|
|caption=Cuộc chiến Peloponnesus
|date=khoảng [[431 TCN|431]]– 25 tháng 4 [[404 TCN]]
|place=Vùng đất liền [[Hy Lạp cổ đại|Hy Lạp]], [[AsiaTiểu MinorÁ]], [[Sicily]] <ref>[[Thucydides]], ''History of the Peloponnesian War'', trang 29</ref>
|territory=[[Liên minh DelianDelos]] giải thể
|result=[[Liên minh PeloponnesianPeloponneses]] chiến thắng
|combatant1=[[Liên minh DelianDelos]] (dẫnlãnh đầuđạo bởi [[Athena]])
|combatant2=[[Liên minh Peloponnesian]] (dẫnlãnh đầuđạo bởi [[Sparta]])
|commander1=[[Pericles]]<br />[[Cleon]]<br />[[Nicias]]<br />[[Alcibiades]]<br />[[Demosthenes (generaltướng)|Demosthenes]]
|commander2=[[Archidamus II]]<br />[[Brasidas]]<br />[[Lysandros]]<br />[[Alcibiades]]
|casualties1=
}}
'''Chiến tranh Peloponnesus''', [[431 TCN|431]] đến [[404 TCN]], là một cuộc chiến giữa các thành bang [[Hy Lạp cổ đại]].<ref>Thucydides, ''History of the Peloponnesian War'', trang 15</ref> [[Liên minh PeloponnesusPeloponnesos|Liên bang Peloponnesus]] dẫnđược đầulãnh đạo bởi thành bang Sparta đã đánh bại [[liên minh DeliusDelos]] do Athena dẫn đầu.<ref>Thucydides, ''History of the Peloponnesian War'', trang 65</ref> Các nhà sử học thường chia nó thành ba giai đoạn. Trong giai đoạn đầu tiên, cuộc chiến Archidamius, [[Sparta]] phát động cuộc xâm lược Attica lặp đi lặp lại, trong khi [[Athena cổ điển|Athena]] phát lợi dụng sức mạnh hải quân để tấn công bờ biển [[Peloponnesus]] cố gắng ngăn chặn các dấu hiệu bất ổn trong đế chế, giai đoạn này của cuộc chiến được quyết định năm [[421 TCN|421]], với [[hiệp ước hòa bình Nicias]].<ref>Thucydides, ''History of the Peloponnesian War'', trang 586</ref> Tuy nhiên hiệp ước đó không có tác dụng được bao lâu khi một cuộc chiến mới lại xảy ra ở Peloponnesus. Sự đối đầu giữa Sparta và một liên minh của Athena là [[Argos]] vào năm [[418 TCN]] lại làm bùng lên cuộc chiến. Tại [[Trận Mantinea (418 TCN)|Mantinea]], Sparta đã đánh bại hợpliên quân AthenaAthen và liên minh của họ. Chiến tranh lại tiếp tục, và [[Alcibiades]] đã lên nắm quyền lực tại Athena. Năm [[415 TCN]] Alcibiades đã thuyết phục Quốc hội AthenaAthen gửi một lực lượng viển chinh lớn để tấn công [[Syracusus]] ở [[Sicily]], cuộc xâm lược hoàn toàn thất bại khi toàn bộ lực lượng trên bị tiêu diệt, trong năm [[413 TCN]].<ref>Thucydides, ''History of the Peloponnesian War'', trang 333</ref> Điều này mở ra giai đoạn cuối của cuộc chiến, thường được gọi là cuộc chiến DeceleanDecelea, hoặc chiến tranh IonianIonia. Trong giai đoạn này, Sparta được sự hỗ trợ từ [[Ba Tư]], hỗ trợ các cuộc nổi loạn ở các bang chịu sự ảnh hưởng của AthenaAthen ở [[biển Aegea]] và Ionia, phá hoại đế chế AthenaAthen, và, cuối cùng, lấy đi sự uy quyền của thành phố hải quân. Việc tiêuphá hủytan hạm đội Athen ở Aegospotami cóđã hiệuđánh quảdấu cho việcsự kết thúc cuộc chiến, và AthenaAthen đã đầu hàng ngay trong năm sau.<ref>Martin Hammond, ''The Peloponnesian War'', trang 629</ref>
Cuộc chiến phần nào giúp định hình lại thế giới [[Hy Lạp cổ đại]]. Trên mức độ quan hệ quốc tế, AthenaAthen, [[thành bang]] hùng mạnh nhất ở Hy Lạp trước cuộc chiến đã suy sụp hoàn toàn kéo theo cả chế độ dân chủ, trong khi Sparta trở thành thành bang hùng mạnh nhất Hy Lạp. Các tổn thất kinh tế của cuộc chiến đã được cảm nhận trên khắp Hy Lạp; đói nghèo trở nên phổ biến rộng rãi trong Peloponnesus, trong khi Athena thấy bản thân hoàn toàn bị tàn phá, và không bao giờ lấy lại được sự thịnh vượng trước.<ref>Kagan, ''The Peloponnesian War'', 488.</ref><ref>Fine, ''The Ancient Greeks'', 528–33.</ref> Cuộc chiến đã rèn được sự tinh vi hơn cho xã hội Hy Lạp, xung đột giữa [[dân chủ]] Athena và chũ nghĩa quân phiệt Sparta, mỗi trong số đó ủng hộ thân thiết các phe phái chính trị trong phạm vi bang khác, cuộc nội chiến xảy ra phổ biến trong thế giới Hy Lạp.
== Tham khảo ==
|
