
 
Năm Kiến Vũ thứ 9 ([[33]]), Đặng phu nhân và [[Âm Hân]] bị đạo phỉ sát hại. Quang Vũ Đế đã rất thương tiếc họ, và ông đã phong tước hầu cho Âm Tựu và cũng cố phong tước hầu cho Âm Hưng, song Âm Hưng đã khiêm tốn từ chối và còn bảo Âm quý nhân phải luôn khiêm tốn và không tìm kiếm danh vọng cho người thân của bà<ref>《三国志·魏书·夏侯惇传》孙盛曰：案光武纪，建武九年，盗劫阴贵人母弟，吏以不得拘质迫盗，盗遂杀之也。然则合击者，乃古制也。自安、顺已降，政教陵迟，势质不避王公，而有司莫能遵奉国宪者，浩始复斩之，故魏武嘉焉。</ref>. Để an ủi Âm Lệ Hoa, LưuQuang TúVũ Đế nói với Đại tư không hạ chiếu thư rằng:
{{Cquote|
吾微賤之時，娶於陰氏，因將兵征伐，遂各別離。幸得安全，俱脫虎口。以貴人有母儀之美，宜立為后，而固辭弗敢當，列於媵妾。朕嘉其義讓，許封諸弟。未及爵土，而遭患逢禍，母子同命，愍傷於懷。《小雅》曰：「將恐將懼，惟予與汝。將安將樂。汝轉弃予。」風人之戒，可不慎乎？其追爵謚貴人父陸為宣恩哀侯，弟訢為宣義恭侯，以弟就嗣哀侯後。及尸柩在堂，使太中大夫拜授印綬，如在國列侯禮。魂而有靈，嘉其寵榮！
Dòng 62:
 
Sách 《[[Tiểu nhã]]》 nói: 「Tương khủng tương cụ, duy dư dữ nhữ. Tương an tương nhạc. Nhữ chuyển khí dư.」, nay truy tặng cha Quý nhân là Âm Lục làm Tuyên Ân Ai hầu, em trai Âm Hân làm Tuyên Nghĩa Cung hầu, lấy em Âm Tựu thừa tự tước vị Ai hầu. Lệnh đưa thi thể tại linh đường, mệnh Trung đại phu bái thụ Ấn tín và Dây triện, án theo lễ Quốc Liệt hầu. Nếu vong hồn có linh thiêng, hãy nhận lấy vinh sủng to lớn!|||[[Hậu Hán thư]] - ''"Quang Liệt Âm hoàng hậu"''<ref>[https://zh.wikisource.org/wiki/%E5%BE%8C%E6%BC%A2%E6%9B%B8/%E5%8D%B710%E4%B8%8A#%E5%85%89%E7%83%88%E9%99%B0%E7%9A%87%E5%90%8E 後漢書 - 光烈陰皇后]: 九年，有盜劫殺后母鄧氏及弟訢，帝甚傷之，乃詔大司空曰：『吾微賤之時，娶於陰氏，因將兵征伐，遂各別離。幸得安全，俱脫虎口。以貴人有母儀之美，宜立為后，而固辭弗敢當，列於媵妾。朕嘉其義讓，許封諸弟。未及爵土，而遭患逢禍，母子同命，愍傷於懷。《小雅》曰：「將恐將懼，惟予與汝。將安將樂。汝轉弃予。」風人之戒，可不慎乎？其追爵謚貴人父陸為宣恩哀侯，弟訢為宣義恭侯，以弟就嗣哀侯後。及尸柩在堂，使太中大夫拜授印綬，如在國列侯禮。魂而有靈，嘉其寵榮！』</ref>}}
 
Gia quyến của Quý nhân bị giết, tuy chỉ là phi tần, nhưng Hoàng đế viết chiếu thư an ủi cũng xem là hợp tình hợp lý. Tuy nhiên, trong chiếu thư lại trực tiếp nói Âm Lệ Hoa có khí độ Mẫu nghi, việc Quách Thánh Thông được lập được khẳng định là do ''"Âm thị cố ý nhường lại"'', điều này không chỉ tâm niệm muốn lập Âm Lệ Hoa của Quang Vũ Đế vẫn mãi còn, mà còn là bạt tai giáng thẳng vào ngôi vị Hoàng hậu của Quách Thánh Thông. Văn học gia [[Hồng Mại]] (洪迈) thời Nam Tống ghi lại chuyện này trong ''"Dung trai tùy bút"'', đã đánh giá rằng từ khi Lưu Tú hạ đạo sắc chỉ này, Quách hậu đã vĩnh viễn không còn an ổn trên Hậu vị được nữa<ref>洪迈《容斋随笔》：诏令不可轻出，人君一话一言不宜轻发，况于诏令形播告者哉！汉光武初即位，既立郭氏为皇后矣，时阴丽华为贵人，帝欲崇以尊位，后固辞，以郭氏有子，终不肯当。建武九年，遂下诏曰：“吾以贵人有母仪之美，宜立为后，而固辞不敢当，列于媵妾。朕嘉其义让，许封诸弟。”乃追爵其父及弟为侯，皆前世妃嫔所未有。至十七年，竟废郭后及太子强，而立贵人为后。盖九年之诏既行，主意移夺，已见之矣。郭后岂得安其位乎？</ref>.
 
Hơn nữa, lúc ấy thiên hạ chưa bình, rất nhiều công thần còn không có đất phong (vào thời điểm Quang Vũ Đế đại phong là tận năm Kiến Vũ thứ 13), thế mà Quang Vũ Đế lại lấy nguyên do Âm Quý nhân từng từ chối Hậu vị, phong tước Hầu cho anh em trai họ. Theo luật đời Hán, chỉ có gia quyến nhà Hoàng hậu mới được phong Liệt hầu, hơn nữa không thể phong nhiều, ví dụ Hiếu Nguyên hậu [[Vương Chính Quân]] trong thời làm Thái hậu, phong Liệt hầu hơn 5 người, cũng đã chịu sự phản đối gay gắt<ref>《后汉书·皇后纪》（明得皇后马氏）太后诏曰：“凡言事者皆欲媚朕以要福耳。昔王氏五侯同日俱封，（李贤注：成帝封太后弟王谭、王商、王立、王根、王逢时等，同时为关内侯。）其时黄雾四塞，不闻澍雨之应。又田蚡、窦婴，宠贵横恣，倾覆之祸，为世所传。</ref>. Âm Lệ Hoa khi đó chỉ là Quý nhân, Quang Vũ Đế lại truy phong cha cùng tấn phong cho anh em tước Liệt hầu, trong khi vô số tướng sĩ lập đại công còn phải chờ định mà ân phong, đây có thể nói là một đại ân sủng, vô tiền khoáng hậu trong lịch sử.
 
Năm Kiến Vũ thứ 13 ([[37]]), Lưu Dương được 10 tuổi, Quang Vũ Đế khen ngợi gọi là '''Ngô Quý Tử''' (吴季子), điều này càng làm triều đình chấn động. Ngô Quý Tử, cũng gọi [[Ngô Quý Trát]], là con trai thứ 4 của Ngô vương [[Ngô Thọ Mộng]], vốn dĩ không có tư cách kế thừa Vương vị, nhưng Thọ Mộng lại hi vọng đứa con này kế thừa, cho nên con cả của Thọ Mộng là [[Ngô Chư Phàn]] quyết liệt xin nhường Trữ vị cho Quý Tử, nhưng Quý Tử kiên quyết từ chối<ref>《史记·五帝本纪》季札贤,而寿梦欲立之,季札让不可,于是乃立长子诸樊,摄行事当国。</ref>. Nhìn đây có thể suy ra, Quang Vũ Đế thực sự mong Lưu Dương kế vị, nhưng lại sợ gia tộc họ Âm sẽ là điều liên lụy Lưu Dương, khiến Lưu Dương không thể kế vị. Thế nhưng, Lưu Dương khi nghe xong lại nói:''"Ngu dốt vô cùng!"'', cho thấy thái độ không chịu nhường ai của Lưu Dương<ref>《东观汉记》年十岁通春秋，上循其头曰“吴季子”。阳对曰：“愚戆无比。”阳对曰：“愚戆无比。”及阿乳母以问师傅，曰：“少推诚对。”师傅无以易其辞。</ref>.
 
=== Tấn lập Hoàng hậu ===
Năm Kiến Vũ thứ 17 ([[41]]), Quang Vũ Đế Lưu Tú phế truất Quách hậu và đưa Âm Quý nhân lên thay.
 
Thay vì tống giam vào lãnh cung như các Hoàng hậu bị phế truất khác, Quang Vũ Đế đã lập con trai [[Lưu Phụ]] của Quách Thánh Thông làm ''Trung Sơn vương'', và lập bà làm ''Trung Sơn vương thái hậu''. Quang Vũ Đế cũng phong đệ đệ của Quách Thánh Thông là [[Quách Huống]] (郭況) một chức quan quan trọng và đã ban cho Quách Huống nhiều của cải. Không nỡ lòng nào phế truất cả mẹ lẫn con, Quang Vũ Đế ban đầu vẫn để Lưu Cương làm Hoàng thái tử. Tuy nhiên, vị hoàng thái tử này nhận thấy địa vị của mình không chắc chắn nên đã nhiều lần thỉnh cầu được từ bỏ ngôi vị.
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Âm_Lệ_Hoa”