Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Hấp phụ”

'''Hấp phụthụ''', trong [[hóa học]] là quá trình xảy ra khi một chất khí hay chất lỏng bị hút trên bề mặt một chất rắn xốp hoặc là sự gia tăng nồng độ của chất này trên bề mặt chất khác. Chất khí hay hơi được gọi là chất bị hấp phụthụ (adsorbate), chất rắn xốp dùng để hút khí hay hơi gọi là chất hấp phụthụ (adsorbent) và những khí không bị hấp phụthụ gọi là khí trơ. Quá trình ngược lại của hấp phụthụ gọi là quá trình giải hấp phụthụ hay nhả hấp phụthụ.

Trong quá trình hấp phụthụ có toả ra một nhiệt lượng, gọi là nhiệt hấp phụthụ. Bề mặt càng lớn tức độ xốp của chất hấp phụ càng cao thì nhiệt hấp phụthụ toả ra càng lớn.

Có 2 quá trình hấp phụthụ: [[hấp phụthụ vật lý]] và [[hấp phụthụ hóa học]].

Giữa hấp phụ [[vật lý học|vật lý]] và hấp phụthụ hóa học thật ra khó phân biệt, có khi nó tiến hành song song, có khi chỉ có giai đoạn hấp phụthụ vật lý tuỳ thuộc tính chất của bề mặt của chất hấp phụthụ và chất bị hấp phụ, tuỳ thuộc vào điều kiện quá trình (nhiệt độ, áp suất...)

[[Tập tin:Activated Carbon.jpg|nhỏ|200px|Than hoạt tính được sử dụng làm chất hấp phụthụ]]

Có thể phân biệt hấp phụthụ hóa học và lý học ở những điểm sau:

== Nhiệt hấp phụthụ ==

• Nhiệt hấp phụthụ hóa học khá lớn, từ 40 ÷ 800 kJ/mol, nhiều khi gần bằng nhiệt của phản ứng hóa học. Vì vậy nó tạo thành mối nối hấp phụthụ khá bền và muốn đẩy chất bị hấp phụthụ ra khỏi bề mặt xúc tác rắn cần nhiệt độ khá cao.

• Nhiệt hấp phụthụ lý học thường không lớn, gần bằng nhiệt hóa lỏng hay bay hơi của chất bị hấp phụthụ ở điều kiện hấp phụthụ và thường nhỏ hơn 20 kJ/mol.

== Lượng chất bị hấp phụthụ ==

• Hấp phụthụ hóa học xảy ra rất ít, không hơn một lớp trên bề mặt xúc tác (đơn lớp)

• Hấp phụthụ lý học có thể tạo thành nhiều lớp (đa lớp)

== Sự chọn lọc hấp phụthụ ==

• Hấp phụ hóa học có tính chất chọn lọc cao, phụthụ thuộc vào tính chất bề mặt chất rắn và tính chất của chất bị hấp phụthụ

• Hấp phụthụ lý học không có sự chọn lọc, tất cả các bề mặt chất rắn đều có tính chất hấp phụ lý học.

• Hấp phụthụ lý học thường xảy ra ở nhiệt độ thấp, khi nhiệt độ tăng thì lượng chất hấp phụ giảm

• Hấp phụthụ hóa học thường tiến hành ở nhiệt độ cao hơn hấp phụthụ lý học, ở nhiệt độ thấp thì lượng chất hấp phụthụ hóa học giảm và khi nhiệt độ lớn hơn nhiệt độ tối ưu thì lượng chất hấp phụthụ hóa học cũng giảm

== Tính chất của các điểm hấp phụthụ ==

• Hấp phụthụ hóa học tạo thành mối nối bền vững và tính chất gần giống như mối nối hóa học. Chúng có thể là mối nối hóa trị, ion, đồng hóa trị... Trong quá trình tạo thành mối nối có sự di chuyển điện tử giữa chất bị hấp phụthụ và chất hấp phụthụ, tức là có tác dụng điện tử phần tử hấp phụthụ và bề mặt chất rắn.

• Hấp phụthụ lý học không hình thành mối nối. Sự tương tác giữa phân tử bị hấp phụthụ với các electron của chất rắn rất yếu. Giữa chất rắn và phân tử bị hấp phụthụ được coi như là 2 hệ thống, không phải là một hợp chất thống nhất.

== Năng lượng hoạt hóa hấp phụthụ ==

• Hấp phụ hóa học tiến hành chậm và có năng lượng hoạt hóa khá lớn gần bằng năng lượng hoạt hóa của phản ứng hóa học, phụthụ thuộc bởi khoảng cách giữa các nguyên tử trong chất bị hấp phụthụ và các trung tâm trên bề mặt chất rắn.

• Hấp phụthụ lý học tiến hành rất nhanh và năng lượng hoạt hóa bằng không.

== Tính thuận nghịch của hấp phụthụ ==

• Hấp phụthụ lý học bao giờ cũng là thuận nghịch, nói cách khác quá trình ở trạng thái cân bằng động: hấp phụthụ ⇔ nhả hấp phụ

• Hấp phụthụ hóa học không phải bao giờ cũng là quá trình thuận nghịch. Tuỳ theo đặc tính mối nối liên kết hóa học mà tính chất thuận nghịch ở quá trình hấp phụ khác nhau. Có những quá trình hóa học khá bền vững, tạo thành các hợp chất hóa học, ví dụ như sự hấp phụ Oxy lên kim loại tạo Oxyt kim loại, hoặc khi hấp phụ lên than cho CO₂, CO.

== Trạng thái của chất bị hấp phụthụ ==