Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Minnesota”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n replaced: → (8) using AWB
Dòng 108:
 
[[Hình:Palisade, Shovel Point (cropped).jpg|thumb|right|[[Đầu Palisade]] ở [[Hồ Superior]] được tạo ra từ dung nham [[rhyolite]] của thời [[Precambrian]].<ref name="MNGeog"/>]]
Đỉnh cao của tiểu bang là [[Núi Đại Bàng (Minnesota)|Núi Đại Bàng]] với độ cao 701 m. Cách đó 21&nbsp;km là điểm thấp nhất tiểu bang với độ cao 183 m tại bờ của Hồ Superior.<ref name="Compass"/><ref>{{Chú thích web | tiêu đề = {{convert|118|km|0|abbr=on}} SW of Thunder Bay, Ontario, Canada | work = Topographic map | nhà xuất bản = U.S.G.S via terraserver.microsoft.com | ngày = ngày 1 tháng 7 năm 1964 | url = http://msrmaps.com/map.aspx?t=2&s=16&lon=-90.56700164&lat=47.79184974&w=600&h=400&opt=0 | ngày truy cập = ngày 13 tháng 4 năm 2010}}</ref> Tuy sự khác biệt độ cao địa hình lớn nhưng đa số địa hình của tiểu bang này là [[bán bình nguyên]].<ref name="MNGeog"/>
 
Hai [[đường phân thủy]] chính lưu thông với nhau ở vùng đông bắc của Minnesota thuộc vùng nông thôn [[Hibbing, Minnesota|Hibbing]], tạo ra tam [[lưu vực]]. [[Giáng thủy]] có thể luồng theo sông Mississippi xuống phía nam của [[Vịnh Mexico]], hệ thống [[Saint Lawrence Seaway]] phía đông của Đại Tây Dương hoặc [[lưu vực Hudson Bay]] đến [[Bắc Băng Dương]].<ref>{{Chú thích web | tiêu đề = Continental Divides in North Dakota and North America | nhà xuất bản = National Atlas | ngày = ngày 2 tháng 10 năm 2007 | url = http://nationalatlas.gov/articles/geology/a_continentalDiv.html | ngày truy cập = ngày 9 tháng 4 năm 2008}}</ref>
Dòng 154:
=== Đất bảo tồn ===
[[Hình:Pose lake Minnesota.jpg|thumb|right|Hồ Pose tại [[Khu Vực Ranh Giới Chèo Xuồng Thiên Nhiên]]]]
Vườn tiểu bang đầu tiên của Minnesota là [[Vừa Tiểu Bang Itasca|Vườn Tiểu Bang Itasca]] được thành lập vào năm 1891 và là nguồn nước của Sông Mississippi.<ref>{{Chú thích web | tiêu đề = Itasca State Park | nhà xuất bản = Minnesota Department of Natural Resources | url = http://www.dnr.state.mn.us/state_parks/itasca/narrative.html | ngày truy cập = ngày 3 tháng 5 năm 2008}}</ref> Đến ngày hôm nay, Minnesota có tới [[Danh sách vườn tiểu bang của Minnesota|72 vườn tiểu bang]] và khu vực giải trí, [[Danh sách rừng của Minnesota|58 rừng]] với diện tích khoảng bốn triệu hecta (16.000&nbsp;km²) và nhiều khu vực tự nhiên khác được bảo quản bởi [[Cục Tài nguyên Thiên Nhiên của Minnesota]]. Hiện có tới 5,5&nbsp;triệu hecta (22.000&nbsp;km²) trong [[Rừng Quóc Gia Chippewa|Chippewa]] và [[Rừng Quốc gia Superior]]. Rừng Quốc gia Superior ở đông bắc bao phủ [[Khu Vực Ranh Giới Chèo Xuồng Thiên Nhiên]] với diện tích hơn một triệu hecta (4.000&nbsp;km²) và một ngàn hồ. Ở phía tây là [[Rừng Quốc gia Voyageurs]]. [[Sông Quốc gia Mississippi và Khu Vực Giải Trí]] dài 116&nbsp;km theo chiều dài của Sông Mississippi đến qua khu trung tâm thành phố Minneapolis–St. Paul và nối liền với địa danh khác đậm bản chất lịch sử, văn hóa và địa hình của tiểu bang này.<ref>{{Chú thích web|tiêu đề=Places To Go|url=http://www.nps.gov/miss/planyourvisit/placestogo.htm|nhà xuất bản=National Park Service, U.S. Department of the Interior|ngày truy cập=ngày 3 tháng 5 năm 2008}}</ref>
 
== Lịch sử ==
{{chính|Lịch sử Minnesota}}
[[Hình:Minnesotaterritory.PNG|thumb|left|Bản đồ [[lãnh địa Minnesota]] 1849–1858]]
Trước khi người châu Âu di cư đến Bắc Mỹ, Minnesota là nơi ở của [[người Dakota]]. Khi người châu Âu định cư ở phía bờ biển đông, phong trào tránh xa người da trắng làm nhiều người Da Đỏ như người [[Anishinaabe]] và các [[Người Da Đỏ trong Hoa Kỳ|người Da Đỏ khác]] di cư đến vùng Minnesota. Những người châu Âu đầu tiên đến vùng này là các nhà lái buôn lông thú người Pháp đến vào thứ kỷ thứ 17. Vào cuối thế kỷ đó, người [[Anishinaabe]], còn được biết tới là người [[Ojibwe]] đã di cư đến vùng phía tây của Minnesota tạo nên tranh chấp với người Dakota.<ref name="timepieces">{{Chú thích web | tiêu đề = TimePieces | url = http://events.mnhs.org/TimePieces/timeline.cfm | nhà xuất bản = Minnesota Historical Society | ngày truy cập=ngày 19 tháng 9 năm 2006}}</ref> Các nhà thám hiểm như [[Daniel Greysolon, Sieur du Lhut]], Father [[Louis Hennepin]], [[Jonathan Carver]], [[Henry Schoolcraft]], và [[Joseph Nicollet]], cùng các nhà thám hiểm khác đã vẽ ra bản đồ tiểu bang này.
 
Vào năm 1762, khu vực này trở thành một phần của [[Louisiana (Tân Tây Ban Nha)|Louisiana Tây Ban Nha]] cho tới năm 1802.<ref>{{Chú thích web | url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/349302/Louisiana-Purchase | tiêu đề = Louisiana Purchase United States history | author = | ngày = | ngày truy cập = 11 tháng 11 năm 2015 | nơi xuất bản = Encyclopedia Britannica | ngôn ngữ = }}</ref><ref>{{Chú thích web | url = http://www.knowla.org/entry/773/ | tiêu đề = Spanish Colonial Louisiana | author = | ngày = | ngày truy cập = 11 tháng 11 năm 2015 | nơi xuất bản = | ngôn ngữ = }}</ref> Một phần của tiểu bang ở phía đông sông Mississippi đã trở thành một phần trong nước Hoa Kỳ khi [[Hiệp định Paris (1783)|Hiệp định Paris thứ hai]] được ký kết vào lúc [[cách mạng Mỹ]] kết thúc. Phần đất phía tây của sông Mississippi được mua về qua vụ [[vùng đất mua Louisiana]], tuy nhiên phần [[Thung Lũ Sông Đỏ]] bị tranh chấp cho tới khi [[hiệp ước 1818]] được ký.<ref name="Lass"/> Vào năm 1805, [[Zebulon Pike]] thương lượng với người Da Đỏ để lấy đất ở vùng hợp lưu giữa Minnesota và sông Mississippi. Trong khoảng năm từ 1819 tới 1825, [[Pháo đài Snelling]] được xây dựng.<ref name="Gilman">{{chú thích sách | title = The Story of Minnesota's Past | last = Gilman | first = Rhoda R. | publisher = Minnesota Historical Society Press | location = St. Paul, Minnesota | date = ngày 1 tháng 7 năm 1991 | isbn = 0-87351-267-7}}</ref> Lính ở pháo đài đó đã xây [[cối xay lúa]] và [[nhà máy cưa]] tại [[Thác Saint Anthony]], là công nghiệp lấy nương lượng từ nước đầu tiên và sau này Minneapolis được lập nên ở đây. Trong khi đó những người lập nghiệp ở đất công, các viên chức và các nhà du lịch đã định cư gần pháo đài đó. Vào năm 1839, quân đội Hoa Kỳ bắt họ dời suốt cuối sông và họ đã định cư vùng mà ngày nay trở thành [[thành phố St. Paul]].<ref name="hfs">{{Chú thích web | url = http://www.mnhs.org/places/sites/hfs/history.html | tiêu đề = Historic Fort Snelling | nhà xuất bản = Minnesota Historical Society Press | ngày truy cập = ngày 6 tháng 7 năm 2006}}</ref> [[Lãnh thổ Minnesota]] được hình thành vào ngày 3 tháng 3 năm 1849. Quốc hội đầu tiên của lãnh thổ này (xảy ra vào ngày 2 tháng 9 năm 1849)<ref>{{Chú thích web|url=http://www.ci.crystal.mn.us/about_crystal/city_history.php|tiêu đề=Welcome to the City of Crystal, MN -- City History|nhà xuất bản=|ngày truy cập=ngày 28 tháng 10 năm 2014}}</ref> bị chi phối bởi những người đàn ông đến từ tiểu bang New England hoặc có gốc từ bang New England.<ref>New England in the Life of the World: A Record of Adventure and Achievement By Howard Allen Bridgman page 112</ref> Hàng ngàn người đã đến đây để xây nông trại và đốn gỗ và Minnesota trở thành [[Danh sách tiểu bang Hoa Kỳ theo ngày trở thành tiểu bang|tiểu bang thứ 32 của Hoa Kỳ]] vào ngày 11 tháng 5 năm 1858. Những người sáng lập ra tiểu bang này đa số đến từ New England do đó nó có biệt danh là "New England của phía Tây".<ref>A Collection of Confusible Phrases By Yuri Dolgopolov page 309</ref><ref>Minnesota: A History of the State By Theodore Christian Blegen page 202-203</ref><ref>Sketches of Minnesota, the New England of the West. With incidents of travel in that territory during the summer of 1849. With a map by E. S. SEYMOUR page xii</ref><ref>Northern Lights: The Stories of Minnesota's Past By Dave Kenney, Hillary Wackman, Nancy O'Brien Wagner page 94</ref>
 
[[Tập tin:Dakota War of 1862-stereo-right.jpg|thumb|upright|Người định cư đang tị nạn [[Chiến tranh Dakota 1862]]]]
Dòng 186:
Tiểu bang này có 17 thành phố có dân số trên 50,000 (theo thống kê dân số năm 2010). Theo thứ tự dân số từ lớn đến nhỏ, thành phố [[Minneapolis, Minnesota|Minneapolis]], [[Saint Paul, Minnesota|Saint Paul]], [[Rochester, Minnesota|Rochester]], [[Duluth, Minnesota|Duluth]], [[Bloomington, Minnesota|Bloomington]], [[Brooklyn Park, Minnesota|Brooklyn Park]], [[Plymouth, Minnesota|Plymouth]], [[St. Cloud, Minnesota|Saint Cloud]], [[Woodbury, Minnesota|Woodbury]], [[Eagan, Minnesota|Eagan]], [[Maple Grove, Minnesota|Maple Grove]], [[Coon Rapids, Minnesota|Coon Rapids]], [[Eden Prairie, Minnesota|Eden Prairie]], [[Minnetonka, MN|Minnetonka]], [[Burnsville, Minnesota|Burnsville]], [[Apple Valley, Minnesota|Apple Valley]], [[Blaine, Minnesota|Blaine]] và [[Lakeville, Minnesota|Lakeville]].<ref name="popest"/> Trong những thành phố đó thì chỉ có thành phố Rochester, Duluth và Saint Cloud là nằm ngoài vùng đô thị của Thành phố Đôi.
 
Dân số Minnesota đang tiếp tục phát triển, chủ yếu ở vùng đô thị. Dân số của quận [[Quận Sherburne, Minnesota|Sherburne]] và [[Quận Scott, Minnesota|Scott]] tăng gấp đôi từ năm 1980 tới 2000, trong khi 40 trong tổng số 87 quận của tiểu bang này mất đi dân số trong khoảng thời gian đó.<ref name="EIA">{{Chú thích web | tiêu đề = Environmental Information Report, App. D Socioeconomic Information | nhà xuất bản = Minnesota Pollution Control Agency | ngày = ngày 30 tháng 5 năm 2003 | url = http://www.pca.state.mn.us/publications/reports/eir-appendix-e.pdf | format = PDF | ngày truy cập = ngày 7 tháng 4 năm 2008}}</ref>
 
== Thông tin Thuế ==
Dòng 204:
=== Dân số ===
[[Hình:Minnesota population map cropped.png|thumb|right|Sự phân bố của dân số Minnesota]]
Từ 6,120 người vào năm 1850, dân số Minnesota phát triển tới 1.7&nbsp;triệu người vào năm 1900. Trong vòng sáu thập niên tới, mỗi thập niên dân số tăng 15 phần trăm trong dân số cho tới 3.4&nbsp;triệu dân vào năm 1960. Sự phát triển từ đó chậm dần, tăng khoảng 11 phần trăm vào năm 1970 và đạt mức 3.8&nbsp;triệu dân. Cho vòng ba thế kỷ tới, dân số tăng trung bình khoảng 9 phần trăm cho tới 4.9&nbsp;triệu dân vào [[Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2000|cuộc thống kê dân số năm 2000]].<ref name="EIA"/> [[Cục Thống kê Dân số Hoa Kỳ]] phỏng đoán rằng dân số Minnesota là khoảng 5,379,139 vào ngày 1 tháng 7 năm 2012, tăng 1.4 phần trăm tính từ đợt [[Điều tra dân số Hoa Kỳ năm 2010]].<ref name=PopEstUS>{{Chú thích web|url=http://www.census.gov/popest/data/national/totals/2012/index.html|tiêu đề=Annual Estimates of the Population for the United States, Regions, States, and Puerto Rico: ngày 1 tháng 4 năm 2010 to ngày 1 tháng 7 năm 2012|format=[[comma-separated values|CSV]]|work=2012 Population Estimates|nhà xuất bản=[[United States Census Bureau]], Population Division|ngày=December 2012|ngày truy cập=ngày 24 tháng 12 năm 2012}}</ref> Tốc độ tăng dân số, độ tuổi và phân bố giới tính là khoảng mức trung bình quốc gia. Nơi [[tập trung dân số]] của Minnesota là [[Quận Hennepin, Minnesota|Quận Hennepin]].<ref>{{Chú thích web|tiêu đề=statecenters|nhà xuất bản=U.S. Census Bureau|year=2000|url=http://www.census.gov/geo/www/cenpop/statecenters.txt|ngày truy cập=ngày 21 tháng 11 năm 2006}}</ref>
 
=== Chủng tộc và nguồn gốc ===
Dòng 234:
 
=== Tôn giáo ===
Đa số dân số Minnesota theo đạo Tin Lành, bao gồm một phần đáng kể theo [[Giáo hội Luther]] vì đa số các người ở đây có nguồn gốc từ Bắc Âu nhưng [[Giáo hội Công giáo]] (bao gồm đa số những người gốc Đức, Ireland và Slav) là nhánh Ki-tô giáo chiếm số lượng đông nhất. Theo khảo sát năm 2010 bởi [[Pew Research Center]] thì có 32 phần trăm dân Minnesota theo nhóm [[Tin Lành chính thống]], 21 phần trăm theo [[phong trào Tin Lành]], 28 phần trăm theo [[giáo hội Công giáo]], một phần trăm cho các đạo Do Thái, Hồi giáo, Phật giáo, Tin Lành đen và các đức tin khác, bao gồm 13 phần trăm vô đạo.<ref>{{Chú thích web | tiêu đề = Religious Composition of Minnesota | work = Maps, U.S. Religious Landscape Survey | nhà xuất bản = [[Pew Research Center]] | year = 2010 | url = http://religions.pewforum.org/maps | ngày truy cập = ngày 19 tháng 3 năm 2010}}</ref> Theo nhóm [[Association of Religion Data Archives]], các nhánh Ki-tô giáo có nhiều người theo nhất vào năm 2010 là [[giáo hội Công giáo]] với 1,150,367 người theo, [[giáo hội Tin Lành Luther tại Hoa Kỳ]] với 737,537 người theo và [[Missouri Synod]] với 182,439 người theo.<ref name="www.thearda.com">{{Chú thích web|url=http://www.thearda.com/rcms2010/r/s/27/rcms2010_27_state_adh_2010.asp |tiêu đề=The Association of Religion Data Archives &#124; State Membership Report |nhà xuất bản=www.thearda.com |ngày truy cập=ngày 16 tháng 12 năm 2013}}</ref> Các con số này đồng nhất với kết quả thống kê của [[Khảo sát tôn giáo Hoa Kỳ]] vào năm 2011, trong đó còn có phần trăm dân số của các nhánh thuộc các tôn giáo khác nhau.<ref>{{Chú thích web | url = http://www.gc.cuny.edu/Faculty/GC-Faculty-Activities/ARIS--American-Religious-Identification-Survey/Key-findings | tiêu đề=American Religious Identification Survey | work=Exhibit 15 | nhà xuất bản = The Graduate Center, City University of New York | ngày truy cập = ngày 24 tháng 11 năm 2006}}</ref> Tuy [[Công giáo]] có ảnh hưởng lớn, Minnesota có một lịch sử lâu dài với các tôn giáo khác. Những người di cư đạo Do Thái [[Ashkenazi]] đầu tiên đã xây dựng [[hội đường]] đầu tiên của Saint Paul vào năm 1856.<ref name=autogenerated2>{{chú thích sách| last =Gilman| first =Rhonda R.| title =The Story of Minnesota's Past| publisher =Minnesota Historical Society Press| year =1989| location =Saint Paul, Minnesota| page =99| isbn =0-87351-267-7}}</ref> Minnesota có tới 30 [[nhà thờ Hồi giáo]], đa số ở khu đô thị Thành phố đôi.<ref>{{Chú thích web|url=http://www.salatomatic.com/c/Minneapolis-St-Paul+42|tiêu đề=Mosques and Islamic schools in Minneapolis-St. Paul, Minnesota - salatomatic.com: your guide to mosques & Islamic schools|nhà xuất bản=|ngày truy cập=ngày 28 tháng 10 năm 2014}}</ref> Đền thờ của ECK, nhà thiêng liêng của Eckankar, nằm ở bang Minnesota, và có hàng chục ngàn [[tín đồ công giáo Eckankar]] sống ở bang này.<ref>{{cite book|last1=Lewis|first1=James|title=Cults: A Reference and Guide|date=2014|page=127}}</ref>
 
== Kinh tế ==
Dòng 240:
{{See also|Danh sách các khu vực Minnesota theo bình quân đầu người}}
 
Từng một thời là tiểu bang chuyên sản xuất vật liệu thô, kinh tế Minnesota đã dần biến đổi thành nền kinh tế chú trọng sản xuất sản phẩm và dịch vụ. Có lẽ đặc điểm đặc trưng của nền kinh tế này là sự đa dạng của nó; sản lượng tương đối của lĩnh vực kinh doanh gần giống như tỉ lệ sản lượng của cả quốc gia Hoa Kỳ.<ref>{{Chú thích web|tiêu đề=Environmental Information Report, App. D Socioeconomic Information |ngày=May 30, 2003 |place=[[United States of America|US]], MN |url=http://www.pca.state.mn.us/publications/reports/eir-appendix-e.pdf |format=PDF |ngày truy cập=November 19, 2006 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070205204209/http://www.pca.state.mn.us/publications/reports/eir-appendix-e.pdf |archivedate=February 5, 2007 }}</ref> Nền kinh tế Minnesota có [[tổng sản phẩm nội địa]] trị giá $262 tỉ đô la vào năm 2008.<ref>{{Chú thích web | tiêu đề = Gross Domestic Product (GDP) by State | nhà xuất bản = Bureau of Economic Analysis | ngày = October 26, 2006 | url = http://www.bea.gov/regional/gsp/ | place = US | ngày truy cập = November 13, 2006}}</ref> Vào năm 2008, 32 trên 1.000 công ty đại chúng có trụ sở chính tại Minnesota,<ref>{{Chú thích web | url = http://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune500/2008/states/MN.html | work = Fortune 500 | year = 2006 | tiêu đề = States | nhà xuất bản= CNN Money | ngày truy cập = March 25, 2009}}</ref> bao gồm [[Target Corporation|Target]], [[UnitedHealth Group]], [[3M]], [[General Mills]], [[U.S. Bancorp]], [[Ameriprise]], [[Hormel]], [[Land O' Lakes]], [[SuperValu (United States)|SuperValu]], [[Best Buy]], và [[Valspar]]. Các công ty tư nằm ở bang Minnesota bao gồm [[Cargill]], là công ty tư có tài sản lớn nhất Hoa Kỳ,<ref>{{Chú thích web| author= Forbes | tiêu đề= Largest US Private Cos | url = http://www.forbes.com/lists/2008/21/privates08_Cargill_5ZUZ.html | year= 2008 | ngày truy cập= January 25, 2009}}</ref> và [[Công ty Carlson]], công ty mẹ của [[Khách sạn Radisson]].<ref>{{Chú thích web| tiêu đề= Our Brands | nhà xuất bản = Carlson Companies | url= http://www.carlson.com/brands/index.cfm | ngày truy cập= January 5, 2010 }}{{dead link|date=June 2016|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref>
 
[[Danh sách các tiểu bang Hoa Kỳ dựa trên thu nhập|Mức thu nhập đầu người]] của bang vào năm 2008 là $42.772, đứng thứ mười so với 50 tiểu bang.<ref>{{Chú thích web | tiêu đề = State Personal Income 2008 | place = US | format = PDF | nhà xuất bản = Bureau of Economic Analysis | url = http://www.bea.gov/newsreleases/regional/spi/2009/pdf/spi0309.pdf | ngày truy cập = July 4, 2009}}</ref> [[Mức lương hộ khẩu trung vị]] trong ba năm từ 2002 đến 2004 là $55.914, đứng hạng năm trong Hoa Kỳ và hạng nhất trong 36 tiểu bang không nằm ở ven biển Đại tây dương.<ref>{{Chú thích web | url= http://www.census.gov/hhes/www/income/data/historical/household/2011/H08B_2011.xls | tiêu đề=United States and States – R2001. Median Household Income | nhà xuất bản= Census Bureau | ngày truy cập = August 5, 2007| place = US }}{{dead link|date=June 2016|bot=medic}}{{cbignore|bot=medic}}</ref> Vào tháng 1 năm 2015, tỉ lệ thất nghiệp của bang là 3,7 phần trăm.<ref>[http://www.bls.gov/lau/ Local Area Unemployment Statistics Home Page<!-- Bot generated title -->]</ref>
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Minnesota”